Met dat geld wordt de sluis uit 1769 gerestaureerd. Dat is hoognodig omdat het bouwwerk afbrokkelt en langzaam uit elkaar valt. Het is de bedoeling dat het scheprad terugkeert.

Zeldzaam
Een zeesluis met een scheprad is uniek in Nederland, volgens kenners is hij zelfs uniek in de wereld. Het rad met schoepen kon vroeger rivierwater uit de Fijnaartse polders scheppen. Door de sluis kwam ook rivierwater naar binnen. De sluis voorkomt tot op de dag van vandaag dat de polders rond Fijnaart en Klundert overstromen.

Het eeuwenoude bouwwerk is ook bijzonder omdat hij een grensgeval is: letterlijk en in veel opzichten. Het markeert de grens tussen het zand en klei. Hij vormt ook de grens tussen katholiek en protestant, tussen Fijnaart en Standdaarbuiten, tussen de rivier De Mark en De Dintel. In najaar 1944 was dit de grens tussen de Amerikaanse en Britse bevrijdingssector.

Bootjes varen
Het exacte reddingsbedrag voor de sluis blijft geheim. Alle partijen willen dat er bij de aanbesteding nog geld over blijft. Daarmee wordt een laatste wens in vervulling gebracht: het bevaarbaar maken van de sluis. Zodat er weer bootjes doorheen kunnen, vanuit de rivieren Mark en Dintel.

De gemeente Moerdijk wil het graag in de toeristische route opnemen. Er is een stichting actief die zelfs wil dat bootjes via de Keene, onder de A59 door, in Klundert uitkomen.

Rivier ontstond door natuurramp
De Moye keene, die ook wel Wijvekeen wordt genoemd, ontstond tijdens de Sint Elisabethsvloed, de grote natuurramp in 1421. Het werd een zijarm van het Hollandsch Diep. De streek was toen vergelijkbaar met de Wadden. Er was ook eb en vloed.

Aan de zuidkant lag een waterplas die De Barlake heette. Over Mark en Dintel kon je naar Klundert varen. Schippers voeren met onder meer turf naar plaatsen als Niervaert en Dordrecht. 

Volgens de overlevering reisde Karel de Vijfde hier in 1515 naar Dordrecht, lagen hier in 1572 geuzenschepen te wachten op de vijand en voer ook Prins Maurits in 1591 hier met zijn leger om de Spanjaarden een lesje te leren.

Stoommachine
De rivier verzandde. In 1769 is de sluis gebouwd, eerst met alleen eb- en vloeddeuren. Spuien gebeurde door de deuren te openen of te sluiten. In 1828 werd een zeedijk aangelegd langs de Dintel en verdwijnt de getijdenwerking. De oplossing is een stoomgemaal. Die drijft het schoepenrad aan. Na de Tweede Wereldoorlog breken ze alles af. In de jaren zestig komt er aan de zuidkant een betonnen muur met een schuif.

Het verval gaat snel: Muren scheuren, stenen barsten en alle ijzeren delen roesten weg.  Er staan ook hekken om ongelukken te voorkomen. Even is er zelfs sprake van sloop. Het is geen toeval dat uitgerekend op de Nationale Sluizendag een reddingsplan wordt aangekondigd voor dit uniek stukje erfgoed.