Video

Ossendrechtse oorlogsheld Antoon Anselmus redde het leven van duizenden mensen

6 maart 2018 om 17:27
nl
Het klinkt als een spannend jongensboek, maar het is de bloedstollende waarheid. Het levensverhaal van Antoon Anselmus Musters uit Ossendrecht. Een oorlogsheld die na de oorlog zijn kaken stijf op elkaar hield over zijn heldhaftige redding van duizenden Joden en krijgsgevangenen. Als priester maakte hij een belangrijk onderdeel uit van de verzetsgroep 'The Rome Escape Line', geleid vanuit het Vaticaan.
Profielfoto van Tessel Linders
Geschreven door

Een klein artikeltje in een oude krant over een doodgewaande Ossendrechtse priester. Die priester bleek helemaal niet omgekomen in de oorlog, maar nog springlevend te zijn en met zijn broers gewoon weer een kerkdienst voor te gaan in Ossendrecht. Dat artikeltje stond in een Leidse krant in 1945. Historicus John van Dooren uit Ossendrecht kwam het toevallig tegen. Hij had geen idee over welke priester het ging, maar het kon een mooie aanvulling zijn voor de geschiedenisfilm die hij wilde maken over Ossendrecht. Dus ging hij op onderzoek uit.

"Ik ben eigenlijk gewoon gaan zoeken op internet. Antoon Anselmus Musters, zo heette de priester. En Musters is een veelvoorkomende naam in Ossendrecht. Daarom was ik extra verbaasd toen ik de naam tegenkwam in een boekje over een Italiaanse verzetsgroep. The Rome Escape Line. Wie was toch die Anselmus?"

Familie
Van Dooren besloot om iedereen met de naam Musters in Ossendrecht te bellen. Zo kwam hij uiteindelijk in contact met de familie van Anselmus. Louis Raaijmakers is een zoon van de zus van Anselmus. Een neef dus. Hij dacht meteen aan een doos met papieren die sinds het overlijden van zijn moeder onaangeroerd op zolder stond.

"We hadden als familie wel enige notie dat Anselmus tijdens de Tweede Wereldoorlog 'iets' had gedaan. We wisten niet precies wat, laat staan dat we wisten wat de betekenis was van wat hij heeft gedaan", zegt Louis voorzichtig. "Toen John belde, ben ik eens goed in de doos met papieren gedoken".

The Rome Escape Line
Als priester in Rome kwam Anselmus op een zeker moment in contact met krijgsgevangenen. Hij besloot zich aan te sluiten bij de Rome escape Line, een netwerk dat vanuit het neutrale Vaticaanstad probeerde om zoveel mogelijk Joden en geallieerde soldaten uit de handen van de SS te houden. Een betrouwbaar netwerk van schuiladressen werd opgezet. Anselmus werd gewaarschuwd dat de SS hem in de gaten hield maar hij ging gewoon door met zijn werk. Uiteindelijk werd hij opgepakt en gevangen gezet in de gevangenis Via Tasso in Rome.

Dagboeken
Neef Louis Raaijmakers vindt in de doos op zolder een dagboek waarin Anselmus schrijft over die vreselijke tijd in de gevangenis. Hij werd dag in dag uit gemarteld door de Nazi's maar liet ondanks die mishandelingen niets los over zijn verzetswerk. "Later is gebleken hoeveel hij wist", zegt Louis. "Namen, adressen, onderduikgegevens. Het is bijna bijzonder te noemen dat de Duitsers hem uiteindelijk op transport hebben gezet en niet hebben vermoord".

Want dat was wat er gebeurde. De Duitsers kregen geen informatie uit Musters en besloten hem met tientallen andere gevangen op transport te zetten naar Duitsland. In Florence wist hij vervolgens te ontsnappen. Hij kwam terug naar Rome en na de oorlog terug naar huis. Zonder ook maar met een woord te reppen over wat hij had meegemaakt of gedaan. Dat blijft voor de familie een raadsel. Waarom sprak hij er nooit over?

Tentoonstelling
De doos is inmiddels helemaal uitgeplozen en na verschillende reizen naar Rome en het Vaticaan is het verhaal van Anselmus Musters bij de familie steeds beter bekend. Dus is het tijd om ook de rest van Ossendrecht kennis te laten maken met deze oorlogsheld. Daarom is er vanaf 15 april een tentoonstelling te zien over Anselmus. in het museum in Ossendrecht. Samengesteld uit documenten uit die doos. Ossendrecht heeft er een held bij.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.