'Dood varken aan boom past bij donkere Brabantse volkscultuur', zegt oud-hoogleraar

14 januari 2016 om 14:28
nl
Uit protest tegen de komst asielzoekers in Heesch werd woensdag een varken aan een boom gehangen op de plek waar het azc zou moeten komen. Volgens de Bossche oud-hoogleraar Gerard Rooijakkers is het een oud Brabants ritueel om dieren te gebruiken als vorm van protest.
Profielfoto van Vaessen Emile
Geschreven door
Vaessen Emile

Rooijakkers was hoogleraar Nederlandse Etnologie aan de Universiteit van Amsterdam. Toen hij het nieuws woensdag hoorde dacht hij meteen: dit is voor een cultuurhistoricus echt interessant.
"In Brabant, en met namen in de Meierij, kennen we dit soort acties om protest tegen iets uit te spreken erg goed. In het verleden zijn er in Brabant honderden voorbeelden geweest."
Geschiedenis in Brabant"Vanuit de geschiedenis is het een ritueel waarin slachtafval en dode dieren, gebruikt werden om volksgericht het ongenoegen over iets of iemand te uiten. En dan werden er bijvoorbeeld dode dieren in bomen gehangen, precies wat we nu ook zien in Heesch. Dus kennelijk heeft men een oud ritueel repertoire uit de Brabantse volkscultuur na gedaan", vertelt Gerard Rooijakkers.
"Vroeger hingen ze er trouwens geen spandoeken bij, dan was de boodschap meteen duidelijk, maar nu heeft men dit gedaan zodat de achtgrond van de actie ook duidelijk is."
Geen link met moslimsVolgens Rooijakkers is een dood varken niet per definitie gericht tegen moslims. In het verleden werden er ook al varkens gebruikt. Eigenlijk is het zelfs een beetje vreemd omdat die varkens voor moslims natuurlijk ook onreine dieren zijn. Het effect zou veel sterker geweest zijn als het een waardevol dier was.
Het hele voorval is trouwens ook niet alleen maar Brabants. Vorig jaar werden er in Enschede  veertien varkenskoppen in een protest tegen asielzoekers gebruikt. Maar in Brabant hoort het wel een beetje bij de donkere volkscultuur.
Nu dierenbloed, volgende keer mensenbloed"Zie het als een sociale biologische taal, een taal waarbij je natuurlijke ingrediënten gebruikt om een hele dreigende intimiderende boodschap af te geven. En nog steeds na al die jaren heeft dat zijn effect", geeft Rooijakkers aan. "Dit soort rituelen kennen we natuurlijk ook uit de wereld van de misdaad. Daar is het verhaal, het dierenbloed dat hier vloeit, kan ook jou bloed zijn."
"In het geval van Heesch denk ik niet dat deze zware boodschap erachter zit. Hier zie je heel duidelijk dat het volk in opstand komt. Het volk staat ook letterlijk benoemd op het spandoek. Het volk is hier tegen en dit is een klassiek Brabantse ritueel. Wat je er ook van vindt. Deze protest manier werkt, want er is genoeg oproer."

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.