Video

Wat zit er aan deze bomen? Frans Kapteijns beantwoordt vragen in Stuifm@il

22 maart 2020 om 09:14
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Deze zondag besteedt Frans onder meer aandacht aan zwammen, kuif- en soepeenden en een podcast over bomen.
Geschreven door

Heel veel tonderzwammen
Op de openingsfoto zie je twee bomen vol grijze zwammen. Dit is de echte tonderzwam. Het vruchtlichaam van echte tonderzwammen is klok- of koepelvormig en is meerjarig. Elk jaar groeit er een nieuwe laag aan, die bestaat uit een laag buisjes van twee tot acht millimeter dik. De echte tonderzwammen zijn van groot belang voor de voortplanting van veel insectensoorten, waaronder een aantal zeldzame kevers en sluipwespen. Deze leggen hun eitjes in het vruchtlichaam, waarop de larven zich te goed doen aan het vlees. Ook voor de mens was de echte tonderzwam zeer nuttig. Feitelijk heeft deze boomzwam daar ook zijn naam aan te danken. Het vlees van het vruchtlichaam werd gebruikt voor het laten smeulen van vuur en dat werd tot de zeventiende eeuw tonder genoemd. Later kwam de naam tondel in zwang, maar de boomzwam bleef de naam echte tonderzwam behouden.

Mooi vrouwtje kuifeend
Op de foto hierboven zie je een eend die aan de onderzijde een lichtbruine kleur heeft en naar boven tot de kop wordt dat donkerbruinr, bijna zwart is. Je ziet ook dat deze eend een geelwit oog heeft en als je heel goed kijkt, zie je ook nog een grijze snavel. We hebben hier te maken met het vrouwtje van de kuifeend. Kuifeenden hebben hun naam te danken aan de kuif aan de achterzijde van de kop. Vrouwtjes en mannetjes hebben zo’n kuif, maar die van het vrouwtje is maar een bescheiden kuifje. Op de foto is die ook niet goed te zien. De kuif bij de mannetjes is beduidend groter. Daarnaast zijn de mannetjes ook goed te herkennen aan hun zwartwitte verenpak. Kuifeenden zijn echte duikeenden, die een groot deel van de dag op het water verblijven. Ze kunnen langdurig onder water blijven op zoek naar voedsel. Ze duiken naar slakjes, algen, schelpdiertjes en waterplanten.

Vervolg aanpak Indische meelmot
Bij Anny Pennings was een Indische meelmot gesignaleerd. Zij is direct aan de slag gegaan met het opruimen van de voorraad graanproducten die ze had staan en ze meteen ook alles gereinigd met azijn. Nu vraagt ze zich nog af hoe dit insect in haar voorraadkast is terechtgekomen. Het vaakst gebeurt dit door besmet voedsel waar de eitjes of de larven al in zaten. Dit kan zelfs in verpakkingen die nog dicht zijn, want ze kunnen zich door plastic heen vreten. Nu alles schoon is, zou ik geen voorraad meer in plastic of karton laten liggen. Pak alles goed in in bijvoorbeeld blik of glas. Natuurlijk kun je ook voorraad invriezen. Houd daarna de boel goed in de gaten en mocht je nog zo’n nachtvlinder zien vliegen, dan kun je die het best meteen dood maken.

Fladderende staartmezen
Bij Ria Donkers zitten wat staartmezen. Als die naar het huis komen, tikken ze constant tegen de ramen. Waarom doen ze dat, vraagt Ria zich af. Deze mezen doen dit waarschijnlijk omdat het raam of de ramen enorm spiegelen. Zij denken daardoor dat er concurrerende staartmezen zijn en die willen ze wegjagen. Mocht dit tikken nu te heftig worden, dan kun je misschien af en toe het gordijn dicht doen. Overigens heb je wel te maken met de mooiste mezen die er volgens mij zijn. Staartmezen hebben een staart die net zo lang is als hun lichaam. Verder lijkt het zwartwitte lichaam net een mooi bolletje. Staartmezen maken geen nest in een holte - zoals de andere mezen - maar maken kleine nesten in hagen of in een dicht naaldbos.

Verkleurde eekhoorn
Op de foto van Astrid van der Steen zie je een eekhoorn met een overwegend grijs lichaam. Ook de staart is grijs gekleurd. Enkel een stukje van de kop en de oortjes zijn roodbruin. Toch hebben we hier te maken met de gewone of rode eekhoorn. Dit is officieel de enige eekhoorn in Nederland. Waarom deze eekhoorn niet de normaal roodbruine kleur heeft, heeft te maken dat hij of zij nog een winterkleed draagt. Het winterkleed va onze eekhoorns kan variëren van grijs tot bijna zwart. De eekhoorn van Astrid van der Steen is wel erg grijs geworden, maar de kleur komt al terug. Dit kun je zien aan de pluimpjes op de kop en een stukje van de kop. Die beginnen al roodbruin te worden en de pluimpjes zijn weer terug, want die verliezen ze in de winter.

Wachten op privacy instellingen...

Soepeend en wilde eend, wat zijn de verschillen?
Hoe onderscheid je soepeenden van wilde eenden? Nou, soepeenden hebben een kleurafwijking in hun verenkleed. Dit komt doordat hun wilde eend-voorouders zijn gekruist met andere eendensoorten. Kijk maar eens naar het bovenstaande filmpje van Sovon Vogelonderzoek Nederland.

Bomen leveren belangrijke ecosysteemdiensten voor de stad
Zaterdag was het de 'International Day of Forest'. Op deze dag roepen de Verenigde Naties iedereen op om even stil te staan bij het belang van bossen en bomen. Ook in steden zijn bomen van waarde. Ze fungeren als watermanagers, biodiversiteitbevorderaars, luchtfilters en hittedempers. Tijd om even stil te staan bij hoe belangrijk bomen voor de stad kunnen zijn.

Meer informatie :

Of luister de podcast 'Wat is een boom waard' op de website van de Groene Amsterdammer.

Vogels kijken voor binnenblijvers
Weet je niets te doen vanwege alle maatregelen tegen het coronavirus? Om vogels te bekijken, hoef je niet naar buiten! In het kader van het project 'Beleef de lente' van Vogelbescherming Nederland zijn drie extra webcams geopend, bij de koolmees, de merel en de kauw. Drie tuinvogels die bijna iedereen wel in de tuin ziet verschijnen, mits deze groen genoeg is. Nu kan iedereen via Beleefdelente.nl zien wat er ín het nest gebeurt.

Natuurtip
Alle bezoekerscentra zijn vanwege de coronacrisis nog steeds dicht, maar je kunt natuurlijk wel de natuur in gaan. Kies je hiervoor, neem dan de volgende richtlijnen in acht:

• Vermijd drukke plekken

• Houd altijd minimaal anderhalve meter afstand van elkaar

• Heb je griepverschijnselen, blijf dan thuis

De maatregelen tegen een verdere uitbraak van het coronavirus kunnen dagelijks veranderen. Houd de website van het RIVM in de gaten voor het laatste nieuws en richtlijnen.

Een ander idee is om musea virtueel te bezoeken. Voor een overzicht kun je hier terecht.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.