Video

Wie heeft er aan de vliegenzwam geknabbeld? Frans Kapteijns beantwoordt natuurvragen in Stuifm@il

27 oktober 2019 om 08:16
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Deze zondag besteedt Frans onder meer aandacht aan de witte slijmzwam, slakken, een havik die een eekhoorn verdrinkt, de koninginnenpage en een aangevreten vliegenzwam.
Profielfoto van Peter de Bekker
Geschreven door

Aangevreten vliegenzwam
Op de foto die Coise Vos me stuurde, zie je een vliegenzwam die aangevreten is. Coise vraagt zich af welke dieren dit doen. Slakken - zowel naaktslakken als gewone slakken - eten graag zwammen en dus ook deze vliegenzwam. Daarnaast lusten muizen, konijnen, eekhoorns en ook insecten zoals kevers graag paddenstoelen. Voor menselijke consumptie is de vliegenzwam minder geschikt. Overigens is de vliegenzwam minder giftig dan de meeste mensen denken. Ze zijn zeker niet dodelijk. Vliegenzwammen hebben wel bijzondere stoffen in zich, die een hallucinogene of bewustzijnsverruimende werking hebben. Er zijn landen waar sjamanen of genezers bewust vliegenzwammen eten om zichzelf in trance te brengen.

 

Witte slijmzwam
Op de foto van Thea Willems zie je een witte, wat korrelige substantie. We hebben hier te maken met een slijmzwam, in dit geval de witte slijmzwam. Deze behoort net zoals bijvoorbeeld heksenboter tot de orde van de slijmzwammen, ook wel myxomyceten genoemd. Naar schatting zouden er zo’n vijfhonderd soorten slijmzwammen zijn. Deze witte slijmzwam is vaak te vinden op takjes en andere plantenresten. Daar eet 'ie dus van. Slijmzwammen zijn heel bijzondere zwammen, die zonder hersenen hun weg door een doolhof vinden en zijn zelfs in staat een robot te besturen.

 

Wachten op privacy instellingen...

Slakken op planten
Christ van Lint heeft een foto gestuurd waarop duidelijk te zien is dat er heel veel slakken op een plant zaten. Helaas is de foto te klein om te plaatsen. Ik heb dit fenomeen - veel kleine slakken op planten - ook vaak gezien, aan de kust in de duinen. Kort geleden zelfs, tijdens mijn herfstvakantie. Het gaat hier om duinslakken en mogelijk grasslakken, die bij grote droogte of tijdens een warme periode massaal in kale struiken of planten klimmen. Ze hechten zich dan daaraan vast om aan de hitte op de bodem te ontsnappen en in de wind verkoeling te zoeken. Door dan ook nog eens het huisje met slijm vast te hechten aan planten of struiken wordt het vochtverlies tot een minimum beperkt. Je zou in die gevallen kunnen spreken van een zomerslaap.

Havik verdrinkt eekhoorn
'Buuf' Adeline Besselink heeft een krantenartikel gezien waarin stond dat een havik een eekhoorn verdronk. Ze vraagt zich af of dit vaker gebeurt. Volgens mij wel. Dieren doden niet om te doden, maar om aan eten te komen. Soms moeten ze daarbij trucjes gebruiken. Het kan dan voor ons bizar zijn, maar je moet zoiets bekijken uit het perspectief van een dier en niet van een mens. Mij is ooit een filmpje toegestuurd van een havik die een wintertaling verdrinkt.

 

Wachten op privacy instellingen...

Op YouTube vind je nog meer voorbeelden, bijvoorbeeld van een meeuw die een fuut verdrinkt.

 

Wachten op privacy instellingen...

Koninginnenpage
Op de foto van Lize Rensen zie je op een vlinderstruik een werkelijk prachtige vlinder zitten. Dit is de koninginnenpage. Deze vlinder heeft overwegend gele vleugels. Daarnaast hebben koninginnenpages op de achtervleugel een rode vlek en hebben beide vleugels opvallende zwart-gele tekeningen met blauwe accenten. Dit geheel wordt afgewerkt met twee langwerpige, zwart gekleurde vleugelaanhangsels. Deze laatste delen worden ook wel vleugelstaarten of vleugelslippen genoemd. De koninginnenpage heeft een spanwijdte van maximaal 75 millimeter en is daarmee de grootste dagvlinder van Nederland. Je komt deze prachtige vlinders het meest tegen bij bloemrijke graslanden en moestuinen. Je komt ze ook tegen in tuinen en parken als daar vlinderstruiken of planten zoals wilde peen staat. Rupsen van de koninginnenpage eten het liefst van verschillende soorten schermbloemige planten, maar wilde peen heeft een beetje hun voorkeur.

 

 

Over paddenstoelen en ervan eten
Het was een goed paddenstoelenjaar. "Het was mooi weer, veel regen, lekker zonnetje, veel takjes die gevallen zijn." Er zijn vooral veel boleten en in het algemeen zijn die eetbaar. Boswachter Frans Kapteijns geeft adviezen: waar moet je op letten?

 

Wachten op privacy instellingen...

Waarom zwermende spreeuwen niet botsen
Je bent gaar en op weg naar huis, staat buiten op een station, kijkt nietsvermoedend omhoog en… ziet plotsklaps een spreeuwenwolk door de lucht wervelen. Wat een show! Ze doen het natuurlijk niet voor ons, maar waarom wel? En vliegen ze nooit tegen elkaar? Spreeuwen uit het oosten trekken nu weer massaal naar Nederland. Ga naar buiten en bewonder hun voorstellingen!

Die prachtige vormen in spreeuwenwolken kunnen volgens het model van Hemelrijk simpelweg ontstaan doordat spreeuwen samen willen vliegen en bochten maken boven een slaapplaats, niet willen botsen, allemaal even snel gaan en zeven buurvogels in de gaten houden. Daar is geen telepathie of leiderschap voor nodig.

Wil jij eens zo’n mooie spreeuwenshow zien? Hier staat precies beschreven waar u een goede kans maakt.

Wie benieuwd is naar de onderliggende onderzoeken van Hemelrijk en haar collega’s kan hier verder lezen:

- The confusion effect when attacking simulated three-dimensional starling flocks Benedict G. Hogan, Hanno Hildenbrandt, Nicholas E. Scott-Samuel, Innes C. Cuthill en Charlotte K. Hemelrijk, 2017

- What underlies waves of agitation in starling flocks Charlotte K. Hemelrijk, Lars van Zuidam en Hanno Hildenbrandt, 2015

- Some Causes of the Variable Shape of Flocks of Birds Charlotte K. Hemelrijk en Hanno Hildenbrandt, 2011

Bodemprijs: mini-documentaireserie over natuurvriendelijke landbouw
Het Wereld Natuur Fonds presenteert 'Bodemprijs': een videoserie over natuurvriendelijke landbouw. Met persoonlijke verhalen van boeren en onderzoekers. Het gaat over de kansen die zij zien voor boer én natuur om optimaal samen te werken. Maar ook over hoe moeilijk het is om dit in het huidige systeem te realiseren. Aflevering 1 gaat over winst en weidevogels. Deel 2 en 3 uit de serie Bodemprijs verschijnen de komende weken.

Natuurtip
In de Hollandse Bossen bij Ulicoten wordt zaterdag 2 november een Natuurwerkdag georganiseerd. Deze duurt van halftien 's ochtends tot halfeen 's middags. Deelnemers gaan in de Hollandse Bossen samen met Natuurmonumenten aan de slag om te zorgen dat inheemse soorten daar een kans blijven krijgen. Dat is nodig want de taaie Amerikaanse vogelkers zorgt er voor dat andere soorten worden verdrongen in het bos.

Landgoed Hollandse Bossen bestaat uit bos, weilanden, akkers en lanen. Het landgoed verbindt natuurgebieden zoals de Chaamse Beek, de Chaamse Bossen en het Merkske. Het verbinden van natuurgebieden is belangrijk vanwege de verplaatsing en uitwisseling van planten en dieren. Als wandelaar krijg je zo gevoel dat al die natuurgebieden een geheel zijn.

Er wordt vertrekken vanaf de Hoogstratensebaan, ter hoogte van de Fransebaan in Ulicoten

Meer informatie vind je hier.

Aanmelden kan via deze link.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.