Stuifmail zondag 3 december: zijdeplant, gekraagde aardster, oude reuzenzwam en wisentkalfjes

3 december 2017 om 08:12
nl
Boswachter Frans Kapteijns vertelt wekelijks op de radio wat er op het moment in de natuur te beleven valt. Luisteraars kunnen vragen stellen via [email protected]. Vandaag besteedt Frans onder meer aandacht aan de zijdeplant, een gekraagde aardster, een oude reuzenzwam en wisentkalfjes.
Profielfoto van de Bekker Peter
Geschreven door
de Bekker Peter

Groene Spaanse vrucht van de zijdeplant
Toos Soetens stelde me onlangs een vraag over een vrucht uit Spanje die haar niet bekend voor kwam. Ook ik kende die niet. Daarom vroeg ik reacties en die heb ik ontvangen. Heel veel zelfs!

Bert Klerks en Vivianne Molenaar gaven me allebei de naam asclepias syriaca - oftewel de zijdeplant - door. Vivianne vermeldde daarbij dat de asclepias is vernoemd naar Aesculapius, de zoon van Apollo en de god van de geneeskunst. Hij zou de doden weer levend kunnen maken. Syriaca betekent uit Syrië. Er kwamen ook andere namen voor deze plant binnen, maar ik met deze naam op internet gaan snuffelen en ik ben het met Bert en Vivianne eens.

Bloemen zijdeplant
Ook Ed Munsters had de foto vsan Toos' plant gezien. Hij stuurde mij foto’s van de bloeiwijze en van een gedroogde vrucht. Ook deze geven aan dat het hier gaat om de zijdeplant, die oorspronkelijk niet uit Spanje komt maar uit Noord-Amerika. In Europa hoort deze plant bij de invasieve soorten. Het is dus grappig dat in het tweede deel van de botanische naam voor deze plant syriaca staat, wat dus Syrisch betekent. Dit klopt dus eigenlijk niet.

Rangorde voedertafels
'Buuf' Adeline Besselink vraagt zich af of er op de voedertafels een bepaalde rangorde heerst. Het antwoord is ja. Eigenlijk kun je spreken van een pikorde en is het net als bij de mensenwereld: de brutaalste wint meestal. Maar ook grootte en sterkte zijn belangrijk en natuurlijk slimmigheid en handigheid. Daarnaast speelt het schrikeffect soms mee, waardoor simmoge dieren wegvluchten van voedertafels. Vooral kleinere zangvogels zijn constant op hun qui-vive, want zij zijn ook prooidieren. Zie onderstaand filmpje van Jan van den Hardenberg:
[YouTube:https://youtu.be/J0jNRrqbom4]
Gekraagde aardster
Op de foto die Cees Verhoeven instuurde, zie je een beigebruin bolletje en daaromheen slippen. We hebben hier te maken met een paddenstoel of zwam met de naam gekraagde aardster. Aardsterren kun je bijna overal tegenkomen. Er zijn dan ook negentien soorten aardsterren te vinden in ons land. De meest algemene is de gekraagde aardster. Als deze zwammen zich ontwikkelen, zie je eerst een bruin vruchtlichaam verschijnen. Als de aardster dan rijp is, springt dit vruchtlichaam open en valt de buitenlaag in stervormige slippen uiteen. Dan wordt het binnenste zichtbaar, een soort bolletje waarin alle sporen zitten. In het midden van dit bolletje ontstaat een opening net als bij bijvoorbeeld de aardappelbovisten. Uit die opening komen de sporenwolken naar buiten doordat er regendruppels op het bolletje vallen of door aanrakingen van dieren. Bij de Stuifmail van 19 november heb ik een filmpje geplaatst van zo’n aardster.

Oude reuzenzwam
Op de foto van A. Knoet-Michels zie je een boomstronk en rond die boomstronk een wittige paddenstoel of zwam. Vermoedelijk is dit een uitgebloeide ofwel oude reuzenzwam. Deze parasitaire eenjarige zwammen staan vaak aan de voet van levende oude loofbomen. Je kunt ze zoals op de foto ook aantreffen op boomstronken van net omgehakte loofbomen. Reuzenzwammen leven op de wortels van loofbomen zoals de beuk, zomereik, linde, iep, berk, plataan en zelfs op appelbomen. Het aantasten ofwel het rottingsproces begint aan de onderkant van de wortels.

Wisentkalfjes in De Maashorst
Het is heel bijzonder om de wisentkalfjes in De Maashorst zo mooi in beeld te zien in onderstaand filmpje van Herman Schellekens. Dit filmpje is gemaakt in mei. Je kan op YouTube nog meer leuke natuurfilmpjes van zijn hand zien. Ook als je in het archief van Stuifmail duikt, kom je met enige regelmaat zijn filmpjes tegen.
[YouTube:https://youtu.be/XvEMrgGIYHo]
Broedvogels in de problemen
De regering heeft de nieuwe rode lijst van bedreigde Nederlandse broedvogels gepubliceerd. Op deze lijst staan 87 soorten, 44 procent van alle vogels die in ons land broeden. Het aantal vogels in de gevarenzone is ten opzichte van de vorige rode lijst - uit 2004 - toegenomen met negen soorten, waaronder de wulp en torenvalk.

Europees landbouwbeleid moet ambitieuzer
De Europese commissie publiceerde vrijdag ’The Future of Food and Farming’. Hiermee gaat de discussie over de herziening van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) echt van start. Een noodzakelijke herziening, omdat het huidige GLB een duurzaam perspectief voor de landbouw niet dichterbij heeft gebracht. Natuur- en milieuorganisaties roepen op tot structurele verandering van de landbouw.

Natuurtip
Zondag 10 december kun je op zoek gaan naar Schotse Hooglanders in het winterlandschap bij Huis ter Heide tijdens een excursie . De tocht begint om negen uur 's ochtends en duurt tot elf uur. Schotse Hooglanders zijn mooie, imposante dieren die vaak onverstoorbaar doorgaan met herkauwen als je langskomt. Ze zien er niet alleen prachtig uit, ze helpen Natuurmonumenten ook met het beheer van het landschap. Tijdens de wandeling ontdek je meer over het gedrag van deze dieren, hun rol en ook hoe je het beste met hen kan omgaan. Deelnemers wordt gevraagd zich van tevoren aan te melden.

Trek wel stevige wandelschoenen aan, draag kleding die passen bij het weer en neem een verrekijker mee, als je die hebt.

 

 

 

 

 

 

 

 

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.