Stuifmail zondag 8 oktober: psi-uil, buxusmot, paardenbijter en houtknotszwammen

8 oktober 2017 om 07:26
nl
Boswachter Frans Kapteijns vertelt wekelijks op de radio wat er op het moment in de natuur te beleven valt. Luisteraars kunnen vragen stellen via [email protected]. Vandaag besteedt Frans onder meer aandacht aan de psi-uil, de buxusmot, de paardenbijter, houtknotszwammen en aardster.
Profielfoto van de Bekker Peter
Geschreven door
de Bekker Peter

Rups psi-uil
De prachtige rups met zijn vele haren, een mooie gele band over de rug een rode punten aan de zijkant die P. Berg fotografeerde, hoort bij de vlinder met de naam psi-uil. Dit is een nachtvlinder die gerekend wordt bij de familie van uilen. Deze familie bevat nu al meer dan 25.000 soorten vlinders, maar men vermoedt dat er nog veel meer soorten zijn. In Nederland leven 354 uilen. De naam heeft deze familie waarschijnlijk te danken aan het feit dat op de voorvleugels vaak twee uilvlekken zijn te herkennen. De rupsen van de psi-uil leven in verschillende soorten loofbomen en struiken. Vaak zie je ze zitten omdat ze op ooghoogte actief zijn. Na de rupstijd verpoppen deze nachtvlinders zich in vermolmd hout. Je kunt de psi-uilen vooral vinden in het zuidoosten van ons land, meestal op zandgronden.

Buxusmot
Yvonne Schmidt heeft de buxusmot in haar buxusbollen gehad. Ze zien wat groen, dus denkt ze dat de bollen nog niet dood zijn. Ze vraagt wat ze nu moet doen. Welnu, allereerst speuren naar eitjes in de bollen. Dit moet nu gemakkelijk zijn omdat er veel zicht is in de bollen. De gelige eitjes zitten in een soort spinrag en kan je die er zo uit halen. Daarnaast vind je op deze site nogal wat tips. 

Paardenbijter
'Buuf' Adeline Besselink zag tijdens een wandeling nog libellen rondvliegen en ze vroeg zich af of dit met zulk weer nog wel kan. Het antwoord is ja, want er zijn ook libellen die wat later in het jaar pas uit het water komen. Een voorbeeld hiervan is de paardenbijter, die je zeker in de nazomer vaak in groepen rondvliegend kunt aantreffen. Vanaf begin juli kan die al zien en ze blijven zeker tot in november. Paardenbijters zijn zwerflustige grote libellen, maximaal zes centimeter lang, die behoorlijke afstanden kunnen afleggen. Soms zie je ze in grote groepen rondzwerven. Natuurlijk bijten paardenbijters geen paarden. Ze danken hun naam aan het feit dat ze vooral jagen op insecten die heel dicht bij dierenlijven rondvliegen. Dit wekt de schijn dat ze die dieren bijten.

Houtknotszwammen of Dodemansvingers
Op de foto van Francois Kranendonk zie je een paar rechtopstaande zwarte stelen. Je zou het niet zeggen, maar dit zijn toch ook paddenstoelen ofwel zwammen. De naam van deze zwam is houtknotszwam. Voorheen ook dodemansvingers genoemd. Je kunt je er alles bij voorstellen als je naar deze foto kijkt.  Daarnaast hebben deze rechtopstaande knotsachtige stelen, die donkerbruin tot zwart gekleurd zijn, ook wat weg van verbrand hout. Houtknotszwammen zijn te vinden aan de voet van rottende of beschadigde loofbomen, vooral bij beuken en eiken. Soms kun je ze ook tegenkomen bij struiken of stengels van kruiden. Mocht je iets soortgelijks tegenkomen op esdoorns, dan is het niet de houtknotszwam, maar een speciale esdoornhoutknotszwam. 

Aardster
Op de foto die Martijn Baudoin instuurde, zie je een paar bruine bollen met een punt. Volgens mij zijn dit net vers uitgekomen aardsterren. Aardsterren behoren tot de zwammen of schimmels. Het eerste dat je van ze ziet, is een mooie kleine bruine bol met een punt van hooguit zes centimeter. Als je de groei kunt volgen, zie je dat die kleine bol aan de buitenkant openbarst en zich verdeelt in verschillende slippen. Dan zie je ook pas het echte vruchtlichaam in het midden van deze zwammen. Dit  vruchtlichaam lijkt op een kleine ui. Op het moment dat de sporen rijp zijn, ontstaat er in het midden van die zogenaamde ui een gaatje, net zoals bijvoorbeeld bij de aardappelbovisten. Door dit gaatje ontsnappen de sporen, maar dan moet er wel iets tegenaan stoten. Dat kunnen de eerste regendruppels zijn, maar ook dieren kunnen tegen zo’n bol aanstoten en zo die sporen verspreiden.

Edelherten
Herman Schellekens maakte een filmpje van edelherten in het Groene Woud tijdens de bronsttijd.
[YouTube:https://youtu.be/VryleBoLwfo]

Verbeteren leefomgeving kleine marters
De algemene indruk is dat het niet goed gaat met de wezel, hermelijn en bunzing. Hoogstwaarschijnlijk komt dit hoofdzakelijk doordat hun leefomgeving achteruit gaat. Hoe is dit te verbeteren? De werkgroep Kleine Marterachtigen van de Zoogdierverenging publiceerde hier een artikel over in het najaarsnummer van Zoogdier. Hierin wordt een aantal maatregelen opgesomd.

Paddenstoelenvergiftigingen
Elk jaar zijn er minder dan tweehonderd meldingen van paddenstoelenvergiftigingen. Ter vergelijking: over giftige planten komen er 1500 binnen. Toch zijn het over het algemeen de paddenstoelvergiftigingen die de media halen. Zo’n tweederde van de meldingen gaat over kleine kinderen die een paddenstoel in hun mond stoppen. Ook zien allochtonen wel eens giftige paddenstoelen aan voor eetbare uit hun land van herkomst.
[Video:2573716]

Natuurtip
Zaterdag 14 oktober wordt een themamiddag over paddenstoelen georganiseerd door IVN Vogel- en Natuurbescherming Etten-Leur. Deze vindt plaats in het natuurmuseum aan de Lange Brugstraat 61 en duurt van halftwee tot halfvijf 's middags.

Eerst geeft paddenstoelenexpert Jac Gelderblom uitleg en daarna is er een mini-excursie in het aangrenzende Liesbos. Meer informatie vind je op de site van het IVN of bij Harry Bode, telefoonnummer: 0168-325429.

 

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.