Video

Daags na de bevrijding van Eindhoven vielen er 227 doden: de Duitsers sloegen terug

19 september 2019 om 08:00
nl
19 september 1944. In de vroege ochtend breken op verschillende plekken gevechten uit rond Hells Highway. Ook in Grave, Helmond en Bladel is het gespannen. Eindhoven, dat al bevrijd is, krijgt op deze dag een zware klap te verwerken. Dit speelt tijdens de bevrijding van Brabant. Iedere dag lees je alle gebeurtenissen van die dag in 1944.
Geschreven door

Goed nieuws: de brug bij Son is gerepareerd. Om 06.00 uur rollen de eerste Sherman-tanks eroverheen. Ze trekken noordwaarts over de Corridor.

Maar een uur nadat de voorhoede er er over heen is en de rest volgt, vallen de Duitsers aan bij Best. Doel is de landingsterreinen veroveren. Ze verrassen de Amerikanen in de bossen en heidevelden.

Joe Mann
In de bossen tussen Best en Son zit soldaat Joe Mann samen met een paar maten in een loopgraaf. Joe is gewond aan beide armen. Ineens valt een Duitse handgranaat naast hem. Hij duikt er met zijn rug op. Het ding ontploft en Joe sterft na een paar minuten en redt zo zijn maten.

22 jaar oud werd hij. Later zou Joe de Medal of Honor krijgen, de hoogste Amerikaanse onderscheiding.

In Best zijn ze Joe Mann (1922-1944) niet vergeten.

De Amerikanen voeren een tegenaanval met soldaten en tanks. Het wordt een bloedbad voor de Duitsers. Die incasseren een enorme klap. Ze verliezen minstens 600 man: doden, gewonden, vermisten en krijgsgevangen. Andere rapporten spreken zelfs over 600 doden en 2600 krijgsgevangenen.

Voorhoede bij Grave
De geallieerde voorhoede komt ondertussen, om 08.45 uur, bij de brug bij Grave waar de Amerikaanse 82e airbornedivisie de brug bewaakt en het gebied tot aan Nijmegen controleert. De operatie verloopt voorspoedig. Alles rijdt op Hells Highway.

In Helmond en Nuenen is het onrustig deze ochtend. Rond 10.00 uur worden inwoners opgeschrikt door herrie van rupsbanden. Duitse Panthertanks rollen naar het front. De 107e pantserbrigade rijdt in een lange colonne naar het westen. In een café in Nederwetten zet de commandant een klein hoofdkwartier op. Op de biljarttafel leggen ze hun landkaarten uit.

Rond 17.00 uur naderen de Panthertanks Son. Tot verbazing van de Duitse tankbemanningen zien ze in de verte bij Son de Britten op hun tientallen geparkeerde tanks zitten. ''Door mijn verrekijker zag ik de Britten sigaretten roken en theedrinken'', zou pelotonscommandant Von Brockdorff opschrijven na de oorlog.

Bij de vernielde brug naar Breugel op de Hooydonkse akkers, maken de Duitsers een scherpe draai naar links, de smalle kanaaldijk op: recht op de Britten af.

De geallieerden zien ze ineens aankomen, vuren bazooka’s af maar die hebben geen effect. De Duitsers denken dat er in de toren van Son een waarnemer zit en vuren ook op de kerk. Intussen plaatsen de Britten op de corridor een kanon dat de eerste Duitse tank uitschakelt en de dijk blokkeert. De Duitsers zijn hun verrassingseffect kwijt en verdwijnen als de avond valt. De Amerikanen staan op scherp.

Intussen wordt er in verschillende plaatsen in Brabant gefeest. Deze plekken zijn bevrijd. De bevrijders worden met gejuich onthaald.

Intussen gaat de bevoorrading vanuit de lucht en met zweefvliegtuigen gewoon door, ook boven Gelderland zijn er droppings. Zeker tien vliegtuigen worden geraakt door Duitse luchtafweer en crashen.

Wachten op privacy instellingen...

Duitse luchtaanval in Eindhoven
In Eindhoven hebben ze feest gevierd na de bevrijding een dag eerder. In de avond van 19 september komt er een abrupt einde aan de euforie. In de schemering vallen fakkels boven de stad. Ze kondigen een Duitse luchtaanval aan.

Rond achten begint een bombardement van de Luftwaffe op Eindhoven. De Aalsterweg, Rechtestraat, Emmasingel, het Stratumseind en ook de Catharinakerk en Philipsfabrieken op Strijp krijgen de volle laag. Op de Biesterweg valt een voltreffer op een schuilplaats. De 41 burgers die er schuilen komen om het leven.

In totaal vallen er 227 doden en 800 gewonden. Honderden huizen, winkels, maar ook een paar kerken en fabrieken worden verwoest.

Steun vanuit Lommel
Toch komt de geallieerde opmars hierdoor niet in gevaar. Vandaag kan ook de Welsh-division uitbreken bij Lommel en de linkerflank verstevigen. Ze rukken 20 kilometer op, tot Bladel en het buurschap Egypte. De Welshmen bereiken ook Hapert, Duizel en Steensel. Bij Neerpelt steekt de Britse 3e divisie het kanaal over, om de rechterflank te verstevigen.

Op Walcheren is intussen het complete Duitse 15e leger overgestoken. Zo’n 86.000 manschappen zijn in veiligheid. Met bijna 600 kanonnen en ruim 5000 voertuigen. Ze stromen al dagen Brabant binnen, richting het oorlogsgeweld.

De kranten van 1944
Tijdens de oorlog verschenen ook kranten. Jan de Wit uit Rosmalen verzamelde ze en wij mochten in zijn archief kijken. Wil je de krant van deze dag in 1944 ook nalezen, klik dan hier.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.