Het is donderdagavond 27 februari als minister Bruins van Volksgezondheid live op nationale televisie het eerste coronageval in Nederland bekendmaakt. Op dat moment is het in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis een drukte van jewelste. De man ligt daar in isolatie en binnen twee uur is een crisisteam operationeel.

"Het personeel handelde enorm professioneel", blikt Berden terug. "Volgens het protocol hoefde deze patiënt niet getest te worden, maar men vertrouwde het niet helemaal. Daarna werd toch een test afgenomen. Dat is maar goed ook, anders hadden we dit niet geweten."

Vooral dat de man mogelijk met het virus onder de leden carnaval in Tilburg vierde, riep veel vragen en zorgen op. Men benadrukte veelvuldig de minimale kans dat hij anderen tijdens carnaval besmette. "Heel veel mensen werkten hard om zoveel mogelijk vragen te beantwoorden. Zij mogen best trots zijn", complimenteert de Tilburgse burgemeester Weterings.

'Het is beheersbaar'
Een week later telt Nederland 82 coronabesmettingen. Tenminste 32 patiënten komen uit Brabant. Volgens Berden is er sprake van een 'mild virusverloop'. "We doen het in Nederland best goed. Hoe gaat het bijvoorbeeld met een normale griepepidemie? Dat gaat veel sneller. Nu dammen we het echt in. We sporen besmette personen op, doen aan isolatie en contactonderzoek. Het is beheersbaar. Al sluit ik niet uit dat het de komende maanden veel erger wordt."

Hij vervolgt: "Probleem is dat we eigenlijk nog maar weinig weten over het coronavirus. Dat brengt veel onzekerheid met zich mee. Bovendien zitten we nu, net na de carnaval, midden in het normale griepseizoen. Veel mensen snotteren en hebben klachten. Dat maakt het lastig onderscheid te maken tussen corona en 'gewone' griep."

Duizenden telefoontjes
In het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis is een beleidsteam actief dat de situatie tweemaal per dag monitort. Zo stelt men scenario's op, net als bijbehorende actieplannen. Bijvoorbeeld voor het geval dat het gigantisch uit de klauwen loopt. Vooralsnog is daar geen sprake van en kunnen ook de drie GGD'en in onze provincie de situatie behappen. Wel is er sprake van topdrukte, blijkt uit een rondgang. De GGD'en staan in nauw contact met huisartsen, doen contactonderzoeken bij coronapatiënten en voeren testen uit bij 'verdachte' gevallen.

Daarnaast komen er duizenden telefoontjes binnen over het coronavirus. Callcenterteams zijn uitgebreid om de stroom aan vragen te beantwoorden. Zo ontving de GGD Hart voor Brabant alleen vrijdag al 1200 belletjes. Die piek is wat afgevlakt, geven de GGD'en aan.

'Begin van een marathon'
Ziekenhuisbestuurder Berden van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis voorziet dat we voorlopig nog niet af zijn van het coronavirus. "Dit is het begin van een marathon. Er komt meer op ons af." Hij bespeurt 'niet veel paniek' in het land, iets waar Hans van de Sande meer over weet. Hij is als sociaal psychologisch onderzoeker en docent aan de Rijksuniversiteit Groningen specialist op het gebied van massahysterie. Ondanks dat van paniek geen sprake is, vindt hij dat media de aanstekelijkheid van angst voor het coronavirus aanwakkeren.

Hype
"De ziekte is geschikt voor een hype: er zijn nog geen geneeswijzen voor, net als manieren waarop je het kunt voorkomen. Gelukkig is het virus niet zo ernstig. Het is nieuw en daarom is er geen controle, terwijl mensen daar wel naar verlangen. Zij gaan dan op zoek naar geruststelling, die ze niet vinden. Wel lezen ze steeds verontrustende nieuwsupdates in de media", stelt Van de Sande.

Hoe media dan wel over het coronavirus moeten berichten? Van de Sande: "Terughoudend en met achtergronden. Beschouw het als een weerbericht en ga dan over tot de orde van de dag. Het effect dat men nu veroorzaakt is: bangmakerij."