Achtereenvolgende Nederlandse regeringen hebben nooit bevestigd dat er kernbommen in Volkel liggen, maar het is een publiek geheim dat ze er al langer dan vijftig jaar liggen. "We wisten natuurlijk al lang dat die bommen daar lagen", zegt ook vredesactiviste Mariëtte Moors uit Geldrop.
Vier keer sterker dan HiroshimaHet aantal van 22 atoombommen dat Lubbers noemt kan kloppen. Vredesorganisatie IKV-Pax Christie liet vorig jaar weten dat er in Europa naar schatting tweehonderd Amerikaanse tactische kernbommen liggen, waarvan twintig in Volkel.
Deskundigen hebben De Telegraaf verteld dat het in Volkel om zogeheten B61-kernwapens gaat. Die zijn met maximaal 50 kiloton tot vier keer sterker dan de Hiroshima- en Nagasakibommen uit de Tweede Wereldoorlog.
Bommen zijn 'malle dingen'Lubbers zegt in De Tijd Vliegt: "Als je nu naar Volkel gaat, dan hebben we nog steeds onderdelen liggen die een functie vervullen in het nucleaire. Ik heb nooit gedacht dat die malle dingen daar nog steeds zouden zijn, anno 2013. Volgens mij absoluut zinloos, onderdeel van een traditie van militair denken."
Lubbers werkte begin jaren '60 als vaandrig op de vliegbasis. Hem werd door een kolonel gevraagd hoe het bestaan van de bommen op de basis geheim kon worden gehouden. Lubbers adviseerde naar eigen zeggen om 'helemaal niets' te doen, 'alleen die onderdelen door te nummeren' zodat ze niet op zouden vallen. "Zo is het ook gebeurd", aldus Lubbers.
Nooit officieel bevestigdDe tactische kernwapens werden tijdens de Koude Oorlog in Europa geplaatst ter afschrikking van de toenmalige Sovjet-Unie. Officieel hebben opeenvolgende regeringen nooit bevestigd dat de Amerikaanse nucleaire wapens ook in Nederland zijn.
Kamerlid Harry van Bommel (SP) wil dat minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken dinsdag uitleg geeft in het wekelijkse Vragenuur over de erkenning van Lubbers. In december vorig jaar tekende een meerderheid van de partijen in de Tweede Kamer - incluis regeringspartij PvdA - een petitie van IKV PAX Christie waarin werd aangedrongen om de kernwapens terug te sturen naar de Verenigde Staten.
Kernwapenvrije wereldEen meerderheid stemde twee dagen later voor een motie die wil dat het kabinet de verwijdering van tactische kernwapens uit Europa tot speerpunt gaat maken. Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken zei toen ook te streven naar een kernwapenvrije wereld, maar geen eenzijdige stappen te willen nemen.
IKV reageerde verheugd op de openbaring van Lubbers. "Het is van publiek geheim een publiek feit geworden", aldus Krista van Velzen van IKV. "De Tweede Kamer kan na deze publieke bevestiging niet achterover blijven leunen. Zeker niet nu in de VS wordt gesproken over modernisering ter waarde van 10 miljard dollar."
*** Lees ook: vijf vragen (en antwoorden) over de kernwapens in Volkel