Video

Stuifmail zondag 22 december: sterrenschot, aronskelk, roodborst en oesterzwam

22 december 2019 om 10:45
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Deze zondag besteedt Frans onder meer aandacht aan sterrenschot, een aronskelk, een roodborst en een oesterzwam.
Profielfoto van Frans Kapteijns
Geschreven door

Doorzichtig dril in het gras
Op de foto zie je op het gras geleiachtig doorzichtig dril. Dit noemen we sterrenschot. Heel lang geleden dachten mensen dat deze doorzichtige klonten afkomstig waren van vallende sterren. Tegenwoordig wordt de naam heksensnot ook wel gebruikt. Beide namen staan eigenlijk voor het braaksel van dieren, vogels en zoogdieren die na het eten van kikkers of padden de eileiders uitbraken als niet verteerbaar voedsel. Dieren die dit doen, zijn reigers, ooievaars, meeuwen, kraaien en buizerds. Daarnaast doen ook veel marterachtigen dit zoals de bunzing, maar ook de vos. Soms zie je zwarte puntjes erin zitten. Dit zijn de embryo's.

Apart plantje
Op de foto hierboven zie je op een steel in een soort houder groene en oranjerode bessen. Volgens mij zijn dit de vruchten van een aronskelk. Deze vruchten worden eerst groen, maar als ze rijp zijn oranjerood. Daarnaast denk ik dat we te maken hebben met een niet wilde - gevlekte - aronskelk, maar met de Italiaanse aronskelk, die steeds meer als tuinplant in onze omgeving verschijnt. De naam aronskelk of arum komt vermoedelijk uit de tijd dat Jozef en de verkenner Kaleb naar het beloofde land trokken. Zij namen zij de staf van Aeron, de broer van Mozes, mee. Op deze staf droegen zij een druiventros. Nadat de druiventros van de staf was genomen, staken zij die staf in de grond. Op die plek schoot toen een aronskelk uit de grond. Dit werd het zinnebeeld van een gezegende vruchtenoogst.

Waar slapen vogels in de winter
'Buuf' Adeline Besselink vraagt zich af waar tuinvogels de nacht doorbrengen. Al die vogels zoals mussen, mezen, merels en roodborsten zoeken beschutte plekken op. Dat kan een boom - bijvoorbeeld een dichte naaldboom - zijn, maar ook in heggen en zelfs schuurtjes of tuinhuisjes kunnen zij terecht. Onder mijn balkon is een kleine ruimte en daar slaapt in de winterperiode vaak een winterkoning. Slapen winterkoningen in een boom op een tak, dan vallen ze daar gedurende hun slaap niet van af. In de poten van de vogels zit een soort klemmechanisme. De pezen die via de achterkant van de pootjes naar de tenen lopen, worden dan strak gespannen. Hierdoor krommen de tenen zich, zodat de vogel vastgeklemd op de tak zit. En slapen maar.

Roodborst met verkeerde snavel
Op de mooie foto hierboven zie je een roodborst. Maar er is iets wat niet klopt aan deze vogel en dat heeft Jan van Esch mooi vastgelegd. De snavel van deze roodborst is geelwit, terwijl de snavel van een roodborst zwart hoort te zijn. Jonge roodborsten die nog niet een mooie oranjerode borst hebben, hebben een heel korte periode een gele snavel en daarna donkere snavel. Het vermoeden van Jan dat er hier sprake is van een afwijking, onderschrijf ik meteen. Volgens mij is bij deze roodborst de snavel niet verder ontwikkeld na zijn jeugd. Dit kan te maken hebben met te weinig voedsel of verkeerd voedsel.

Giftige zwam of toch niet
De paddenstoel of zwam die we op bovenstaande foto zien, is niet giftig. Op de foto zien we namelijk uit de muur - vermoedelijk op hout - een mooie blauwgrijze hoed met aan de onderkant prachtige brede witte lamellen. We hebben hier te maken met gewone oesterzwammen. In de natuur komen deze gewone oesterzwammen meestal voor in groepen, op levende of dode stammen of takken van loofbomen. Het meest zie je dan zitten op beukenbomen. Daarnaast tref je ze ook aan op populieren, berken en wilgen. Als je naar de hoed van deze zwam kijkt, lijkt die een beetje op de schelp van een oester, vandaar de naam. Gewone oesterzwammen zijn zeer goed eetbaar en sinds de jaren tachtig van de twintigste eeuw worden deze zwammen gekweekt op stro. Daarnaast wordt sinds een paar jaar ook koffiedik hiervoor gebruikt, in Tilburg zit bijvoorbeeld zo’n bedrijf. Mocht je dat zelf ook eens willen proberen, dan vind je hier een handleiding.

Wachten op privacy instellingen...

Meer vogels in de tuin winter
Kale bomen, ochtendnevel... Het is winter! Onze tuinvogels denken er misschien wel net zo over. Ze hebben nu hard voedsel nodig om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Laten we de vogels -- en onszelf - plezieren met wat voer.

Geen sneeuwvlokken maar pollen met kerst
vanwege het zeer zachte decemberweer komen de eerste hazelaars en elzen nu al in bloei. Omdat het voorlopig zacht blijft, moeten mensen die gevoelig zijn voor pollen van deze soorten rekening houden met hooikoortsklachten. Dat melden de Wageningen University, het LUMC en Weeronline. Tijdens Kerstmis is het meestal droog en kan de hoeveelheid pollen in de lucht toenemen.

Het wordt op prijs gesteld als je via Natuurkalender.nl doorgeeft wanneer de hazelaar of de els bij jou in de omgeving voor het eerst in bloei komt. Je kunt anoniem een waarneming doorgeven. Maar als je eerst inlogt met je Nature Today-account kun je jouw waarneming later terugzien. Heb je nog geen account? Dan kun je er een aanmaken. Iedereen die een hazelaar of els kan herkennen, kan meedoen. Het is wel belangrijk dat je de hazelaar of els om de paar dagen - liefst elke dag - kunt bekijken. Een hazelaar bloeit wanneer de katjes (de mannelijke bloemen) helemaal uitgestrekt zijn. Op deze pagina zijn alle waarnemingen van de hazelaar per jaar te bekijken.

Het jaar van de wilde eend
Hoe kan het dat een van onze bekendste watervogels al jarenlang in aantallen achteruit gaat? In 2020 krijgen we de kans de wilde eend eens goed onder de loep te nemen. Vogelbescherming en Sovon hebben 2020 namelijk uitgeroepen tot jaar van de wilde eend.

In de loop van deze winter zal gaandeweg steeds meer informatie verschijnen over de projecten binnen het jaar van de wilde eend. Zo wordt er bijvoorbeeld een nieuwe versie van de kuikenteller-app ontwikkeld voor het komende broedseizoen. Alle updates over het jaar van de wilde eend zullen verschijnen op de website. Houd deze website dus goed in de gaten en doe mee!

Natuurtip
Natuurliefhebbers kunnen 26 december meedoen aan een kerstwandeling over de Cartierheide. Deze duurt van halftwee 's middags tot halfvier. Bomen en planten, vogels en dieren laten zich in dit jaargetijde van een totaal andere kant zien. Tijdens deze wandeling neem je waar hoe in de natuur alles geregeld is voor de winter, hoe vogels hun voedsel zoeken en struiken hun knoppen beschermen tegen de kou.

IVN-gidsen vertellen de deelnemers dat de winter een spannend jaargetij is vol verbazingwekkende verschijnselen. Voor heel veel planten en dieren begint het leven juist bij de winter.

Er wordt vertrokken vanaf de parkeerplaats van Staatsbosbeheer aan de Postelseweg in de buurt van de Bredasebaan in Eersel. Deelname is gratis. Na afloop van de wandeling wordt er nog een kop koffie of thee geschonken.

Deelnemers wordt geadviseerd stevige schoenen aan te trekken. Voor informatie kun je contact opnemen met Wil van Herk (0497-51 64 02) of Hans van Nunen (06-27 44 38 84). Ook kun je terecht op de website

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!