Het bruine gas ontstaat bij het inkuilen van de maïs onder plastic zeil. De maïs wordt dit jaar weken eerder dan anders geoogst vanwege de droogte. Daardoor zit er veel meer stikstof in het gewas.

'Gevaarlijk voor mens en dier'

Behalve de gebruikelijke kooldioxide die vrijkomt bij het inkuilen kunnen er nu ook zogenoemde nitreuze gassen ontstaan. "Deze zijn zeer giftig en bijtend en kunnen grote risico's opleveren voor mens en dier", legt Marcel Verspeek van de Brandweer Midden en West-Brabant uit. 

Behalve in Galder kwam het gas onlangs vrij in het Overijsselse Haaksbergen en in Leusden in de provincie Utrecht. In Leusden raakte vee onwel door het vrijgekomen gas.

Hardnekkig gas

De LTO laat weten dat de gassen vrij snel ontstaan na het inkuilen van de maïs. "In Galder was de kuil pas een dag oud. Het gas neemt tot een dag of vier vijf toe waarna de concentratie weer afneemt. Pas na tien tot veertien dagen zijn de nitreuze gassen verdwenen", legt Escher de Snoo van de LTO uit.

In Galder heeft de brandweer daarom twee mobiele meetinstrumenten geplaatst. De komende dagen houden die de luchtkwaliteit in de gaten. Als er verhoogde waardes worden gemeten wordt dat meteen doorgegeven aan de meldkamer.

De maiskuil in Galder werd afgedekt met zand. Ook zijn er twee ontluchtingspijpen geplaatst om de damp uit de kuil te laten ontsnappen.

Vanwege de drie voorbeelden besloot de brandweer landelijk te waarschuwen voor de gevaarlijke maïsdampen. "We hebben alle collega's onmiddellijk geïnformeerd over hoe te handelen bij dit soort incidenten. Ook hebben we ze gewezen op de gevaren."

Forse gaswolk

"Blijf zoveel mogelijk bovenwinds, ook als de kuil moet worden ontlucht. Houd er ook rekening mee dat er druk is opgebouwd onder de folie. Bij het openen van de folie kan een forse gaswolk vrijkomen", legt Verspeek uit.

Verder wordt geadviseerd de kuil te openen op afstand door een touw aan het zeil vast te maken. De brandweer kan ook ventilatoren inzetten om stallen of woningen te beschermen tegen het gas. 

Ook de LTO maakt zich zorgen over de gasdampen en informeerde boeren in heel het land over de gevaren. In het bericht aan de boeren is te lezen dat mensen en dieren de eerste twee weken na het inkuilen niet in de buurt mogen komen. 

'Zie je gas bel 112'

Verder adviseert de organisatie de boeren nadrukkelijk dat ze hun kuil niet zelf moeten ontluchten als het zeil bol komt te staan door het gas. "Dit is levensgevaarlijk. Als er gassen vrijkomen uit de kuil in de buurt van een woning, stal of openbare weg, bel dan de brandweer via 112."