Handhaving en controle wordt steeds belangrijker. Al was het maar omdat de komende jaren steeds meer stallen leeg komen en criminelen azen daar op. De medewerkers van de omgevingsdiensten moeten controleren of er in die vaak achteraf gelegen stallen geen gekke dingen gebeuren. Bovendien stelt de provincie strenge eisen aan boeren die wel doorgaan, er moet gecontroleerd worden of ze zich wel aan de milieu-eisen houden.

LEES OOK: Weer asbestcontroleur aangevallen in Den Bosch

Ambtenaren mochten zelf kiezen
De OD’s werden in 2013 opgericht. Op dat moment gingen er volgens de onderzoekers een paar dingen mis. Ambtenaren van gemeenten, provincie en de toen bestaande milieudiensten mochten zelf weten bij welke van de drie omgevingsdiensten ze wilden gaan werken. “Logische werkverbanden werden doorbroken en expertise werd niet altijd evenredig verdeeld over de diensten”, aldus de onderzoekers.

Omdat de diensten zichzelf opnieuw moesten uitvinden, waren ze vooral met zichzelf bezig. De onderzoekers hebben nog meer kritiek. Uit het rapport blijkt dat het schort aan de samenwerking tussen de diensten en andere wetshandhavers zoals politie, justitie en waterschappen.

Onverwachte controles
Van de controleurs wordt verwacht dat ze 80 procent van hun tijd onverwachte controles uitvoeren en in 7 procent uitrukken voor ernstige overtredingen. Omdat niet goed is vastgelegd wat nou precies ernstig is, zijn controleurs vooral bezig om die plekken te controleren waar de risico’s voor bijvoorbeeld milieuvervuiling het grootst zijn. Aan spontane controles komen ze te weinig toe.

LEES OOK: Worden gevaarlijke bedrijven genoeg gecontroleerd? 'Strenger controleren is bijna onmogelijk'

Er zijn nog zoveel onduidelijkheden over het werk van de omgevingsdiensten dat de onderzoekers schrijven dat na drie jaar de vraag of de 'handhavingskoers efficiënt en effectief is geweest, lastig te beantwoorden is'.

De onderzoekers voeren als verzachtende omstandigheid voor hun kritiek aan dat OD’s nog maar een paar jaar bezig zijn. Ze denken dat het wel goed komt. Voorwaarde is volgens de onderzoekers dat de het provinciebestuur en de OD’s beter gaan samenwerken. “Het moet meer gaan om samenwerking dan het overgeven van het estafettestokje”, zo staat in het rapport.

LEES OOK: Vrij spel voor jagers in de Biesbosch