Op de vrijdagavond, de avond voordat de Duitsers Gemert binnenvallen, neemt een geniedetachement van het Nederlandse leger zijn intrek in het kasteel van Gemert. De paters bieden zo'n honderd soldaten onderdak.

"Die hebben de hele dag bruggen opgeblazen in de Peel en bomen omgezaagd om de wegen te versperren. Hun commandant Frets vindt dat ze rust hebben verdiend en dat de soldaten mochten uitslapen", beschrijft Ad Otten de operatie van de Nederlandse soldaten.

In de nacht wordt echter de hele Peel-Raamstelling (verdedigingslinie) door de Duiters ontruimd. Als de Nederlanders 's ochtends de slaap uit hun ogen wrijven, zien ze Duitse leger het Ridderplein voor het kasteel op fietsen. De Duitsers zien enkele militaire vrachtwagens voor het poortgebouw van het kasteel staan. Soldaten, gekleed in overalls, houden daarbij de wacht bij het materieel. Als beide partijen elkaar zien worden de trekkers overgehaald.

Tijdens de korte schotenwisseling wordt de 27-jarige Duitse soldaat Emil Hoffman getroffen. "Een van de wachters heeft hem geraakt. Hij roept om zijn Mutti, maar geeft uiteindelijk het leven. Hij is het eerste slachtoffer", vertelt Otten.

De Duitse commandant is furieus. Hij wil de bewuste bewaker te pakken krijgen. Alle soldaten krijgen de opdracht huizen en straten in de directe omgeving te onderzoeken. Honderden mensen worden bijeengedreven in de halfopen kiosk op het Ridderplein. "Het stond er zo vol, dat ik mijn zakdoek niet uit mijn broekzak kon krijgen", zou een van de gijzelaars later zeggen. Ook zou er massaal gebeden zijn door de gijzelaars.

De kiosk bood ook dekking tegen de schoten vanuit het kasteel. Nederlandse soldaten nemen van daaruit de Duitsers onder vuur. En omgekeerd. Dat gevecht duurde uren.

De gijzelaars zitten letterlijk tussen twee vuren in. Op het plein is ook de mindervalide Bert Baggermans, ofwel De Paus. Otten: "Hij was niet helemaal in orde, maar wel beresterk. Hij weigert om naar de kiosk te gaan. 'Ach, ga toch naar huis', bijt Bert de Duitsers toe, draait om en loopt weg. Hij wordt in zijn rug geschoten en kruipt van de pijn nog even over het plein totdat hij sterft. Veel gijzelaars zien het gebeuren."

Even later treft een verdwaalde Nederlandse kogel de twaalfjarige Nico van Vught dodelijk. "Ineens viel onze Nico om", zei een van zijn broers of zussen later over het voorval. Nico was het oudste kind van het kinderrijke gezin en blijft liggen. Later overlijdt ook nog een Nederlandse sergeant, vermoedelijk getroffen door een handgranaat.

Witte handdoek
De strijd wordt heviger en de Duitsers schieten het kasteel in brand. De Nederlandse commandant Frest besluit zich over te geven. Hij pakt bij de paters een witte handdoek van het toilet en loopt er al zwaaiend mee naar buiten. De gegijzelde burgers en paters mogen daarop uit de muziekkiosk vertrekken.

Otten: "De Nederlandse soldaten moesten van de Duitse commandant nog wel langs het lichaam van Nico van Vught lopen. Zij hadden dit immers aangericht en niet de Duitsers." Begin 1967 is de muziekkiosk op het Ridderplein gesloopt.

Dit is de laatste bijdrage aan de serie Brabant Remembers waarin Brabanders hún verhaal van de Tweede Wereldoorlog vertelden.

Brabant Remembers
Brabant staat uitgebreid stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog, 75 jaar geleden. Brabant Remembers doet dat aan de hand van 75 bijzondere verhalen van Brabanders over de impact van de oorlog op hun leven. De uitgebreide verhalen zijn ook te lezen op de site van Brabant Remembers. De app Brabant Remembers is ook te downloaden in de App Store en via Google Play.