Video

Deze 'duivelseieren' verspreiden een lijklucht, maar wat komt eruit? Frans Kapteijns in Stuifm@il

10 november 2019 om 11:03
nl
Frans Kapteijns beantwoordt in Lekker Weekend! iedere week vragen van luisteraars. Thea Willems stuurde een foto in van twee witte bollen die op eieren lijken. Deze 'duivelseieren' verspreiden een lijklucht, maar wat gebeurt er als ze uitkomen?
Profielfoto van Frans Kapteijns
Geschreven door

Op de foto zie je twee witte bollen, die op eieren lijken. Het hele witte buitenste vlies bij beide eieren is al opengescheurd en de paddenstoel stond op uitkomen. We hebben hier te maken met twee duivelseieren. Deze twee duivelseieren zijn het begin van twee paddenstoelen met de naam grote stinkzwam. Deze paddenstoel komt uit het duivelsei door het gebruik van een eiertand. Binnen enkele uren komt dan uit dat duivelsei een maximaal 20 centimeter lange poreuze holle steel, met aan de top een vreemde hoed. Deze hoed is bedekt met een olijfgroene slijmerige sporenlaag.

Daarnaast verspreid deze paddenstoel een zeer penetrante aasgeur of lijkgeur, die zelfs tegen de wind in te ruiken is. Deze enorme stank trekt vliegen en kevers aan en zij verzorgen de verspreiding van de sporen. Zijn alle sporen verdwenen, dan blijft er een schone witte hoed achter. Het gehele proces duurt maximaal 24 uur en dan verdwijnt de gehele paddenstoel. Omdat deze paddenstoel zo’n enorme stank verspreidt, denkt men dat deze grote stinkzwam niet eetbaar is. Het tegendeel is waar: de jonge steel, maar vooral het duivelsei is zeer goed eetbaar.

Appelvinken
Op dit filmpje is een hele mooie vogel lekker uit het waterbakje aan het drinken. De vogel heeft een mooi geelgroen kopje en buik. De veren boven zijn bruin en daaronder wat witte en zwarte veren. Wat vooral opvalt, is zijn bovengemiddelde formaat en sterke snavel. Vinken staan bekend om hun dikke en sterke snavels, maar deze vogel heeft in verhouding wel een hele dikke kop en een hele stevige snavel. We hebben hier dan ook te make met de iets zeldzamere appelvink, maar dan het vrouwtje.

Appelvinken zijn schuwe vogels, die bij de minst of geringste storing meteen wegvliegen hoog in de boom. Ze leven dan ook het grootste deel van de dag in hoge boomkronen. Vooral in het broedseizoen en dus zie je ze ook nauwelijks. Ze komen enkel op de grond om te drinken. In het najaar de winter heb je meer kans dat je ze te zien krijgt, omdat ze dan gaan zoeken naar de gevallen zaden, maar altijd in de buurt van bomen.

Heksenkring
De Buuf zag veel paddenstoelen in een kring staan en ze weet dat men dit een heksenkring noemt. Maar wat is dat nu precies, een heksenkring? Feitelijk is het een heel natuurlijke cirkel van zwammen / paddenstoelen. Zo’n kring ontstaat uit een ondergrondse zwamvlok van één soort paddenstoel, een individu. Zo’n zwamvlok ontstaat door allerlei zwamdraden, die uit sporen ontstaan. De ondergrondse zwamvlok groeit naar alle richtingen met ongeveer dezelfde snelheid. In het midden sterft de zwamvlok en alleen het buitenste gedeelte van de heksenkring leeft.

Onder gunstige omstandigheden komen de paddenstoelen, de vruchtlichamen, uit de grond. Deze vormen dan een bovengrondse cirkel, een heksenkring. Zo’n volmaakte paddenstoelen cirkel heeft natuurlijk iets geheimzinnigs, zeker omdat dit vaak plotseling gebeurde en zelfs in één nacht! Dit kan niet anders als zouden hier bovennatuurlijke wezens, zoals heksen, aan de gang moeten zijn geweest. In Nederland dacht men zelfs dat heksen, soms vermomd als katten, op die plek gedanst zouden hebben.

Slakken
Jan Versteegen heeft niet echt een vraag, maar een bewijs dat slakken paddenstoelen eten. Op de foto zie je een bruine naaktslak, die zich te goed doet aan een vliegenzwam. Slakken kunnen heel goed tegen het gif van de vliegenzwammen. Dit gif heet muscarine en het is een vliegendodend middel. In de middeleeuwen gebruikte men dan ook stukjes vliegenzwam om daarmee lastige vliegen te vangen. Men deed dan vaak wat stukjes vliegenzwam in honing- of suikerwater.

Dit lokte de vliegen. Door ervan te drinken, stierven ze meteen. Daarnaast zijn er ook mensen, die vliegenzwammen eten! Je moet ze dan wel op de juiste wijze bereiden, want dan verliezen de zwammen hun toxiciteit. In Nederland kennen we dit fenomeen niet of nauwelijks, maar in Japan weet men hoe het moet. Let wel: een foute bereiding kan tot gevolg hebben dat er toch nog intoxicatieverschijnselen optreden na het eten. Meestal niet direct maar maanden daarna pas.

Aardsterren
Op de foto zie je twee bruine bolletjes met om elk bolletje een aantal beige slippen. We hebben hier te maken met zwammen, die we aardsterren noemen. In ons land komen negentien soorten aardsterren voor. Al deze aardsterren ontstaan op dezelfde manier. Eerst is er een soort bolletje, vruchtlichaam, en wanneer dat vruchtlichaam rijp is springen de buitenlagen open.

Deze buitenlagen, ook wel slippen genoemd, buigen zich dan stervormig om het vruchtlichaam. Binnenin is een kleiner bolletje te zien waar de sporenmassa in zit. In het midden van dat kleinere bolletje ontstaat dan een opening waardoor de sporen naar buiten kunnen. De twee aardsterren op de foto hebben de naam gekraagde aardster. Deze zwammen zijn saprofyten en leven dus op dood organisch materiaal. Je ziet ze bijna niet, maar als je in de late herfst je tuin winterklaar maakt, kan je ze weleens tegenkomen.

Spreeuwenzwerm
Je kunt ze weer tegenkomen, de machtig mooie spreeuwenzwermen. Soms zie je adembenemende beelden. Houdt dus de hemel in de gaten.

Wachten op privacy instellingen...

Bevers
In 1826 werd de laatste bever in Nederland doodgeslagen in de IJssel. In 1988 begon men met de herintroductie van de bever. Niet alleen omdat de bever in een waterrijk land als Nederland gewoonweg thuishoort. Ook zijn belangrijke rol als landschapsvormende soort, waardoor hij doorgaans een positieve invloed heeft op de biodiversiteit, heeft ertoe bijgedragen dat tot herintroductie is overgegaan.
Meer informatie:
- Het standpunt van de Zoogdiervereniging over hoe om te gaan met bevers die overlast veroorzaken
- Artikelen over de bever in het blad Zoogdier.

Dwaalfilm
Een inspirerende beeldvlucht langs Nederlands mooiste nieuwe natuurplekken. De vernieuwde Dwaalfilm laat je dwalen door 91 natuurgebieden in 327 minifilms. Nieuw zijn de haarscherpe HD-beelden, de snelle navigatie en de optimalisatie voor telefoon. Wat bleef is het aangenaam rustige, bijna poëtische karakter van de minifilms. En Dwaalfilm is gegroeid. Je kunt nu ook door het Waddengebied dwalen.
Nieuw vanaf oktober 2019:

• Brede panorama’s met haarscherpe minifilms op HD (High Definition)-kwaliteit

• Verbeterde gebruikservaring op telefoon en tablet

• Nieuwe startpagina en snellere navigatie

• Nieuw vormgegeven kaarten (waar je ook doorheen kunt dwalen)

• Uitgebreide zoekfunctie

• Splinternieuwe minifilms over Spiegelwaal, Klompenwaard en De Wadden (60!)

Lees hier meer over de complete ontstaansgeschiedenis van Dwaalfilm.

Natuurrondwandeling omgeving Sint Michielsgestel
Woensdag 13 november van 10.00 uur tot 11.30 uur
Natuurgroep Gestel organiseert wandelingen voor senioren op iedere tweede woensdag van de maand. Wandelde je wel eens met hen mee, onder leiding van een van de natuurgidsen? Dan weet je hoe leerzaam maar zeker ook hoe gezellig deze rondwandelingen van 1,5 uur zijn. Ben je nooit met hen mee geweest? Doe het eens en je zult zien dat je een volgende keer weer wilt meewandelen!

Er wordt alleen een vrijwillige bijdrage gevraagd voor de koffie. Omdat er geen vaste uitvalsbasis is, mede met het oog op het aanhouden van variatie, wordt gerouleerd van startpunt.

Voor meer informatie:

• Per email: [email protected]

• Of telefonisch: 06-22432941

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.