Video

Stuifmail zondag 23 juni: eikenprocessierups, koolmees, houtvlinder en meidoornbladwesp

23 juni 2019 om 09:25
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Deze zondag besteedt Frans onder meer aandacht aan de spinduizendpoot, een koolmees, de gestippelde houtvlinder en een meidoornbladwesp.
Profielfoto van Peter de Bekker
Geschreven door

Spinduizendpoot
Ik krijg veel vragen over de eikenprocessierups. Zo vraagt mijnheer A. Manders zich af waarom we nooit vlinders zien van deze rupsen. Dit komt doordat het echte nachtvlinders zijn. Ze vallen niet op tussen alle bruingrijze nachtvinders in de nacht. Vrouwtjes leggen hun eitjes in de top van zomer- of wintereiken.

Sinds 1987 is deze rups in onze provincie een gewone verschijning geworden. Voor 1980 kwam de eikenprocessierups hier nauwelijks voor. Maar sinds die tijd heeft de rups zich heel snel verspreid. Als het vrouwtje haar eitjes heeft gelegd, komen hier in begin april - tegelijk met het uitkomen van de bladeren van de eik - oranjegekleurde rupsen uit. Na een tijdje verandert hun kleur in grijsgrauw met lichtgekleurde zijden en heel veel haren. Maar dit zijn niet de brandharen. Deze brandharen verschijnen na pas de derde vervelling. Het zijn er welgeteld dan zo’n 700.000! Deze brandharen zijn heel klein, onzichtbaar voor de mens. Eikenprocessierupsen schieten die haren af bij dreigend gevaar. Helaas kunnen ze ook loskomen door de wind en door de kracht van voorbijrijdende auto’s, vooral vrachtwagens.

Vaak verwarren mensen de eikenprocessierups met spinduizendpoten en rupsen van de plakker. Voor meer info over de eikenprocessierups kun je terecht op de site van de Vlinderstichting.

Koolmees
Annie Peters vraagt zich af of na de eerste leg van een koolmezenpaar ook de tweede leg van datzelfde koolmezenpaar is. In principe wel, maar het komt ook wel voor dat een van de twee ouders sterven. Dan zoekt de overgebleven koolmees een nieuwe partner. Daarnaast komt het ook wel voor dat koolmeesmannetjes meerdere vrouwtjes hebben. Ze bouwen dan samen een nestje, zitten samen op de eieren en brengen samen de jonge koolmezen groot. Maar intussen zit het vrouwtje vaak ook stiekem bij de koolmeesbuurman en doet manlief het met een ander. Er is uitgerekend dat tien procent van de jonge koolmezen een andere vader heeft dan de man die hen het voedsel komt brengen. Het gaat per slot van rekening om het voortbestaan van de soort.

Gestippelde houtvlinder
Op de foto die ik kreeg van Ria Boot zie je een heel mooie vlinder met wit als basiskleur en heel veel zwarte vlekken of stippen. Opvallend zijn de zes zwarte vlekken op het borststuk. De naam van deze vlinder is gestippelde houtvlinder,. Deze vlinder is een nachtvlinder en behoort tot de familie van de houtboorders. Rupsen van deze gestippelde houtvlinder boren zich in takken of stammen van jonge bomen en leven daar dan twee tot drie jaar. Op het laatst bouwen deze rupsen een met fijn spinsel beklede popkamer. Daar komt de pop van de gestippelde houtvlinder in het voorjaar uit als rups, maar net daarvoor heeft de pop zich al naar buiten gewerkt. Je kunt rupsen van de gestippelde houtvlinder vaak vinden in jonge appelbomen, jonge sporkehoutstruiken, maar ook in jonge beukenbomen of de gewone es.

Meidoornbladwesp
Op de prachtige foto van André Kegge zie je een prachtig insect. Dit insect heeft mooie antennes met op het eind daarvan twee mooie knotsen. Daarnaast heeft dit diertje vier doorzichtige, goudkleurige vleugels. De kop, het borststuk en het achterlichaam zijn zwart, net zoals de poten. Afgezien van de einddelen van de poten, die zijn oranje. Andre dacht dat hij van doen had met een Aziatische hoornaar, maar dat is dit zeker niet. Hij geeft wel gelijk dat dit een wespensoort is. Dat is ook waar ik het eerst aan dacht. Zelf heb ik dit prachtige insect nog nooit gezien en dus pakte ik er wat boeken bij. Helaas was het antwoord hierin niet te vinden, dus vroeg ik een deskundige om hulp. Ook die had even bedenktijd nodig, maar we zijn er uiteindelijk toch uitgekomen. Het is de meidoornbladwesp. Deze meidoornbladwesp behoort tot de familie van knotssprietbladwespen. Die knotsen zijn inderdaad erg duidelijk. Het moeilijke van deze familie is dat de meidoornbladwesp verschillende gelijkende soorten kent. Helaas is er niet zoveel op internet te vinden over deze soort, maar ik heb toch een leuke link gevonden bij Cultuurtijdschriften.nl.

Groene specht voert haar jongen
Hieronder zie je een paar filmpjes achter elkaar van Herman Schellekens. Je ziet de groene spechten eerst goed ruiken voordat ze verder naar buiten gaan, vervolgens het naar binnen slepen van schoon beddengoed en tot slot drie jonge dassen die voor het eerst naar buiten komen.

Wachten op privacy instellingen...

Wat te doen bij gezondheidsklachten door brandharen van de eikenprocessierups?
In grote delen van Nederland kampen mensen met gezondheidsklachten door de brandharen van de eikenprocessierups. Op de website van het Kenniscentrum Eikenprocessierups vind een antwoord op veel gestelde vragen. Wat kunnen de klachten zijn, wat kan je er aan doen, hoe kun je ze voorkomen? Ook wordt hier een antwoord gegeven op de vraag hoe je brandharen uit kleding krijgt, of dieren gevoelig zijn voor de haren en of je besmette groenten nog kunt eten.

Brabant gaat voor een vitale bodem
Een vitale bodem is belangrijk voor de agrarische sector, de natuur en de samenleving. Het vernieuwde platform van Bodemnetwerk Brabant ondersteunt het beter omgaan met de bodem. Het netwerk, platform Vitalebodembrabant en de activiteiten zijn bedoeld voor iedereen die op een duurzame manier met de bodem om wil gaan. Daarnaast ondersteunt het bodemnetwerk studiegroepen en individuele initiatieven.

Natuurtip
Zondag 30 juni wordt er van tien uur 's ochtends tot twaalf uur 's middags een wandeling georganiseerd die gericht is op het wonderlijke leven van libellen bij Huis ter Heide.

Watersnuffel, vuurjuffer, lantaarntje, glazenmaker en paardenbijter. Het zijn tot de verbeelding sprekende namen van verschillende soorten libellen. Deze dieren zijn gek op water. De vennen van Huis ter Heide zijn dan ook een oase voor ze. Als kleurige helikopters patrouilleren ze langs bosranden en ven-oevers op zoek naar hun prooi, want het zijn jagers! Ga gezellig mee en verwonder je over het kleurrijke leven van de libellen.

Er wordt vertrokken vanaf de parkeerplaats aan de Tussenbaan in De Moer. Deelnemers wordt geadviseerd een verrekijker mee te nemen en stevige wandelschoenen aan te trekken. Verder is het verstandig kleren aan te doen die passen bij het weer op deze dag en jezelf na zo'n wandeling altijd achteraf te controleren op teken. Aanmelden is verplicht.

 

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.