Video

Stuifmail zondag 20 oktober: Vlaamse gaai, oude reuzenzwam, grondwaterpeil, specht en torenvalk

20 oktober 2019 om 08:18
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Deze zondag besteedt Frans onder meer aandacht aan de Vlaamse gaai, de oude reuzenzwam, het grondwaterpeil, een groene specht en de torenvalk.
Profielfoto van Peter de Bekker
Geschreven door

Vlaamse gaai
Jolanda van den Heuvel vraagt zich af waarom een Vlaamse gaai vaak op een hoop geel zand zit. Volgens mij kan dat om twee zaken gaan. Of er zitten insecten in die hoop zand of - en dit ligt meer voor de hand - de Vlaamse gaai neemt een zandbad. Dat doen veel meer vogels, want zo raken ze lastige vlooien, luizen en ander bloedzuigende beestjes kwijt. Daarnaast geeft dit soms ook verkoeling.

Oude reuzenzwam
Op de foto van Ad van Gils zie je lichtbruine hoeden van een zwam. Volgens mij zijn dit de restanten van een oude reuzenzwam. Deze zwam is op de terugweg nadat de sporen zijn weggewaaid. Reuzenzwammen bevinden zich vaak aan de onderkant van loofbomen en soms bij naaldbomen. Ze veroorzaken vooral witrot bij die bomen. De reuzenzwam is een eenjarige zwam met heel veel hoeden. Soms is zo’n boom helemaal omringd met de hoeden van de reuzenzwam. Zo’n hoed kan wel dertig centimeter breed worden.

Grondwaterpeil
'Buuf' Adeline Besselink vraagt zich af of al die regenval van de afgelopen weken het gedaalde grondwaterpeil goed heeft gedaan en wat er anders aan water moet vallen om het tekort aan te vullen. Dit is een lastige vraag. De Brabantse zandgrondgebieden hebben de regen van de afgelopen tijd opgeslurpt, maar dit neemt niet weg dat er nog steeds niet voldoende water is op de hoger gelegen gronden in Brabant. Daarnaast zorgt al die neerslag gemiddeld per jaar maar voor twintig procent van de aanvulling van het ondiepe grondwater. De rest van de neerslag wordt via beken en rivieren snel afgevoerd en belandt uiteindelijk in de Noordzee. Daarnaast zakt de afgelopen tientallen jaren veel regenwater niet meer in de bodem. Dit komt onder meer door de verharding van het Brabantse stedelijke gebied en ontwatering door drinkwaterbedrijven, grootschalige landbouw en industrieën. Momenteel kun je spreken van een stukje stabilisatie van de situatie, maar van herstel van grondwaterstand is nog geen sprake. Woon je in de omgeving van vennen, dan kun je dit goed zien. De vennen die afhankelijk zijn van regenwater zijn nog lang niet aangevuld. Sommige vennen staan zelfs droog. Hoeveel water er moet vallen? Ik heb gehoord dat het drie maanden constant moet regenen, maar ik durf het niet te zeggen.

Groene specht
Op de foto die Anthony Verspaget me mailde, zie je een groene vogel op de grond zitten. De vogel heeft achter bij de staart nog wat gele veren en een mooie rode kop en nek. We hebben hier te maken met een groene specht. Dat deze in de tuin bij Anthony komt, is niet zo verbazingwekkend. Je ziet deze vogels de laatste jaren steeds meer in tuinen, op zoek naar voedsel. Groene spechten eten vooral mieren en die vinden ze meer en meer in tuinen en parken. Ze zoeken dan graag in het kort gemaaide gras op losse bovengrond. Daar vinden ze vaak de meeste mierennesten. Met hun spitse snavels boren ze gaten van enkele centimeters diep. Daarna pakken ze de mieren met behulp van hun kleverige lange tongen. Soms verwijderen ze met hun snavels het mos tussen de tegels of stenen. Daar vinden ze ook voldoende voedsel, want heel veel mieren zoeken de warmte van tegels op om daar hun nesten te bouwen.

Torenvalk
Op de foto die ik kreeg van Joris Meijer zie je een heel fraaie roofvogel, een torenvalk. Volgens Joris maakt deze torenvalk ook al een hele tijd ruzie met een kraai. Dit kan kloppen. Kraaien, kauwen en eksters zijn niet blij met torenvalken in de buurt, want die kunnen weleens de jonge vogels van deze kraaiachtigen te pakken nemen. Daarnaast bouwen torenvalken geen eigen nesten, maar kiezen ze er vaak voor oude kraaiennesten in te pikken als nestplaats. Toch bestaat hun voedsel vaker uit kleine zoogdieren en insecten, bijvoorbeeld muizen en kevers. Bijna nooit vogels. Ze kunnen wel iets bijzonders: urinesporen van muizen detecteren. Hierdoor kunnen ze snel populaties muizen vinden en bejagen.

Biddende torenvalk
Kees Vanger filmde een torenvalk. Je ziet in deze prachtige film dat als de torenvalk bidt alles beweegt behalve de kop. Verder zie je ook nog hoe een muis geplukt wordt.

Wachten op privacy instellingen...

Nut en noodzaak van bescherming jonge aanplant tegen wildschade
Een belangrijke factor voor het al dan niet slagen van bosverjonging is wildschade: de mate waarin herten, reeën, varkens, hazen, konijnen en ander wild de verjonging in het bos beschadigen. Welke manieren en middelen zijn er om te voorkomen dat de boompjes van de toekomst te grazen worden genomen? Hoe zou je kunnen komen tot een balans waarbij wildbescherming minder noodzakelijk is?

Binnen het project eco2eco heeft Bosgroep Zuid Nederland volop geëxperimenteerd met wildbescherming. Op basis hiervan verscheen een gedetailleerd artikel in het Vakblad Natuur, Bos en Landschap.

Opnieuw dode vogels door usutuvirus in Nederland; nog onverklaarde daling meldingen dode merels
Voor het vierde jaar op rij is het usutuvirus in Nederland vastgesteld. Net als voorgaande jaren is het virus niet alleen bij wilde- maar ook bij gehouden vogels aangetoond. Een opvallend verschil met voorgaande jaren is het lage aantal meldingen van dode merels. Het is niet duidelijk waarom dit gedaald is. Gaan er inderdaad minder merels dood of worden ze minder gemeld?

Het onderzoek naar de sterfte onder merels wordt voortgezet, maar het is onmogelijk om alle gemelde dieren op te halen voor onderzoek. Meldingen zijn wel belangrijk, omdat alleen op die manier inzicht verkregen kan worden over sterfte onder wilde dieren in Nederland. Je kunt de vondst van een dode vogel melden bij Sovon of op de website van DWHC.

Voor vragen over usutu kun je hier terecht.

Meer informatie en eerdere berichten over usutuvirus zijn hier te vinden.

Meer informatie over de merel vind je hier.

Natuurtip
In Heeze kun je tot en met 31 december genieten van een driedaags wandel- of fietsarrangement bij de Kapellerput. Trek je wandelschoenen aan of spring op een fiets en ontdek in drie dagen het natuurschoon rond landgoed Kapellerput. Na een actieve dag in de natuur kun je heerlijk genieten van een culinaire avond. De chef bereidt een mooi driegangendiner. Drink je als afsluiter een speciaal voor Kapellerput gebrouwen biertje in de bar?

Dit driedaagse arrangement is inclusief twee overnachtingen in een Design Deluxe hotelkamer, een dagelijks een uitgebreid ontbijt, een culinair driegangendiner in restaurant Cambium op de dag van aankomst, een proeverij van speciaal voor Kapellerput gebrouwen bieren, gebruik van de afgesloten fietsenstalling met oplaadpunten e-bike en wifi.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!