Het duurt even voordat het tikkende geluid van de tl-buis overgaat in een grauwig licht. De ruimte in de kelder van Kunst& Co is klein en voor een groot deel volgebouwd met stoelen, dozen en stapels toneelkostuums. Achterin doemt een rij archiefkasten op. Een medewerker draait de kasten met een ferme zwiep uit elkaar. Daar hangen ze: 55 kunstwerken waarvan de gemeente de makers nog niet heeft weten te vinden.

Het waren er nog veel meer. Ruim honderd gearchiveerde werken. Schilderijen, pentekeningen, wandkleden. Je kan het zo gek niet bedenken of de gemeente Uden heeft het in haar bezit. Veel kunst hangt daadwerkelijk in het gemeentehuis en zelfs in bruikleen in museum Krona. Maar niet voor alles was plaats. De kunst letterlijk laten verstoffen in de kelders, dat kon eigenlijk niet meer. Zo'n vijftig werken zijn al terug bij de makers of hun families, de rest volgt hopelijk snel.

BKR-regeling
Uden kwam aan die kunst via de zogeheten 'BKR-regeling'. De Beeldende Kunstenaars Regeling liep van 1956 tot 1987 en bood kunstenaars de mogelijkheid zich volledig aan hun beroep te wijden en garandeerde de maatschappelijke zelfstandigheid van kunstenaars. In ruil voor kunstwerken, die zij bij de gemeente inleverden, kregen de kunstenaars een uitkering.

Niet alle kunstwerken werden geschikt bevonden. Ofwel omdat de kunstenaar geen recht had op het financiële steuntje in de rug, ofwel omdat het werk niet door de ballotage van deskundigen kwam. Een speciaal team besloot welke werken voor welke prijs werden aangekocht. "De regeling ging uiteindelijk ten onder aan het eigen succes", zegt wethouder Ingrid Verkuijlen. "De kosten voor de gemeente werden te hoog en de kunstwerken konden we niet meer kwijt." Daarbij was de gemeente Uden geen uitzondering.

Privacyregels
De gemeente heeft dus besloten om, waar mogelijk, de werken weer terug te geven aan de makers. Dat bleek nog niet zo makkelijk. "We zijn aan strenge privacyregels gebonden", legt Verkuijlen uit. "We mogen dus niet zomaar gegevens van de kunstenaars publiceren." Daarom hoopt de wethouder dat kunstenaars zelf contact opnemen met de gemeente om hun werken terug te halen.

Niet alle werken worden trouwens teruggegeven. In de tijd dat burgemeester Schampers in Uden aan het roer stond (1962 tot 1987) is er met name moderne kunst aangekocht. Enkele kunstwerken hangen ook nu nog in het gemeentehuis . Met subsidie van de provincie werden voor deze collectie ook kunstwerken van Brabantse kunstenaars aangeschaft. Die werken houdt de gemeente zelf.

Museum Krona
"We hebben gekeken naar werken die museale waarde hebben. Die stukken zijn in bruikleen gegeven aan Museum Krona in Uden. Verder vinden we dat de makers ook gewoon waardering moeten krijgen voor wat ze hebben gemaakt, dus we hoeven er geen geld voor terug." De werken die niet teruggaan naar de makers of die de maker niet terug wíl, worden geveild.

Een aantal kunstenaars heeft zijn werk al opgehaald. ''Dat waren unieke momenten'', zegt wethouder Verkuijlen. "Makers die zelf dolenthousiast zijn om hun werk van zo lang geleden weer terug te zien, maar we kregen ook een dochter op bezoek die sommige werken van haar inmiddels overleden vader nog nooit had gezien. Dat werk is nu weer in de familie. Dat is wel bijzonder."

Goed doel
De opbrengst van de veiling in april wordt besteed aan een cultureel doel in de gemeente. Dat gebeurt in samenspraak met de culturele sector. Kunstwerken die niet geveild worden, gaan naar Stichting Onterfd Goed.