Hoe zit 't met de van Joden geroofde kunstwerken in Brabant?

10 oktober 2018 om 12:20
nl
Nederlandse musea hebben in totaal 170 kunstvoorwerpen in het bezit die zijn geroofd van hun Joodse eigenaren. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stalen de nazi’s veel kunst. Veel musea hebben jarenlang onderzoek gedaan in hun eigen collecties om dit te achterhalen. Hoe zit dat in Brabant? We zochten het uit.
Profielfoto van Karin Kamp
Geschreven door

In vier Brabantse musea hijngen schilderijen die mogelijk voor of tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn geroofd van Joodse eigenaren. Het gaat om het Van Abbemuseum in Eindhoven, het Museum Jan Cunen in Oss, het Noordbrabants Museum in Den Bosch en het Tongerlohuys in Roosendaal.

Wat hangt waar in Brabant?
* In het Van Abbemuseum gaat het om twee olieverfschilderijen: 'Blick auf Murnau mit Kirche' van Wassily Kandinsky uit 1910 en 'Proun P23, no. 6' van El Lissitzky. Het eerste werk is sinds 1951 in het bezit van het Eindhovense museum. Ene A. Kaufmann was de eigenaar. Zijn dochter verkocht aan aan kunsthandel Légat in Den Haag. Ondanks onderzoek is de rechtmatige eigenaar niet achterhaald. Het tweede schilderij is afkomstig uit Amerika. Wie op dat moment de eigenaar was, blijft onduidelijk.

* Ook het Tongerlohuys in Roosendaal had twee schilderijen in de collectie met een dubieuze herkomstgeschiedenis. De twee portretten, geschilderd door Ferdinand Bol,  werden tussen 1948 en 1953 verkregen uit de nalatenschap van C.H.J. Veldkamp. Tijdens de bezetting was Veldkamp Duits gezind. Na de bevrijding van Roosendaal in 1944 sloeg hij op de vlucht. De gemeente Roosendaal kreeg een groot deel van zijn verzameling kunst en antiek. De twee schilderijen zijn vorig jaar teruggegeven aan de rechtmatige eigenaar.

* Het Noordbrabants Museum in Den Bosch heeft één schilderij in de collectie, 'Knotwilgen aan de slatuinen' van Jan Sluijters. Het werk was voor de oorlog eigendom van de joodse kunsthandelaar J. Goudstikker. Er is inmiddels contact opgenomen met de erfgenamen.

* In Museum Jan Cunen in Oss hangt het schilderij 'Het Atelier van een zeventiende-eeuws Hollands Schilder' van Johannes Stroebel uit 1862. In 1943 is het werk overgenomen van kunsthandel J. Goudstikker. De eigenaar van de kunsthandel was in 1940 het land al ontvlucht. Wie de rechtmatige eigenaar is, is niet duidelijk.

460 kunstwerken teruggegeven
In totaal 42 musea in Nederland hebben kunstvoorwerpen in hun collectie met een onduidelijke herkomst, blijkt uit onderzoek van Trouw naar de inventarisatie van het project Museale Verwervingen. Doel is om de eigenaren te vinden en het werk terug te geven. Sinds 2002 zijn al 460 kunstwerken teruggegeven.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.