Stuifmail zondag 30 september: gewone pantserwants, rode patrijs, Canadese ganzen en een rode boleet

30 september 2018 om 09:34
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Vandaag besteedt Frans aandacht aan de gewone pantserwants, een rode patrijs, Canadese ganzen, een rode boleet en de rups van de veelvraat.
Profielfoto van Peter de Bekker
Geschreven door

Gewone pantserwants
Op de foto van Ida van der Reijt zie je een bruinachtig beestje met wat vlekken aan de zijkant. Dit diertje behoort tot de grote groep van wantsen. De naam is gewone pantserwants. Bij deze soort is er een enorme variatie aan kleuren en tekeningen, maar de kleur bruin komt toch het meest voor. Gewone pantserwantsen kom je het meest tegen op grassoorten, russensoorten (ook planten) en op zeggensoorten. Daarnaast kun je volwassen gewone pantserwantsen vinden op planten uit de composietenfamilie en op de schermbloemenfamilie. Volwassen soorten gaan in de herfst op zoek naar overwinteringsplekken. Die kunnen ze vinden in huizen. In het voorjaar komen ze dan weer naar buiten en dan leggen de vrouwtjes hun eieren aan de onderkant van de bladeren. Na een paar weken komen deze eieren uit en verschijnen de jonge nimfen. Dit komt omdat de wantsen een onvolledige gedaanteverwisseling hebben en niet - zoals bijvoorbeeld vlinder - de vier stadia van ei, larve (rups), pop tot volwassen dier kennen.

Vermoedelijk een rode patrijs of variant
Op de foto die ik kreeg van Marian van Ginkel zie je een ietwat gedrongen fazantachtige met een rode borst. Dan denk ik aan een rode patrijs. Deze vogel kwam vroeger weleens voor in Nederland, maar tegenwoordig niet meer. Ik denk dat dit een ontsnapt exemplaar is uit een vogelverzameling. Dit kan een particuliere verzameling zijn, maar ook van een kinderboerderij. In het wild komen deze rode patrijzen voor in Zuid-Engeland en Spanje of Frankrijk, maar ook daar hebben ze het lastig, De vogel op de foto heeft niet helemaal de juiste kleuren van een rode patrijs. Het kan dus een variant zijn. Het best is het om de vogel te lokken met voer en te vangen. Dan kun je intussen uitzoeken of er in de buurt een kinderboerderij is of er iemand is die patrijzen houdt. 

Canadese ganzen
'Buuf' Adeline Besselink hoort en ziet in de avond en nacht overtrekkende ganzen en ze vraagt zich af of die al bezig zijn om naar hun overwinteringsgebieden te vliegen of dat ze hier een slaapplaats aan het zoeken zijn. Tja, dat is lastig, want welke ganzen heeft ze gezien? Je ziet namelijk in de lucht diverse ganzen vliegen, vaak in de bekende V-vorm. Zijn het Canadese brandganzen, dan blijven die hier. Zijn het grauwe ganzen of kolganzen, dan komen die hier naartoe om te overwinteren. Maar het kunnen ook grauwe ganzen zijn die hier gebleven zijn tijdens de vorige winter. Die vermengen zich dan weer met de groep die uit het noorden zo langzamerhand Nederland binnenkomt. Toch denk ik dat je nu het meest de Canadese ganzen in ons Brabantse luchtruim ziet rondvliegen in de avond en nacht.

Rode boleet
Op de foto die Wilma Raaijmakers instuurde, staat een mooie rode paddenstoel waarvan zowel de hoed als de steel rood zijn. Ik denk dat het gaat om een rode boleet. Rode boleten kunnen - ondanks de naam - wat betreft de kleur heel variabel zijn. De steeltop kan ook citroen- of chroomgeel zijn en aan de basis kan de steel dan rood zijn. De hoed kan variëren van erg rood tot bruinachtig. Het meest kom je deze boleet tegen tussen gras bij loofbomen en dus kan deze rode boleet ook op gazons groeien. Net als de meeste boleten is deze rode boleet dus ook eetbaar. Een ezelsbruggetje: boleten zijn om te eten. 

Rups van de veelvraat
Op de foto van Albert van Kessel zie je een mooie zwarte rups met harige oranje banden. Volgens mij is dit de rups van de veelvraat. De veelvraat is een dagactieve nachtvlinder. Die behoort tot de grote familie van de spinners. De familie van spinners bestaat uit wollige, behaarde en zwaargebouwde vlinders. Ze hebben geen roltong. Mannetjes van de veelvraatvlinder vliegen overdag, maar zo snel dat ze nauwelijks waarneembaar zijn. Je ziet slechts een schim. De vrouwtjes zitten meestal in de braamstruiken of in het gras. De rupsen van de veelvraat stoppen vlak voor de winter met vreten, maar daarvoor hebben ze zich dan behoorlijk vol gegeten. Ze zoeken een plek op de grond - tussen bladeren of mos - om te overwinteren. Na de winter, als de rups voldoende opgewarmd is door de zon, gaat de veelvraatrups zich pas verpoppen. 

Steenmarters
Netty Rook van B&B Carpe Diem 'vangt' met haar wildcamera de meest bijzondere dieren. "Veel vossen en eekhoorns, soms egels en steenmarters."
[YouTube:https://youtu.be/jvwDklYY6NI]

Ruim drie keer meer eikenprocessievlinders dan vorig jaar
De afgelopen maanden zijn in 1837 feromoonvallen 134.943 eikenprocessievlinders gevangen. Het gemiddelde van 73 vlinders per val ligt ruim drie keer zo hoog als het aantal in 2017. Op basis van de vangsten, de goede vliegomstandigheden en de beoordeling van de conditie van de eitjes kunnen we er vanuit gaan dat de populatie in 2019 opnieuw drie keer zo groot zal zijn als het jaar ervoor.

Geslaagd Egelweekend
Elk jaar organiseert de Zoogdiervereniging samen met de Jaarrond Tuintelling het Egelweekend. Tijdens dit weekend wordt iedereen opgeroepen egelwaarnemingen door te geven. Dit jaar hebben liefst 546 mensen deelgenomen aan het Egelweekend via de Jaarrond Tuintelling. Vorig jaar waren er 416 deelnemers.

Wil je het hele jaar door de egels in jouw tuin doorgeven? Meld jouw tuin aan bij de Jaarrond Tuintelling. Egels op andere locaties kunnen worden doorgegeven via Telmee.nl en Waarneming.nl. Heb je geen account? De Egelwerkgroep heeft een meldpunt gemaakt waar je de egelwaarneming kan invoeren.

Uitslag spinnentelling 2018
In het weekend van 8 en 9 september vond de nationale huis- en tuinspinnentelling weer plaats. Ook dit jaar was de kruisspin overduidelijk de winnaar, al voor de zesde keer op rij. Ook hebben de grote trilspin en de gewone huispin het goed gedaan. Deze kwamen dit jaar op respectievelijk plaats twee en drie. uit. Dit jaar deden er 187 tellers mee, helaas een stuk minder dan vorig jaar. In 2017 was er veel media-aandacht geweest voor de telling. Waarschijnlijk deden hierdoor toen meer mensen mee.

Van de kruisspin werden in totaal 1493 exemplaren in 182 tuinen geteld. De grote trilspin werd in 123 huizen geteld, alleen niet in zulke hoge aantallen als de kruisspin. De nummer drie is dit jaar de gewone huisspin geworden, waarvan 162 exemplaren in 81 tuinen werden gevonden. Als we kijken naar het aantal getelde individuen is nummer vijf - de herfsthangmatspin - de derde meest getelde spin.

Natuurtip
Zondag 7 oktober wordt een struinwandeling door de Maasakkers georganiseerd. Deze duurt van elf uur 's ochtends tot twee uur 's middags. In het kader van de waterveiligheid wordt er veel gewerkt aan de Maas en de Maasoevers, maar er is ook veel oog voor de natuur en natuurontwikkeling. Het uiterwaardengebied wordt een prachtig natuurgebied. De werkzaamheden zijn nog in volle gang, maar de beestjes en de planten hebben de weg al gevonden. 

Er wordt ook vertrokken vanaf dit koffie-theeterras aan de Rulstraat 3 in Megen. Deelnemers wordt geadviseerd stevige, waterdichte wandelschoenen te dragen. Aanmelden kan via de site. Hier vind je ook meer informatie. 

 

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!