Stuifmail zondag 3 juni: lindepijlstaart, berenklauw, wesp, lieveheersbeestje en waterkever

3 juni 2018 om 08:20
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Vandaag besteedt Frans aandacht aan de lindepijlstaart, een berenklauw, wesp, de larve van een lieveheersbeestje en de larve van de geelgerande waterkever.
Profielfoto van de Bekker Peter
Geschreven door
de Bekker Peter

Lindepijlstaart
Op de foto van Wil Verbruggen staat een zeer kleurrijke grote vlinder met veel beige, grijze en groene delen. De foto die Wil heeft gemaakt, is schitterend. Dit is een van de mooiere vlinders uit de toch al mooie pijlstaartfamilie. Dit zijn allemaal nachtvlinders waarvan sommige ook overdag actief zijn. Zijn wetenschappelijke naam geeft aan dat deze vlinder iets te maken heeft met lindebomen, want die is mimas tiliae. En dat tiliae slaat op lindebomen, want daarvan is de wetenschappelijke naam tilia. De lindepijlstaart is een echte nachtvlinder. Overdag kun je ze vaak aantreffen op boomstammen of op muren. Ook in de kruin van linden zijn ze te vinden, maar dan moet je de boom van boven kunnen zien. Behalve op lindebomen kun je de rupsen van deze vlinder ook vinden op berken, iepen, de els en de zoete kers.

Stelen met zaden van de reuze berenklauw
Op de foto die ik kreeg van Jos de Natris zie je een lange steel, kleinere stelen en aan het eind zaadjes. Op het vliesje van dit zaad zie je smalle streepjes, dus denk ik dat we hier te maken hebben met een reuzenberenklauw, een invasieve soort dus. Waarom de verkoper dit 'oorsmeer' noemt, is mij een groot raadsel. Wellicht is dit een verkooptechniek. Dan hebben we hier te maken met onkunde van verkopers in grote tuincentra. Vaak weten die mensen niet meer wat iets echt is, want er wordt hen van alles op de mouw gespeld. De zaden aan de top van de berenklauw zorgen voor vele nakomelingen. Als je die gaat uitroeien, moet je oppassen. Brandblaren zijn vaak het gevolg. Laat je dus niets wijsmaken in tuincentra, vraag door wat iets echt is.

Gewone wesp knagend aan hout
Op de foto van 'buuf' Adeline Besselink zie je een gewone wesp op een tuinstoel werken. Ze vraagt zich af die doet. Hout knagen? Het antwoord is ja. Wespen hebben onbewerkt hout nodig, dat ze afkrabben met hun kaken. 

Met hun monddelen maken ze daar een papje van, zeg maar papier-maché. Met dit papier-maché maken ze dan hun nestmateriaal, zowel de buitenzijde als de raten. Zo mooi om te zien...

Larve van een lieveheersbeestje
Ben Klemann zag dit kleine diertje in grote aantallen in zijn tuin en hij vroeg zich af wat dit is. Het diertje lijkt een beetje op een monstertje, maar is in feite zeer nuttig voor de tuin. Dit oranjezwarte beestje heeft duidelijk zes poten en behoort daarmee tot de insecten. Op zijn arm zit de larve van een lieveheersbeestje. Zowel de larve als het lieveheersbeestje zijn zeer nuttig in de tuin, want ze vreten luizen die weleens schadelijk kunnen zijn voor planten. Dat Ben er zoveel heeft, heeft wellicht te maken met et feit dat er voldoende voedsel waren vorig jaar.

Larve geelgerande waterkever
Op de foto die Esther van Aalst me stuurde, zie je een zeer vreemd diertje. Volgens mij is dit diertje niet in zijn of haar natuurlijke omgeving. Ik denk dat dit de larve is van een waterkever, wellicht de geelgerande waterkever. Deze larve hoort normaal gesproken thuis in het water en niet op het land. De larven van deze waterkevers zijn felle rovers in het water. Ze kunnen allerlei prooien vangen. Ze zijn nergens bang voor en vangen vissen, kikkers, kikkervisjes en andere insecten die onder water leven. Ze pakken hun prooi met hun lange, sterke, sikkelvormige holle gifkaken (zie foto). Met die gifkaken spuiten ze gif in het lichaam van de prooi. Dit gif verteert de lichaamsdelen tot sap, wat ze vervolgens opzuigen. Mocht je zo’n diertje tegenkomen: niet oppakken want de kaken zijn zo sterk dat een beet ook voor de mens pijnlijk is.

Blauwe reiger en lepelaar
Herman Schellekens filmde een blauwe reiger en een lepelaar in natuurgebied Pannenhoef.
[YouTube:https://youtu.be/lUO0kzCJB-w]

'Met de huidige insectensterfte is er over één generatie alleen nog dode natuur'
Het aantal insecten is de laatste decennia flink afgenomen. Dit is bijzonder slecht nieuws voor de natuur en dus voor de mens. Experts luiden de noodklok, omdat de gevolgen rampzalig kunnen zijn. Wellicht was het je al opgevallen: minder dode vliegen op je auto, nog zelden muggen die je mond in vliegen tijdens een avondje fietsen... Dat klinkt misschien prettig, maar is allesbehalve goed nieuws.

In het kort:
• Het aantal loopkevers is de afgelopen twee decennia in Drenthe en Noord-Brabant met 72 procent afgenomen

• Het aantal nachtvlinders nam af met 54 procent

• De insectengroepen nachtvlinders en loopkevers bevatten ongeveer zes procent van alle in Nederland voorkomende insectensoorten

• Deze resultaten zijn in lijn met het Duitse onderzoek van 2017 waaruit bleek dat 76 procent van insecten in de afgelopen 27 jaar is verdwenen

Eikenprocessierups zeer actief door hitte
Vanwege het zeer warme weer is de ontwikkeling van de eikenprocessierups flink versneld. Vanwege de hitte verplaatsen de rupsen hun nesten naar lager in de boom of zelfs in de grond, op zoek naar verkoeling. De rupsen zijn ook extra onrustig. In deze situatie neemt de kans op contact met brandharen toe. Niet alleen de brandharen van de processierups veroorzaken overlast, ook die van de bastaardsatijnrups.

Heeft u eikenprocessierupsen gezien in een boom naast je huis of op je perceel waar deze niet worden bestreden? Hier tips om de kans op contact met brandharen van de eikenprocessierups te verminderen:

• Ga niet zelf proberen de processierupsen te verwijderen, maar schakel professionele bestrijders in. Je voorkomt dan lichamelijk letsel door de brandharen en besmetting van de omgeving.

• Houd kinderen en huisdieren op ruime afstand - minimaal de lengte van de boom - van de plaats waar de rupsen zitten in de periode dat de rupsen actief zijn (dit jaar sinds 16 mei tot eind juli). Daarna kan men wel weer in de buurt van de eiken komen, maar blijf dan wel alert op brandharen uit nesten die in de bomen achterblijven. Die brandharen kunnen jarenlang overlast veroorzaken.

• Hang geen was buiten – brandharen kunnen verwaaien en op de was terechtkomen en ook zo huidirritatie en andere (allergische) klachten veroorzaken.

• Vermijd verwaaiing en verspreiding van brandharen naar binnen toe tijdens de periode dat de rupsen in je directe omgeving actief zijn.

• Dek een eventuele zandbak af. Brandharen kunnen in het zand terechtkomen en ook daar jarenlang voor overlast zorgen. Vermijd contact als in de directe omgeving van de zandbak eikenbomen staan.

• Als je paarden hebt, houd die dan ver van de eikenbomen vandaan. Paarden zijn extreem gevoelig voor brandharen.

Een uitgebreid overzicht van antwoorden op veelgestelde vragen over de eikenprocessierups vind je in de 'toolkit eikenprocessierups' van het RIVM 

Natuurtip
Van dinsdag tot en met donderdag vindt de Maashorst-fietsdriedaagse plaats. Deelnemers kunnen kiezen uit een route van 35 of 60 kilometer per dag. Het gaat om gepijlde fietsroutes waarin natuur, cultuur en bezienswaardigheden van de streek gecombineerd zijn. De routes zijn geschikt voor de gewone, elektrische en sportieve fiets. Samen met het hele gezin, met buren, kennissen of individueel. Elke dag zijn er een of meer pauzeplaatsen waar een verfrissend drankje of andere consumptie verkrijgbaar is. Ons Verzet in Schaijk draagt zorg voor de organisatie. 

Start en finish is alle dagen bij feesterij De Potter aan de Schutsboomstraat 33 in Schaijk. Meer informatie aanmelden kan op de site.  

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!