Video

Seks tussen nachtvlinders: Frans Kapteijns beantwoordt vragen over de natuur in Stuifm@il

19 augustus 2018 om 09:12
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Vandaag besteedt Frans aandacht aan een zwart motmugje, parende ligusterpijlstaarten, een ijsvogel, een Europese rivierkreeft en een gestippelde houtvlinder.
Profielfoto van de Bekker Peter
Geschreven door
de Bekker Peter

Paring ligusterpijlstaarten
Op de foto die Peter Goos me stuurde, zie je een paal in het donker en daarop zitten twee diertjes. Je ziet vooral veel grijs en zwart, maar daartussen ook bruin en roze kleuren. Wat je ziet, is heel bijzonder, want de fotograaf heeft de paring van twee ligusterpijlstaarten vastgelegd. Paringen van vlinders zie je niet zo snel, laat staan die van echte nachtvlinders. Je krijgt ligusterpijlstaarten sowieso weinig te zien, want het zijn echte nachtvlinders en dus schuilen ze overdag. De rupsen kun je vooral vinden in ligusterhagen, vandaar de naam.

Zwart motmugje
Op de foto van Gerry van den Elzen zie je een zeer klein zwart vlindertje. Tenminste, daar lijkt het op. In werkelijkheid is dit een mug. De naam van het insect is zwart motmugje. Dit diertje behoort tot de orde van tweevleugeligen en de 'onderorde' van muggen. Voorheen dachten mensen dat de motmuggen kleine vlinders waren omdat bij veel soorten de vleugels gespreid gehouden worden in de rusthouding. Ga je die vleugels van dichtbij bekijken, dan zie je dat de vleugels vaak voorzien zijn van gekleurde haren. De volwassen vrouwtjes van de zwarte motmugjes leggen eitjes in vervuild, troebel water of in vochtig organisch materiaal. Vandaar dat motmuggen ook wel aalputmotjes worden genoemd. De larven, die uit die eitjes komen, voeden zich met de rottende bestanddelen, bacteriën en schimmels. Man kan de larven ook vinden in afvoerbuizen van sanitaire installaties, dakgoten, mesthopen, beerputten et cetera. Tot slot: de diertjes heten dus motmuggen, maar ze steken niet.

IJsvogel
'Buuf' Adeline Besselink vraagt zich af hoe het gaat met de ijsvogels nu er heel veel vennen en beken drooggevallen zijn. Grappig, die vraag heb ik zelf ook want ijsvogels zijn helemaal afhankelijk van water en het leven daarin. Nu de bekende plekken helemaal zijn drooggevallen, is er dus niets meer te eten voor de ijsvogels. Net nu de jonge ijsvogels voor zichzelf moeten gaan zorgen. Ik vrees dus dat de ijsvogelstand erg afgenomen zal zijn. Komende tellingen zullen dit waarschijnlijk uitwijzen.

Europese rivierkreeft
Op de foto die ik kreeg van Hans Tielemans zie je een grijs - beetje bruin - diertje liggen. Wat opvalt, zijn de ogen op steeltjes en de grijze kop. Hans denkt dat het om een kreeft gaat. Hij heeft gelijk. Wat het bijzonder maakt, is dat het een Europese rivierkreeft is. Deze inlandse rivierkreeften hebben het heel moeilijk en zijn zeer zeldzaam aan het worden, omdat ze verjaagd worden door acht soorten invasieve exotische rivierkreeften die oorspronkelijk vooral uit Amerika komen. Onze Europese rivierkreeft is de grootste ongewervelde soort die we in de Nederlandse zoete beken en andere waterplassen kunnen tegenkomen. Ze worden maximaal achttien centimeter groot en hebben een bruin tot grijs lichaam. Die exotische soorten zijn over het algemeen rood van kleur. De Europese soorten hebben twee scharen, die ook grijs of bruin zijn. Helaas heeft de kreeft op de foto er maar een. Vermoedelijk verloren tijdens een gevecht met een grotere invasieve soort.

Gestippelde houtvlinder
Op de foto van Robbert Hanegraaf zie je een wit diertje met zwarte stippen. De naam van dit diertje is gestippelde houtvlinder. Dit is een nachtvlinder, die thuishoort bij de familie van de houtboorders. Deze fraaie nachtvlinders leven vooral langs bosranden, in boomgaarden en in siertuinen. De rupsen zijn te vinden in onder meer beuken, appelbomen, sporkehout, de gewone es en maretak. Ze leven in takken en stammen, maar dan vooral in jonge bomen. Na twee tot drie jaar bouwen de rupsen een popkamer. Deze popkamers worden bekleed met fijn spinsel. In het voorjaar gaan de rupsen verpoppen. Net voordat de pop vlinder wordt, komt deze naar buiten.

Wilde vossenwelpjes in Brabant
Herman Schellekens filmde vijf wilde vossenwelpjes in een dassenburcht en maakte daar dit filmpje van.

Wachten op privacy instellingen...

Buxusmot
Terwijl de nazomergeneratie nog niet eens piekt, zien we toch alweer een forse uitbreiding van het aantal buxusmotten. Deze invasieve exoot, die pas iets meer dan tien jaar in Europa is, wordt dit jaar ook steeds meer in Noord-Nederland gezien. Het duurt niet lang meer of heel Nederland is gekoloniseerd. Om in beeld te krijgen hoe sterk de uitbreiding is, willen we iedereen vragen om de waarnemingen van de buxusmot of de rupsen daarvan door te geven via Waarneming.nl, Telmee of de Jaarrond Tuintelling

Van Gogh Nationaal Park in oprichting
Bij de verkiezing van het mooiste natuurgebied van Nederland greep het Van Gogh Nationaal Park net naast de titel. De ambities van de organisaties achter het park zijn echter hoog, daarom gaan zij door met de realisatie van de plannen. Commissaris van de Koning Wim van de Donk lanceerde symbolisch het Nationaal Park in oprichting en gaf het startsein voor de organisatie van de Landschapstriënnale 2020.

Meer informatie over het Van Gogh Nationaal Park in oprichting kun je hier vinden. Voor achtergrond over de landschapstriënnale 2020 kun je hier terecht en   voor informatie met betrekking tot Het Groene Woud hier

Natuurtip
Zaterdag 25 augustus kunnen natuurliefhebbers deelnemen aan een wandeling naar de bloeiende heide in de Kampina. Deze wandeling begint om tien uur 's ochtends en duurt tot twaalf uur 's middags. In augustus bloeit de heide en krijgt de Kampina een mooie, indrukwekkende paarse gloed. Tijdens deze wandeling komen de deelnemers op de mooiste plekjes en ontdekken ze welke dieren en planten er allemaal op de heide voorkomen. Wie weet hoor je een boompieper zingen, tref je een zonnebadende hagedis aan of zie je de zonnedauw, een insectenetend plantje. 

Deelnemers wordt gevraagd zich aan te melden en geadviseerd stevige wandelschoenen aan te trekken, kleren te dragen die passen bij het weer en zichzelf achteraf altijd op teken te controleren. 

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.