Volgens de onderzoekscommissie heeft Mart Bax zich schuldig gemaakt aan wangedrag, fraude en zelfplagiaat. Hij verzon ruim zestig wetenschappelijke artikelen en vermeldde op zijn cv onterecht dat hij cum laude was afgestudeerd.
In de toespraak die hij in 1988 hield bij zijn aanvaarding als hoogleraar aan de VU beschreef Bax hoe het Brabantse dorp Neerdonk was gestraft door hun schutspatroon. De paters van het klooster Elzendal hadden Sint Gerardus vernederd en daarmee hadden ze het onheil over het dorp afgeroepen. Daarna was het dorp jarenlang (rond 1880) bezocht door grote groepen pelgrims.
TwijfelsOnderzoeksjournalist Frank van Kolfschooten was de eerste die in zijn boek 'Ontspoorde Wetenschap' het bestaan van het klooster en het dorp in twijfel trok. Vooral omdat Bax aan niemand wilde vertellen om welk klooster het zou gaan. Hij zou daarmee zijn bronnen hebben willen beschermen, wat gebruikelijk is in de antropologie. Uitzonderingen op die regel worden gemaakt voor collega's, zegt Van Kolfschooten. "Desgevraagd wou Bax het aan geen enkele collega vertellen."
Ook historicus Gerard Rooijakkers uit Den Bosch had zijn twijfels bij het bestaan van het klooster. Bij navraag bleek het voor Rooijakkers 'wetenschappelijk oncontroleerbaar'. In Boxmeer staat overigens wel een klooster met een naam die er erg op lijkt: Elsendael.
StapelDe fraude van Bax zou mogelijk nog omvangrijker zijn dan die van oud-hoogleraar Diederik Stapel uit Tilburg. Die verzon tientallen onderzoeken.