Een echte Bosch of niet? Wie durft dat te zeggen?

1 februari 2016 om 20:09
nl
De onthulling maandagmorgen van een nieuwe Jeroen Bosch is een belangrijk resultaat van het al jaren lopende Bosch Research and Conservation Project. Dit wetenschappelijk project heeft zo veel informatie opgeleverd dat de kunsthistorici het besluit durfden te nemen om de Bosch uit Kansas City 'een échte Bosch' te noemen. Overigens net zoals zij eerder al twee schilderijen uit het Bosch-lijstje durfden te schrappen. De discussie daarover loopt nog steeds.
Profielfoto van Windhorst Peter Pim
Geschreven door
Windhorst Peter Pim

Een groep wetenschappers heeft de afgelopen jaren als een soort circus een wereldreis gemaakt om Jeroen Boschschilderijen te bestuderen.
Op elke plek werden de schilderijen op precies dezelfde manier onder de loep genomen. Met bijzondere technieken als röntgen en infraroodspectografie konden ze door de verf van de schilderijen heen kijken naar de tekeningen waarmee Bosch zijn werk had opgezet.
Bijzonder programmaDe laatste jaren werd al hun informatie samengebracht in een bijzonder computerprogramma, dat voor iedereen via een website te bekijken is. Het programma maakt het mogelijk om schilderijen van Bosch reuze makkelijk te bestuderen via die verschillende technieken. Zo duiken bijvoorbeeld verschillen op tussen de ondertekening en het uiteindelijke schilderij.
Op die manier leerden zij het handschrift van Jeroen Bosch kennen. Hoe veel verf gebruikte hij, waar begon hij de streken van zijn kwast en wat voor bewegingen maakte hij ermee? Omdat ze alle werken op dezelfde manier hadden vastgelegd, kon er ook goed worden vergeleken. Als ze verschillen zagen, zaten die in de werken en waren die niet het gevolg van verschillende fotografen of verschillende technieken.
LEES OOK: Nieuw schilderij van Jeroen Bosch ontdekt in Amerika
Flink toegetakeld Volgens het Bosch Research and Conservation Project zijn er nu nog 24 schilderijen van Bosch op de wereld en een twintigtal tekeningen. Het paneel met de Heilige Antonius uit Kansas City is volgens hen een echte Jeroen Bosch. Het werk is in de loop der eeuwen wel flink toegetakeld; waarschijnlijk zijn er aan alle kanten stukken afgezaagd en was het werk ooit veel groter. iets wat ook bij andere werken van Jeroen Bosch is gebeurd.  
Door dezelfde deskundigen zijn er ook werken uit de Bosch-lijst geschrapt. 'De Kruisdraging' van het Museum voor Schone Kunsten in Gent en 'De Zeven Hoofdzonden' van het Prado in Madrid vallen af als je ze intensief vergelijkt met de andere schilderijen van Bosch.
Het Prado is boos Halverwege februari organiseert het Gentse museum daarover nog een discussiebijeenkomst, voor die tijd wordt er niet gereageerd op het standpunt van de Nederlandse kunsthistorici. Het Prado heeft al aangekondigd dat ze het niet eens zijn met de uitslag.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.