Video

Bewaakster Suze Arts propte 74 vrouwen in een te kleine bunkercel, 10 vrouwen overleefden het niet

19 januari 2020 om 11:00
nl
Sadistisch en meedogenloos. Zo staat de Tilburgse Suze Arts bekend onder de gevangenen. Ze is 26 jaar als ze in de zomer van 1943 in Kamp Vught als bewaakster gaat werken. Op 15 januari 1944 is ze betrokken bij een vreselijk drama, waarbij tien vrouwen om het leven komen.
Profielfoto van Corné Verschuren
Geschreven door

Suze Arts, geboren en getogen in Tilburg, verliest al op hele jonge leeftijd haar moeder. "Haar vader hertrouwt, maar tussen Suze en haar nieuwe moeder botert het niet. Dat leidt ertoe dat ze van kostschool naar kostschool zwerft in Nederland, maar ook in België en Duitsland. Daar ontmoet ze Franz Ettlinger die dan al bij de Hitlerjeugd is aangesloten. Ze raken bevriend en corresponderen met elkaar, ook als Suze weer terug in Nederland is", zegt Marieke Meeuwenoord, die het verhaal van Suze verwoordt.

Opbloeiende liefde
De vader van Suze overlijdt eind 1942 en ze raakt ontheemd. In die periode wordt ze ook nog eens zwanger van de getrouwde huisarts in NIstelrode waar ze als assistente werkt. Samen met haar zoontje Hans verhuist ze naar Amsterdam. Ze heeft nauwelijks geld. Ondertussen schrijft ze brieven naar Ettlinger die inmiddels als bewaker werkt op Kamp Vught. Via hem komt ze in 1943 aan een baan als bewaker in hetzelfde kamp.

Franz Ettlinger is dan getrouwd en heeft ook vier kinderen, maar die wonen in Duitsland. Tussen hem en Suze bloeit de liefde op en ze raakt van hem zwanger. Samen krijgen ze een dochter.

Voor de geboorte van haar dochter gebeurt echter een vreselijk drama in Kamp Vught. Meeuwenoord: "Een van de vrouwen in de gevangenis neemt een Duitse vrouw te grazen omdat ze een Nederlandse gevangene had verraden. Haar haren werden afgeknipt. De dader moet zich melden bij de kampcommandant. De in totaal 91 vrouwen op de afdeling melden zich allemaal omdat ze samen verantwoordelijk zijn."

Twee dagen later volgt de vergelding voor de actie. Alle vrouwen worden naar een bunkercel van negen vierkante meter geleid. Het gegiechel van de vrouwen wordt door Suze beantwoord met 'het lachen zal je wel vergaan als je in de bunker bent'. Meeuwenoord: ”74 vrouwen worden in bunkercel 115 gepropt, ze kunnen geen kant op. Bovendien was de cel pas geverfd en in combinatie met de zwetende vrouwen ontstonden er vreemde dampen. Pas halverwege de nacht lukt het om het raampje een klein beetje open te zetten Eindelijk frisse lucht. Desondanks overleven tien vrouwen het drama niet."

De Duitsers willen van Kamp Vught een modelkamp maken. In dat licht gaat de actie van Suze voor Duitsers te ver en ze wordt ontslagen. De kampcommandant moet zich bovendien verantwoorden voor de SS-rechtbank. "Direct na de oorlog wordt Suze opgepakt en ze krijgt vijftien jaar cel. Ze zit niet haar hele straf uit en komt in 1953 vrij."

Damesblad Magriet
Na haar vrijlating heeft Suze de grootste moeite om een baan te vinden. "Haar verleden zit haar in de weg. Uiteindelijk lukt het een baan te vinden. Onder de schuilnaam Marion Blom werkt ze nog tientallen jaren bij het damesblad Margriet als coördinator van de brieven- en puzzelrubriek."

Haar zoon Hans, die in een pleeggezin opgroeide, ziet ze pas terug in 1987, vier jaar voor haar dood. Haar dochter, die haar bij haar arrestatie in 1945 was afgenomen, heeft ze nooit meer gezien.

Brabant Remembers
Brabant staat uitgebreid stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog, 75 jaar geleden. Brabant Remembers doet dat aan de hand van 75 bijzondere verhalen van Brabanders over de impact van de oorlog op hun leven. De uitgebreide verhalen zijn ook te lezen op de site van Brabant Remembers. De app Brabant Remembers is ook te downloaden in de App Store en via Google Play.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.