Video

Welke lawaaimaker vliegt hier boven Tilburg? Frans Kapteijns beantwoordt vragen in Stuifm@il

5 april 2020 om 09:39 • Aangepast 12 april 2020 om 09:54
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Deze zondag besteedt Frans onder meer aandacht aan vogels, mieren en tekenactiviteiten.
Geschreven door

Lawaaimakende vogels
Op de openingsoto’s zie je een grote vogel met de snavel open. Dan weet je dat ze kabaal maken. De foto linksboven en rechtsonder geven een goed beeld van de vogel. Het is volgens mij de kleine mantelmeeuw. Deze meeuw komt vooral voor langs de kust, maar de laatste jaren zien we de kleine mantelmeeuw steeds vaker ook het binnenland in trekken, net zoals zijn voorganger de kokmeeuw. Kleine mantelmeeuwen zijn eigenlijk trekvogels, maar vanwege de steeds warmer wordende winters trekken ze minder ver weg en zie je ze steeds vaker hier blijven. Deze meeuwen kunnen maximaal 61 centimeter groot worden en ze hebben een spanwijdte van maximaal 127 centimeter. Er zijn ook nog grote mantelmeeuwen. Het grote verschil tussen deze twee is dat de kleine mantelmeeuwen gele poten hebben, de grote mantelmeeuwen hebben roze poten. Helaas is dat niet te zien op de foto.

Rups met borstels
Op de foto’s hierboven zie je een gele rups met een zwarte onderhuid en op het eind een soort rode stekel van haren. We hebben hier te maken met de meriansborstel. Deze rups leeft van de meidoorn, sleedoorn, zomereik, berk en gecultiveerde fruitbomen. Deze rups kom je vooral tegen van juli tot in oktober. Na deze periode overwintert de meriansborstel als pop in een dunne zijdeachtige cocon. Deze cocon wordt op de waardplant gevormd of in de strooisellaag. De naam meriansborstel verwijst naar Maria Sibylla Merian, die leefde van het jaar 1647 tot 1717. Zij was naast entomoloog ook kunstenares. Met haar penselen - zoals de borstels van de rups - legde ze de metamorfose van rups naar vlinder vast.

Koppel kauwen in de nok
Angeline Daems heeft een kauwenpaar in de nok van het huis en ze wil van hen af. De vraag is hoe? Overigens laat ze de kauwtjes netjes uitbroeden, maar daarna wil ze geen paar kauwtjes meer hebben. Het probleem is dat er bij het huis van Angeline heel lastig bij de nok te komen is. Maar ze is bang dat de vogels de isolatie slopen en vuiligheid maken in die nok. De laatste is niet waarschijnlijk, maar het slopen van de isolatie (om genoeg ruimte te hebben) wel. Het beste middel volgend seizoen is om de kauwen met geluid te verjagen. Daar zijn allerlei middelen voor te vinden of zelf te maken: kleppermolens, blikjes, ratels maar ook angstkreten en tot slot schriklint of ritselfolie.

Wachten op privacy instellingen...

Mieren als centrale verwarming
Cees Wouters zag op zijn stoep allerlei mieren. Hij zag dat ze aan het wachten waren om terug naar hun nest te gaan, terwijl anderen eruit kwamen. Dit is een bekend fenomeen en ik noem het altijd de centrale verwarming van de mieren. Mieren zijn insecten en insecten zijn koudbloedig. Ze hebben dus de zon - lees: warmte - nodig om energie te krijgen zodat ze kunnen functioneren. Na de winter starten ze met het opwarmen van hun ondergrondse nest, want dat is natuurlijk zeer koud. Ze laden daarop hun lichamen met warmte en gaan dan het koude nest in. Door hun warmte - die ze buiten hun nest hebben opgedaan - mee naar beneden te nemen, wordt het nest langzaam warmer. Natuurlijk moeten ze dan weer naar boven om opnieuw warm te worden en gaan de anderen weer naar beneden enzovoorts. Cees Wouters heeft er een mooi filmpje van gemaakt.

De sleutels van Sint Petrus
Op de bovenstaande foto zie je een setje mooie gele bloemen met een beetje oranje kleur in het hart van die bloemen. We hebben hier te maken met een van Neerlands mooiste voorjaarsbloemen: de slanke sleutelbloem. Deze slanke sleutelbloem hoort tot de sleutelbloemfamilie wordt ook wel primula genoemd. Primula's groeien al vroeg in het voorjaar als er nog geen blad aan de struiken of bomen zit. Slanke sleutelbloemen bloeien ongeveer tegelijkertijd met speenkruiden, bosanemonen en andere schaduwplanten. Je komt ze in Brabant wel tegen, maar dan in de omgeving waar een wat rijkere ondergrond is. Geen zand dus.

De plant wordt naast sleutelbloem ook wel Sint Petruskruid genoemd. Dit is gebaseerd op jet verhaal dat de heilige Petrus, als bewaker van de hemelpoort, een sleutelbos met gouden sleutels had laten vallen toen hij in slaap was gesukkeld. Die sleutelbos kwam zo op de aarde terecht. Op de plek waar de sleutelbos was neergekomen, zou later een prachtige plant met een tros zachtgele bloemen hebben gebloeid: de sleutelbloem! In Duitsland noemen ze deze bloem dan ook Himmelslüssel.

Wachten op privacy instellingen...

Nestholte uithakken door de grote bonte specht
Herman Schellekens maakte bovenstaand filmpje van een grote bonte specht die een nestholte uithakt. Dit gebeurt al in het eind van het jaar, voornamelijk door het mannetje. Wat zo mooi is aan dit filmpje is dat Herman alles vertraagd heeft weergegeven .

Tekenactiviteit komende dagen zeer hoog door zomerachtig lenteweer
Voor komende dagen worden hoge temperaturen voorspeld. Daardoor loopt de tekenactiviteitsverwachting op tot ‘zeer hoog’ in grote delen van Nederland. Het aantal tekenbeten dat tot nu toe werd gemeld op Tekenradar is vergelijkbaar met het zevenjaarsgemiddelde. Ook in deze coronatijd moet je na een bezoek aan het groen een tekencheck doen. Meld een rode ring of vlek en koorts na een tekenbeet.
Op de website Tekenradar is heel veel informatie over teken te vinden. Daar worden onder meer deze vragen beantwoord:

De nationale bijentelling komt eraan: begin alvast met oefenen
In het weekend van 18 en 19 april is het weer zover: de nationale bijentelling vindt dan plaats. Door een halfuurtje alle bijen te tellen in je eigen tuin, het park of op je balkon kun je deze nuttige dieren helpen beschermen. Nu we allemaal aan huis en tuin gekluisterd zijn, is dit hét moment om alvast te oefenen met het herkennen van soorten. Schrijf je alvast in op Nationalebijentelling om op de hoogte te blijven van het nieuws over de nationale bijentelling.

Natuurtip
Natuurorganisaties zien dat mensen juist nu, in deze coronatijd, behoefte hebben aan een dosis natuur en graag buiten zijn. Om even te ontsnappen aan ‘binnen’ en een frisse neus te halen. We zijn daarom gestart met een campagne waarbij we mensen inspiratie bieden om coronaproof van de natuur te genieten in huis, in de eigen tuin of op het balkon. "Omdat veel ouderen nu in isolement zitten, merken we dat de vraag leeft: hoe kunnen we in deze tijden natuurbelevingsactiviteiten met ouderen doen en hen zo een hart onder de riem steken? Dat doen we door natuur dichtbij te brengen en met digitale middelen zoals een online natuurquiz."
Enkele voorbeelden van activiteiten om natuur in en om je huis te beleven:
Groenomtedoen.nl (IVN)

Doe-opdrachten voor in de tuin (Staatsbosbeheer)

Buiten is OERRR (Natuurmonumenten)

Mijn vogeltuin (Vogelbescherming Nederland)

Ontdek de natuur bij jou in de buurt op NatureToday.nl

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.