Oorlogsheld die crashte in Steenbergen 'per ongeluk neergeschoten door eigen kameraden'

23 november 2013 om 13:04
nl
Hij was een van de grootste Britse helden van de Tweede Wereldoorlog: Guy Gibson, alias 'Dambuster'. Zijn bommenwerper stortte neer in september 1944 bij Steenbergen en hij kwam om. De oorzaak van de crash was altijd een raadsel. Na de publicatie van nieuwe documenten blijkt dat er een beschamende blunder is gemaakt. Hij is door zijn eigen collega's uit de lucht geschoten.
Geschreven door

Luchtvaartjournalist Roger Soupart dook in het verhaal dat een tijdje terug al in regionale Engelse media verscheen. Soupart schreef er een artikel over in de novemberuitgave van het Nederlands-Belgische tijdschrift voor luchtvaarthistorie, Verenigde Vleugels.
BombardementenGibson was al tijdens de oorlog een legendarische piloot, vanwege zijn aanval op Duitse stuwdammen en elektriciteitscentrales. Daarvoor kregen hij en zijn mannen de bijnaam 'Dambusters' en commandant Gibson kreeg toen al de hoogste onderscheiding, het Victoria Cross (VC). Samen met zijn navigator Jim Warwick vlogen ze in de KB627. De Mosquito was onderdeel van een luchtvloot die kort na het begin van operatie Market Garden in Oost-Brabant een grote luchtaanval in Duitsland uitvoerde. Met honderden bommenwerpers werden op 19 september enkele steden, zoals Mönchengladbach, gebombardeerd. Op de terugweg ging het mis voor Gibson en zijn navigator Warwick.
Ergens in de buurt van de vliegbasis Gilze-Rijen (toen nog door de Duitsers bezet) krijgt een ander vliegtuig ze in het vizier. Uit recent onderzoek komt naar voren dat het een Britse Lancaster was. Ondanks de heldere nacht vergist de boordschutter zich. Hij denkt dat het een Duitse Junkers-88 is en vuurt 600 kogels af. De Mosquito wordt getroffen.
VermistDoorzeefd vliegt Gibson nog even door maar hevig brandend crasht hij in de polder bij Steenbergen. De Duitsers vinden in het wrak bijna geen stoffelijke resten, behalve twee handen. Ze vermoeden dat er een bemanningslid is ontsnapt, misschien wel met de parachute. Maar dan worden de resten gevonden van een derde hand en dan is het duidelijk: Gibson en Warwick hebben het beide niet overleefd.
Intussen staat het toestel bij de RAF officieel te boek als vermist. Een dag later wordt op een Britse luchtmachtbasis iemand van de bemanning van de Lancaster ondervraagd en dan komen de eerste twijfels. Heb je echt een Duits vliegtuig beschoten of was het er een van ons, is de vraag? De twijfels groeien en de schrik slaat ze vermoedelijk om het hart.
SpeelfilmHet RAF-bemanningslid heeft een Duitse Junkers 88 gespot die avond boven Brabant, vertelt hij. Maar toen hij het beschoot viel het hem op dat er vuurwerk uit leek te komen. De alarmbellen gaan rinkelen bij de RAF. Gibson had een lading vuurpijlen aan boord die uit het toestel moesten worden gegooid om Duitse doelwitten te markeren. 
De zaak wordt niet breed uitgemeten en raakt in de vergetelheid, alleen in kleine kring wordt er over gesproken. De mythe blijft overeind, zeker nadat er in de jaren '50 een heldenfilm wordt uitgebracht met de titel 'The Dam Busters' en de populaire acteur Richard Todd, die Gibson speelt.
BandjeRuim twintig jaar geleden neemt de boordschutter een cassettebandje op waarin hij vertelt dat hij Gibson neerschoot. Dat bandje is in Engeland opgedoken. Dat in combinatie met documenten over de vliegbewegingen die avond geven duidelijk aan: Gibson is door de RAF neergehaald. Dat haalt vooral regionale Engelse media maar in Nederland blijft het stil. 
Journalist Roger Soupart krijgt het onder ogen en schrijft een artikel met de titel: Friendly fire voor Guy Gibson en publiceert dat in Verenigde Vleugels, het tijdschrift voor de Nederlandse en Belgische Luchtvaarthistorie.
Lord of the RingsDe openheid over de oorzaak van de crash heeft te maken met de aandacht van filmmakers voor dit onderwerp. Regisseur Peter Jackson van 'The Lord of the Rings' werkt al jaren aan een nieuwe film over de Dam Busters. Tijdens de research kwamen ze dit tegen. Wanneer de speelfilm wordt opgenomen is nog niet bekend. Het verhaal gaat dat het maken van de film 'The Hobbit' prioriteit had.
Gibsons graf wordt nog vaak bezocht. Vooral Engelsen komen er, militairen van de RAF worden er ook geregeld gespot. Er is ook een jaarlijkse herdenking. De gemeente Steenbergen heeft enkele jaren geleden een wandelroute gemaakt over deze legendarische persoon, de vliegeniersroute heet hij officieel.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.