Zo'n vijftig kandidaat-Kamerleden hebben een achternaam die verwijst naar een plaats in Nederland. Daarvan slaan er 28 op een plek in Brabant, al wonen veel van hen niet in onze provincie. Het gaat om namen als Van Son, Van Breugel, Van Lierop, Van Dinther en Van Schijndel. "Dat is toch apart", zegt presentator Koen Wijn. "Het lijkt wel heel toevallig dat het zo veel Brabantse namen zijn."

Maar hoe komen ze aan die naam? De radiopresentatoren schakelden Jos Swanenberg in, professor aan de Tilburg Universiteit en gespecialiseerd in namen en de geschiedenis daarvan. En wat blijkt? Zo heel gek is het niet dat veel namen naar Brabant verwijzen.

"Het is typisch Brabants om een plaatsnaam als achternaam te gebruiken", legt Swanenberg uit. "Van Cuijk, Van Oirschot en Van Schaijk komen regelmatig voor. In het noorden zie je namen als Van Leeuwarden of Van Sneek veel minder. Daar deden ze het anders. Heel veel namen eindigen daar op -stra en -ma. Minkema bijvoorbeeld, Zandstra en Ritsma. Die namen verwijzen vaak ook naar een dorpje of zelfs maar naar één boerderij, maar dat doen ze niet met 'Van', maar op een andere manier."

Swanenberg vertelt dat de basisregistratie van familienamen in 1811 is begonnen. "Toen werden achternamen verplicht, of je nou wilde of niet. Mensen kozen toen vaak voor een achternaam die verwees naar hun woonplaats of beroep. We weten dus best zeker dat mensen die nu van Os heet, voorouders heeft die oorspronkelijk uit Oss komen. Dat kan twee, maar ook zes generaties geleden zijn."

Veel van de kandidaat-Kamerleden wonen inmiddels niet meer in onze provincie. "Meestal zie je dat die mensen niet heel veel verder zijn gaan wonen en vaak ergens anders in Brabant terecht zijn komen. Al kun je het niet met honderd procent zekerheid zeggen, dan moet je echt wat dieper graven."

De enige kandidaat die nog woont in de plek waar zijn naam naar verwijst, is Henk van Tilborg (50PLUS) uit Tilburg. Anton van Schijndel (FvD) en Carline van Breugel (D66) zitten bijvoorbeeld helemaal in Amsterdam en Jasper van Os (VVD) woont in Emmeloord.

De radiopresentatoren vragen zich af waarom die oorspronkelijke Brabanders nu dan niet meer in de buurt wonen. Ook dat is te verklaren volgens Swanenberg.

"Mensen verhuisden vroeger vaak binnen Nederland. In de negentiende eeuw ging het helemaal niet zo goed met Brabant. Er was weinig geld te verdienen, dus verhuisden mensen naar plekken waar betere kansen lagen, bijvoorbeeld met de opkomst van de textielindustrie in de stad Tilburg. Ze zochten hun geluk als arbeider in plaats van als arm boertje. Je ziet daardoor dat die achternamen zich klusteren in de grotere steden."

Mensen die willen weten waar hun achternaam vandaan komt, kunnen terecht bij de Nederlandse Familienamenbank. Daar kun je ook zien hoeveel mensen dezelfde achternaam hebben en waar in Nederland zij wonen.

In aanloop naar de verkiezingen voor de Tweede Kamer houdt Omroep Brabant samen met Omroep Zeeland en L1 in Limburg op zaterdag 18 november het Debat van het Zuiden. De uitzending is die zaterdag live te zien van 19.30 tot 21.00 uur. Op Brabant+ en op de website/app van Omroep Brabant is na 21.00 uur de nabeschouwing te zien. Ook het landelijke themakanaal NOS Politiek en Nieuws zendt het debat live uit.