Gaslekken en stroomuitval: graafwerkzaamheden zorgen voor miljoenen schade
Bij bijna zeven procent van de graafwerkzaamheden in onze provincie gaat het mis. Om een voorbeeld te geven van hoe vaak het mis gaat: de laatste twee weken waren er in heel Brabant 33 gaslekken door graafwerkzaamheden. De netbeheerder heeft het aantal graafschades van de afgelopen vier jaar op een rijtje gezet. "We zien vooral graafschade op werkdagen, omdat dat dat de momenten zijn dat er professioneel, en dus niet hobbymatig in de grond gewerkt wordt. Dat is dus ook het moment dat onze kabels of leidingen geraakt worden."
De kosten voor de netbeheerder lopen op tot 3,2 miljoen euro. Alleen in Brabant dus. Die kosten probeert Enexis wel te verhalen op de veroorzaker. "Laat ik voorop stellen dat de financiële schade niet het grootste probleem is bij graafschades. Dat is namelijk de veiligheid", zegt Van Ham namens Enexis. "De directe schade is gemiddeld zo’n 1000 euro. De indirecte schade, bijvoorbeeld door de inzet van brandweer of het ontruimen en dus sluiten van bedrijven, is nog hoger."
De schades in Brabant op een rijtje, gemiddeld per jaar tussen 2020 en 2023
- Elektra: 1292 kabels per jaar, gemiddeld vijf per werkdag
- Gas: 803 leidingen per jaar, gemiddeld drie per werkdag
- Openbare verlichting: 1104 kabels per jaar, gemiddeld ruim vier per werkdag
In de cijfers zijn schade aan waterleidingen en datakabels, zoals glasvezelkabels, niet meegenomen.
De grootste gevaren zitten bij de schades aan gasleidingen. "Een gaslek kan voor gevaarlijke situaties zorgen, ook in de buitenlucht. Wanneer graafschade aan een gasleiding direct wordt gemeld, dan gelden er strenge richtlijnen en zorgen we er samen met de brandweer voor dat de situatie snel weer veilig wordt gesteld", vertelt de woordvoerder van Enexis. "Het wordt écht gevaarlijk als een gaslek niet wordt gemeld. Een ongecontroleerde gasuitstroom kan onder gebouwen leiden tot veiligheidsrisico’s voor bewoners en omstanders."
Bij graafwerkzaamheden moet je vooraf bij het Kadaster de ligging van kabels en leidingen opvragen, via een zogeheten 'Klic-melding'. Dit is verplicht. "Helaas verlopen niet alle werkzaamheden volgens deze zorgvuldige procedures", zegt Van Ham.
"We blijven ze erop wijzen dat er zo veilig mogelijk gewerkt moet worden.”
Wat gebeurt er als er een gaslek is? De brandweer zorgt er eerst voor dat de omgeving ontruimd wordt en veilig is. "Daarna zorgen wij ervoor dat het gaslek gerepareerd wordt. Dat doen we bijvoorbeeld door het zetten van 'blazen'. Je zet voor en na het gaslek een soort ballon in de gasleiding", legt Van Ham uit. Hierdoor stopt de gasuitstroom en kan Enexis het lek repareren. "Als de leiding weer gedicht is, verwijderen we de blazen, en werkt alles weer."
Volgens Enexis moeten als eerste de procedures zorgvuldig nageleefd worden. "Daarom hebben we speciale teams voor graafschadepreventie die overal in ons gebied in gesprek gaan met uitvoerders. We blijven ze erop wijzen dat er zo veilig mogelijk en conform de richtlijnen gewerkt moet worden."
De top 5 van meeste graafschade in Brabant
- In Oirschot werd er 1546 keer gegraven. In 207 gevallen (13,39 procent) werd er schade aangericht.
- In Veldhoven werd er 1958 keer gegraven. In 245 gevallen (12,51 procent) werd er schade aangericht.
- In Son en Breugel werd er 763 keer gegraven. In 93 gevallen (12,19 procent) werd er schade aangericht.
- In Valkenswaard werd er 1551 keer gegraven. In 176 gevallen (11,35 procent) werd er schade aangericht.
- In Vught werd er 1309 keer gegraven. In 140 gevallen (10,70 procent) werd er schade aangericht.
Bron: cijfers van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat uit 2022.
