Stuifmail zondag 17 april: de oorsprong van de naam 'sleedoorn' en meer

17 april 2016 om 11:06
nl
Wekelijks verhaalt boswachter Frans Kapteijns uit Oisterwijk over wat de natuur te bieden heeft. Luisteraars kunnen vragen stellen via [email protected]. Deze zondag besteedt de boswachter onder meer aandacht aan de oorsprong van de naam 'sleedoorn'.
Profielfoto van Yoeri Nijs
Geschreven door
Yoeri Nijs

Klerenmot"Op de vage foto kan ik niet echt goed zien wat het is, maar ik denk inderdaad een mot. Mocht de inzender een betere foto hebben, dan graag. Voorlopig houd ik het dus op een mot en dan lijkt het me een klerenmot te zijn. Even voor alle zekerheid het volgende: motten zijn nachtvlinders, maar niet alle nachtvlinders zijn motten. Deze klerenmot is dus een nachtvlinder uit de familie van de echte motten."
"De klerenmot is maar een kleine vlinder, licht bruin van kleur, want de spanwijdte van de vleugels wordt maximaal vijftien millimeter. De rupsen van deze vlinders leven in principe in oude vogelnesten, wespennesten en in holen van kleine zoogdieren. Vlinders en rupsen leven binnenshuis. De laatste eten van allerlei verschillende soorten organische materialen zoals wol en haar, bont, leer, en veren, zijde, maar ook katoen en linnen."
Kraai en kauw"Peter Verhagen vroeg me het volgende: Heb met verwondering zitten kijken hoe kraaien bezig zijn om een nest te bouwen in de regengoot van ons rijtjeshuis op negen meter hoogte. Nu vroeg ik me af of kraaien meerdere nesten tegelijk maken, waarvan ze er een kiezen of dat, als ik dit nest laat opruimen, ze opnieuw beginnen te bouwen?'"
"Allereerst denk ik dat het niet twee kraaien zijn, maar twee kauwen. Daarnaast bouwen zowel kauwen als kraaien samen een nest, het zijn zeker geen kolonievogels. Of ze een nieuwe poging doen, hangt af van hoe na ruiming de plek eruit ziet. Blijft het een zelfde verhaal, dan gaan ze het zeker opnieuw proberen. Wordt het hen moeilijk gemaakt door de plek onbereikbaar te maken, dan gaan ze iets anders zoeken. Voor bescherming van de dakgoot zijn diverse materialen te vinden, kijk maar eens op het internet."
Winterkoning of winterkoninkje"De buuf vraagt zich af welk vogeltje bij haar ramen op zoek is naar insecten. Ze beschrijft het als volgt: bruin, klein vogeltje met kort staartje. Dan blijft er maar een mogelijkheid over en dat is het winterkoninkje of de winterkoning. Je mag zelf kiezen welke naam."
"Het winterkoninkje is een klein 9,5 centimeter groot, bruin, gedrongen vogeltje met een kort vaak omhoog staand staartje. Ze eten vooral kleine insecten en spinnen. Vanwege het formaat van deze vogel wordt hij in de volksmond ook wel 'klein jantje' genoemd."
[YouTube:body:https://www.youtube.com/watch?v=ppJNQX8F1LA]
Bloemen van de sleedoorn"Op de foto zijn heel fraai de bloemen van de sleedoorn te zien. De sleedoorn is een struik/plant uit de bekende rozenfamilie. In principe kwam deze struik enkel in het zuiden van ons land voor, maar dan ook in het verre zuiden oftewel Limburg. Tegenwoordig kan je de sleedoorn bijna overal tegenkomen in hagen en houtwallen."
"De sleedoorn is dus een struik, die een hoogte kan bereiken van zes meter. Het hout van de sleedoorn is heel hard en ze beschermen zich tegen vraat door de doorns op de takken. De mooie witte bloemen komen voor de bladeren uit in maart en bloeien tot april. De vruchten aan deze struik krijg je te zien vanaf augustus, maar net als bij zoveel andere vruchten zijn ze pas echt lekker als de vorst eroverheen geweest is."
"Overigens worden de vruchten niet alleen vers gegeten, maar worden ze ook verwerkt tot allerlei producten; te weten jam, vruchtensap, vruchtenmoes, likeur (sloe gin of patxaran), vruchtenwijn en brandewijn, bijvoorbeeld slivovitsj. De naam sleedoorn heeft te maken met het oude woord voor pruim en dat is slee. Dit oude woord is verwant met het Slavische woord voor pruim en dat is slivovitsj."
Boerenzwaluw"Op de foto van Wout en Annie Damen een prachtexemplaar van de boerenzwaluw en deze mooie vogels zijn inderdaad weer teruggekeerd. De huiszwaluw laat nog op zich wachten, maar de boerenzwaluw is altijd als eerste terug uit zijn overwinteringsoord in Afrika of het zuiden van Azië. Wout en Annie hopen dat de vogels in hun schuur weer een nestje gaan bouwen en dat gaat zeker ook gebeuren als er niets is veranderd in de omgeving."
"Trouwens, zwaluwen kunnen weer veel nestmateriaal (leemige modder) vinden, want veel beken in Brabant meanderen weer volop. Het is dan ook jammer dat de mensen zwaluwen niet meer zo leuk vinden, want veel nesten worden vernield, omdat de mens overlast schijnt te hebben van die vogels. Gelukkig zij er ook nog mensen als Wout en Annie, want die zijn blij met deze prachtige vogels van ons boerenland."
Bloemrijke bermen zijn schaars geworden in het landbouwgebiedIn weilanden en akkers zijn steeds minder vlinders te vinden, blijkt uit de jaarlijkse Vlinderstand van De Vlinderstichting. Belangrijke oorzaak is de voortdurende intensivering van de landbouw, waardoor er steeds minder bloemen zijn. In Drenthe, Groningen, Overijssel en Limburg is de afname het grootst. In Zuid-Holland is juist sprake van een toename, het dal werd hier 25 jaar geleden al bereikt (tekst: Vlinderstichting).
Hier is de Vlinderstand 2016 te downloaden.
EikenprocessierupsDe eikenprocessierupsen zijn uit hun eitjes gekomen met een flink verschil tussen Noord- en Zuid-Nederland. In het eikenprocessierupsstation in Mill kropen de eerste rupsen op 4 april uit hun eitjes terwijl ze in het eikenprocessierupsstation in Dieverbrug op 11 april tevoorschijn kwamen. Normaal zit er maar een paar dagen verschil tussen beide delen van het land (tekst: Kenniscentrum Eikenprocessierups).
Gedicht van Roel van Ekeris, 'Schimmen'Diepe ademhalingOpluchting verkregenBoscontouren vervagenDe nacht rijgt haar wegen
Je overziet de dagJe denkt aan die lachJe voelt natuurlijke krachtDe laatste zonkleuren verdwenen
Donkere kleurenNachtelijke geurenDe schimmen die je zietEen hert of was het slechts de illusie

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.