Video

Stuifmail zondag 12 januari: krabspin, vreemde planten, vroege vogels en top tien van winterbloeiers

12 januari 2020 om 09:35
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Deze zondag besteedt Frans onder meer aandacht aan vreemde planten, vroege vogels en de top tien van winterbloeiers.
Profielfoto van Peter de Bekker
Geschreven door

Gele spin in tuinkas
Op de openingsfoto zie je een gele spin met hele duidelijke lange poten. We hebben hier te maken met een krabspin. Krabspinnen kunnen zich diverse kleuren aanmeten, maar meestal nemen ze een kleur aan van de ondergrond waar zij op een prooi zitten te wachten. Het zijn jagers en geen webmakers. Vaak zitten ze op een bloem die wit, geel of oranje is. Dan neemt zo’n krabspin dus de kleur aan van die bloem. Hierdoor vallen ze niet op als een insect stuifmeel of nectar komt halen bij zo’n bloem. Op zo’n moment slaat de verdekt opgestelde krabspin toe en heeft de krabspin weer eten. Overigens maken krabspinnen wel spinrag, maar dat is om zich goed vast te houden aan een bloem of plant. Als je heel goed kijkt naar de foto snap je waarom deze spin krabspin wordt genoemd. De eerste of de tweede paar poten zijn groter en langer dan de andere en worden zijdelings uitgestoken. Dat zie je ook bij heel veel krabben. Deze spinnen hebben alleen geen scharen. Een ander verschil is dat ze niet alleen zijdelings lopen, wat krabben doen, maar ook voorwaarts.

Doorwaskervel
Op de bovenstaande foto zie je in het midden een groengele plant met een scherm van gele bloemen. We hebben hier te maken met een plant uit de schermbloemfamilie, waartoe ook fluitenkruid en de engelwortel behoren. In dit geval is het geen plant van Nederlandse bodem, maar een plant die oorspronkelijk in het oostelijke gebied van de Middellandse Zee. De naam van deze plant is doorwaskervel. Dit is dus een exoot, die na 1900 steeds meer is gaan verwilderen. Deze plant wordt ook vaak aangeplant in tuinen en kan in de buurt van die tuin naar andere tuinen overgaan. Doorwaskervel is een kervelsoort en volgens de geleerden goed eetbaar. De smaak van deze plant is te vergelijken met die van gewone kervel. De plant komt steeds vaker voor in permacultuurtuinen. Een permacultuursysteem wordt zo ontworpen dat het de veerkracht heeft van een natuurlijk ecosysteem. Overigens zijn alle delen van de doorwaskervelplant eetbaar. De planten staan het best op een plek in de schaduw.

Nestbouw vroege vogels
'Buuf' Adeline Besselink zag al vogels in een nestkastje kruipen en ze hoorde al veel vogels fluiten. Haar vraag is of ze al bezig zijn met nestbouw. Het klopt dat heel veel vogels al aan het fluiten zijn, zeker tijdens wat warme mooie dagen met temperaturen rond de 10 graden. Je kunt feitelijk stellen dat de voorjaarsdrang al is aan gebroken. Tuinvogels zoals de pimpelmees en koolmees hebben inderdaad al koppeltjes gevormd. Ook bij mijn nestkast zijn twee pimpelmezen druk bezig. Ze inspecteren regelmatig het nestkastje en vallen andere pimpelmezen of koolmezen aan die ook maar enigszins in de buurt komen. Met nestbouw zijn ze denk ik nog niet bezig, maar wel met het beschermen van hum territorium. Komen er nu nog meer warme dagen aan dan zullen ze wel wat meer aan nestbouw gaan doen.

Verroest wat zit er op mijn conifeer?
Op de foto hierboven zie je aan een takje een geleiachtige oranjebruine substantie in de vorm van smalle bruine blaadjes. We hebben hier te maken met het vruchtlichaam van een schimmel die de mooie naam jeneverbes-perenroest draagt. Deze hoort bij de vele roesten die we in Nederland kennen en zijn dus organismen die vallen onder het rijk van de schimmels. Deze jeneverbes-perenroest heeft om zijn levenscyclus te voltooien twee heel verschillende waardplanten nodig. De schimmels overwinteren vooral op jeneverbesstruiken, maar we vinden ze tegenwoordig ook af en toe op andere coniferen. Op zo’n jeneverbesstruik ontwikkelt in de lente een vruchtlichaam van die jeneverbes-perenroest. In dit mooi gevormde vruchtlichaam worden de sporen gevormd. Deze sporen worden door de wind meegenomen. Als ze dan op een perenblad landen, veroorzaken ze daar oranje tot rode ronde vlekken. Aan de onderkant van die vlekken ontstaan weer vruchtlichamen. Deze vruchtlichamen ontwikkelen ook sporen die op hun beurt weer via de wind op een jeneverbes of soortgelijke struik kunnen landen en die deze struiken weer aantast. Zo is de cyclus weer rond.

Op zoek naar de eigenaar van deze mooie kroonkraanvogel
Marij van Driel van Beekse Bergen is op zoek naar de eigenaar van een vreemde kraanvogel die al geruime tijd bivakkeert bij safaripark Beekse Bergen in Hilvarenbeek. Ze vraagt mensen met tips zich te melden. Ze heeft eventueel ook foto's van de ring van de vogel met enkele gegevens.

De vreemde kraanvogel is een zwarte kroonkraanvogel, die oorspronkelijk in verschillende delen van Afrika voorkwam. Ze leven gewoonlijk in de buurt van water op graslanden, savannes, landerijen en in drassige gebieden. Ze worden echter ook gezien op landbouwgronden zoals weilanden, akkerland of braakliggende velden. Deze zware kroonkraanvogel voelt zich dus wel thuis in het safaripark, maar het safaripark zou graag dit dier naar zijn oorspronkelijke eigenaar bregen.

Wachten op privacy instellingen...

Natuurmuseum Brabant in Tilburg
Op een regenachtige zondagmorgen bezocht ik natuurmuseum Brabant in Tilburg. Samen met Walter, mijn zusje en neefje ontdekten we dit verrassende en veelzijdige museum. Wil je met je gezien erop uit? Dan is dit een ideale optie! Het is is interessant voor alle leeftijden, echt iedereen kan er wel iets uithalen.

Madeliefje meest gevonden winterbloeier tijdens Eindejaars Plantenjacht
Floron en Tuintelling.nl organiseerden kort geleden de Eindejaars Plantenjacht, voor de zesde keer op rij. Plantenliefhebbers gingen tussen Eerste Kerstdag en 3 januari op zoek naar bloeiende planten. In totaal vonden zij 571 wilde of verwilderde plantensoorten: gemiddeld meer dan veertien soorten per telling. Het madeliefje werd het meest aangetroffen, maar vooral de enorme toename van paarse dovenetel viel op.

Top tien

De top tien van meest gevonden winterbloeiers bestaat net als eerdere jaren uit soorten die het grootste deel van het jaar of jaarrond bloeien. Tijdens milde winters of op zonnige en windluwe plekken zijn deze soorten in staat hun najaarsbloei te rekken.

1 Madeliefje

2 Straatgras

3 Vogelmuur

4 Klein kruiskruid

5 Paarse dovenetel

6 Paardenbloem

7 Herderstasje

8 Duizendblad

9 Witte dovenetel

10 Gewone melkdistel

Op Floron.nl/plantenjacht vind je het rapport met alle resultaten

Internationale wetenschappers presenteren samen masterplan voor insectenherstel
Het is geen geheim meer dat veel insecten problemen hebben. Maar daar valt iets aan te doen, volgens ruim zeventig wetenschappers uit 21 landen. Zij presenteren deze week hun road map voor insectenbehoud en -herstel. Deze bevat veel tips voor dit jaar maar ook langetermijnoplossingen wereldwijd.

Het volledige artikel is hier te vinden.

Natuurtip
Deze zondagmiddag organiseert bezoekerscentrum De Kraaijenberg aan de Fianestraat 21 in Bergen op Zoom een kinderactiviteit. Houd jij van huttenbouwen, klimmen en lekker actief zijn in de natuur? Kom dan samen met de F!tFabriek van een uur tot halfdrie spelletjes doen in het bos. Trek je warme kleding aan, neem een vriendje of vriendinnetje mee en zorg ervoor dat je wat te eten en drinken bij je hebt.
Deze activiteit is bedoeld voor kinderen tussen de 4 en 12 jaar. Deelnemers wordt geadviseerd stevige schoenen aan te trekken en kleren aan te doen die passen bij het weer van deze dag.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.