Universiteiten nog niet op één lijn over aanpak wetenschapsfraude

2 maart 2014 om 10:28
nl
Het is voor universiteiten nog niet helemaal duidelijk hoe zij wetenschapsfraude moeten tegengaan. Er ontbreken internationaal namelijk nog duidelijke regels. Dat zegt president Hans Clevers van de Koninklijke Academie voor Wetenschappen (KNAW) zondag in een vraaggesprek met NU.nl na diverse gevallen van wetenschapsfraude, zoals die van de roemruchte Diederik Stapel van Tilburg University.
Geschreven door

Met name voor de behandeling van zelfplagiaat en anonieme klachten zoeken universiteiten nog naar een eenduidige handelwijze. Bij zelfplagiaat gebruikt een wetenschapper onderzoek dat hij eerder verrichtte, zonder bronvermelding in nieuw werk. Volgens de huidige wetenschappelijke afspraken is dat niet toegestaan.
Volgens Clevers is zelfplagiaat niet toegestaan omdat wetenschappers dan feitelijk dubbel publiceren, waarmee zij de buitenwereld bedriegen. "Het lijkt alsof je twee onderzoeken hebt gedaan, maar het is er eigenlijk maar een", zo zegt hij. De president voert momenteel gesprekken met diverse onderzoekers om hiervoor met een eenduidig advies te komen.
Gevaar: vernietigen carrièreWat anonieme klachten betreft is de KNAW-voorman voorzichtiger. Het gevaar is namelijk dat die onterecht kunnen leiden tot de vernietiging van een wetenschappelijke carrière, hoewel Clevers vindt dat een onderzoeker ergens moet kunnen melden als hij ziet dat een hoogleraar niet juist handelt. "Universiteiten varen hierin nog niet helemaal dezelfde koers. We overleggen veel met elkaar en leren zodoende. We moeten per geval bekijken wat de juiste weg is om met anonieme klachten om te gaan."
Nederlandse universiteiten zijn door recente gevallen met wetenschapsfraude kritischer geworden op hoe zij de fraude moeten bestrijden. Aanleiding is onder andere de frauderende hoogleraar sociale psychologie Diederik Stapel van Tilburg University, die de boeken is ingegaan als één van de grootste fraudeurs. Voor het verzinnen en vervalsen van onderzoeksresultaten kreeg hij 120 uur werkstraf. Stapel heeft spijt betuigd.
'Fraude komt altijd het licht'Clevers denkt dat wetenschapsfraude, hoewel het lastig te voorkomen is, hoe dan ook ooit aan het licht komt. "Dat is hoe wetenschap werkt. Met opzettelijk fouten publiceren heb je misschien op korte duur succes, maar je loopt vroeg of laat tegen de lamp. De wetenschap corrigeert het, en uiteindelijk blijft alleen de waarheid over."

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.