Video

Stuifmail zondag 8 december: steenuil, vleermuiskast, egels, groene specht

8 december 2019 om 09:30
nl
Frans Kapteijns beantwoordt in Lekker Weekend! iedere week vragen van luisteraars. In deze stuifmail besteedt de boswachter aandacht aan zwemmende egels, smakelijke drollen en vogelvriendelijke koffie.
Geschreven door

Steenuil op punt dak
Op de punt van een dak zie je vanuit de verte een vogel zitten. Marianne Jansen denkt dat het gaat om een uil. Ze heeft gelijk, het is een steenuil. Ze ziet dat die steenuil steeds op dezelfde plek terugkomt en vraagt of dit normaal is. In principe wel, want steenuilen kijken vanaf bepaalde vaste plekken waar er voedsel te vonden is. Steenuilen zie je dan ook vaak in de omgeving van mensen. Ze broeden daar ook vaak. Zeker als die omgeving voldoende natuurlijke variatie biedt. Dan hebben ze maar een kleine oppervlakte nodig. Vanuit allerlei verhogingen - zoals daken en palen - zoeken de steenuilen naar voedsel en vliegen daar in een golvende vlucht op af. Op het verenkleed van de bruine tot grijsbruine steenuilen zijn ook nog witte streepjes en druppelvormige vlekken te zien. Maar wat zeker opvalt, zijn de felgele ogen. Steenuilen zijn niet veel groter dan merels. Op hun menu staan veldmuizen, maar ook andere kleine zoogdieren. Daarnaast pakken ze kleine vogels, nachtvlinders, meikevers en ook regenwormen. Steenuilen zijn standvogels en ze blijven in principe heel het jaar in de omgeving van hun broedplaatsen. Daarom moeten jonge steenuilen hun heil ergens anders zoeken, maar vaak niet verder dan tien kilometer van waar ze geboren zijn.

Vleermuiskast op Amerikaanse eik
Op een Amerikaanse eik die Daniël van Leeuwen fotografeerde, zie je een vleermuiskast hangen. Deze is heel duidelijk te herkennen aan de platte vorm en het dak. De onderste plank heeft heel duidelijke groeven, zo is die de perfecte landingsplaats voor vleermuizen. De meeste soorten vleermuizen wonen van nature in holtes in bomen, maar daar is veel gebrek aan. Zelf kunnen ze geen nesten maken, dus gaan ze op zoek naar ruimtes. Die kunnen ze vinden in de menselijke omgeving. Ze kruipen dan het liefst weg in allerlei kieren of spleten, zoals achter een plank of plexiglasplaat net onder de dakrand. Daarnaast zijn vleermuizen gebaat bij deze zogenaamde vleermuiskasten, zoals op de foto. Deze vleermuiskasten zijn echter géén nestkasten. Vleermuizen gebruiken deze kasten alleen als slaapplaats of paarplaats. Soms ook als kraamkamer, maar dat gebeurt zelden.

Wachten op privacy instellingen...

Egels kunnen zwemmen
'Buuf' Adeline Besselink zag een egel heel dicht bij de Voorste Stroom. Ze vroeg zich daarop af of egels wel kunnen zwemmen. De Voorste Stroom is een riviertje dat dwars door Oisterwijk stroomt en heel dichtbij onze huizen ligt. Het is dan ook goed mogelijk dat egels daar weleens komen. Egels kunnen in principe goed zwemmen. Ze kiezen er soms dan ook voor te water te gaan. Vermoedelijk doen ze dit niet alleen om aan de overkant te komen, maar ook omdat ze zich tijdens het zwemmen kunnen ontdoen van vlooien. Egels zijn dus goede zwemmers, maar zorg er wel voor at je als je een vijver hebt mogelijkheden voor hen zijn om eruit te komen. Vijvers met steile of gladde randen hebben tot gevolg dat egels verdrinken. Heb je zo’n vijver en egels in de buurt? Leg dan een met kippengaas omspannen plankje in je vijver, dan kunnen ze op die manier ontsnappen. Zie hierboven een filmpje van een zwemmende egel.

Vreemde vogel
Op de foto hierboven, die Anthony Verspaget maakte, zie je in het gras een redelijke grote groenige vogel met een gele stuit, een rode pet op de kop en wat zwart rond de ogen. We hebben hier te maken met een groene specht. . Groene spechten kunnen maximaal 34 centimeter groot worden. Dit is te vergelijken met een Turkse tortelduif. Het hoofdvoedsel van groene spechten bestaat voornamelijk uit mieren en hun larven. Deze laatsten leven vooral in de grond. Groene spechten zijn de meest gespecialiseerde mierzoekende spechten van alle spechten. Je zult groene spechten dan ook vaker op de grond zien pikken dan op bomen.. Dit laatste komt wel voor, maar dan pikken ze de mieren vooral van de bomen af. Op de grond, vooral in kort gras, gaan ze op zoek naar allerlei soorten mierennesten. Het liefst eten ze de behaarde rode bosmieren, maar ook andere mieren staan op de lijst. Naast mieren eten ze soms ook andere geleedpotigen, zoals spinnen en een diversiteit aan insecten. Tot slot kan ik ook nog melden, dat ze zicht soms tegoed doen aan bessen, zoals wilde lijsterbessen en vruchten als kersen, appels en druiven.

Smakelijke vossendrol
Op de foto van Wendy hierboven zie je een uit elkaar gehaalde vossendrol. De drol bestaat uit resten van haren met daarin zwarte schilden van kevers. Vermoedelijk mestkevers, want daar zijn vossen dol op. In zo’n drol kun je goed zien wat vossen eten. Naast dekschilden van kevers zal je ook vaak haren tegenkomen van muizen en konijnen. Heeft de vos muizen gegeten, dan zie je soms botjes of schedeltjes van die muizen. Als een vos een konijn gevangen heeft dan is dat een maaltijd voor tenminste twee dagen. Vossen eten vaak eerst kop op en een beetje van de romp. De rest begraven ze voor een tweede maaltijd. In het najaar kun je in zo’n vossendrol ook resten van vruchten en noten vinden.

Wachten op privacy instellingen...

Herken de hermelijn
De hermelijn is een klein zoogdier uit de familie van de marterachtigen. In de bovenstaande film van Kees Vanger zie je zowel witte winterkleed als de bruine vacht van de hermelijnen.

Stikstof verandert soortengemeenschappen van vlinders en bijen
Voor het eerst hebben onderzoekers de invloed van stikstofdepositie op soortgemeenschappen dagvlinders en bijen op de lange termijn geanalyseerd. Herstel van stikstofgevoelige soorten blijkt mogelijk, maar de vermindering van de stikstofbelasting sinds 1990 is nog onvoldoende voor herstel op grote schaal. Voor het behoud van bestuivers is het nodig de stikstofuitstoot fors omlaag te brengen. Zie voor meer informatie dit artikel.

Help vogels met zeven alledaagse daden
Wat hebben koffie drinken, het snoeien van de heg en een boodschappentas op zak hebben met elkaar gemeen? Nou, met deze - en nog vier - alledaagse handelingen kun je vogels helpen. Doe daarom mee met projecten zoals:

• De jaarlijkse Tuinvogeltelling eind januari: tienduizenden mensen tellen jaarlijks op hetzelfde moment de vogels in hun tuin. Een bijzondere ervaring en dit levert een overvloed aan informatie op.

• De Jaarrond Tuintelling: tuinen beslaan een groot deel van Nederland, maar wat er allemaal in leeft, weten we nauwelijks. Help alle tuindieren in beeld te krijgen!

• Het Meetnet urbane soorten: volgt dankzij ervaren, vrijwillige tellers 75 broedvogelsoorten in de bebouwde kom.

• Een van de vele telprojecten van Sovon Vogelonderzoek.

Op de website van Nature Today lees je meer.

Natuurtip
Natuurliefhebbers kunnen zondag 15 december van tien uur 's ochtends tot twaalf uur 's middags deelnemen aan een historische landschapswandeling op landgoed Huis ter Heide. Tot ver in de negentiende eeuw, bestond dit landgoed uit heel uitgestrekte heidevelden. Vanaf het eind van de negentiende eeuw - toen de bebossing begon - was hier de plaats waar gekapt hout werd aangevoerd en verkocht. Dit ging voornamelijk naar Limburg, om schachten van kolenmijnen mee te stutten.

Deze wandeling is geschikt voor kinderen vanaf 8 jaar onder begeleiding van ouders. Deelnemers wordt geadviseerd bedekkende kleren te dragen en zichzelf op teken te controleren na een bezoek in de natuur. Aanmelden kan hier.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.