Video

Een beverboom voor de tweede keer in bloei? Frans Kapteijns geeft antwoord op vragen in Stuifm@il

6 september 2020 om 11:05 • Aangepast 13 september 2020 om 11:14
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij in Stuifmail aandacht aan vechtende hoornaars, de tweede bloei van een beverboom en een ijsvogel in de tuin.
Profielfoto van Frans Kapteijns
Geschreven door

Hoornaarroofvlieg in de Dommelbeemden
Thea Willems zag in de Dommelbeemden een soort vlieg zitten en ze vroeg zich af welke het was. Op de foto zie je inderdaad een vlieg zitten, want het insect heeft twee vleugels. Daarnaast heeft het insect een lang goudgeel lichaam, grote poten en grote ogen en de naam is hoornaarroofvlieg. Deze roofvlieg is met een lengte van drie centimeter de grootste roofvlieg van ons land. Ze komen het meest voor op schrale weilanden en op heidevelden waar ze vanaf kleine verhogingen, zoals zandhoopjes, koeienvlaaien of takjes, jagen op allerlei insecten. Aan de kop van de hoornaarroofvlieg zit een korte maar sterke zuigsnuit waarmee dit insect haar prooi steekt. Tegelijkertijd met de steek spuit ze een giftige stof in die prooi waardoor de prooi verlamd wordt. Diezelfde giftige stof verteert de ingewanden tot een soort vloeistof waar na de roofvlieg de prooi leegzuigt.

De tweede bloei van de magnolia. (Foto: Jan van Opzeeland)
De tweede bloei van de magnolia. (Foto: Jan van Opzeeland)

Tweede bloei magnolia / beverboom kan dat?
Bij Jan van Opzeeland staat een magnolia oftewel beverboom in zijn tuin en deze plant bloeit normaal zo rond maart. Daarom noemt men de magnolia ook wel een struik die de lente aankondigt. Nu bloeide deze struik opnieuw in augustus en Jan vraagt of dit normaal is. Alle planten kunnen een tweede bloeiperiode hebben indien de omstandigheden gunstig zijn en dat is zo geweest voor deze magnolia in dit jaar. De mooie warme tot hete zomerse maanden die we achter ons hebben, zijn zeer gunstig geweest voor de magnolia. Overigens levert de tweede bloeiperiode vaak niet zo’n mooie bloemen als de eerste bloeiperiode. Na deze tweede periode gaan de magnolia’s pas de knoppen aanmaken voor het volgende jaar. Magnolia’s vallen trouwens erg op, want deze heesters hebben de grootste bloemen van alle struiken in ons land en daarom noemen de mensen deze beverboom vaak foutief tulpenboom.

Wachten op privacy instellingen...

IJsvogel in de tuin
De Buuf heeft inderdaad een ijsvogel in haar tuin gehad en deze bleef nog even mooi zitten. Vermoedelijk was de jonge ijsvogel wat versuft, want hij/zij was tegen het raam gevlogen, meldde de Buuf ook nog. Later kwam een van de volwassen vogels de andere ophalen en gingen ze samen weer op pad. Fantastisch dat deze prachtige vogel zo maar in hun tuin landde en even bij de vijver bleef zitten. Kon onze Buuf tenminste een mooi filmpje maken. Overigens is de naam ijsvogel een beetje een vreemde naam, want als er ijs op het water ligt sterven de vogels. Zij kunnen namelijk enkel voedsel vergaren in het water. Origineel was de naam van deze vogels ook eisenvögel en als dat goed vertaalt wordt de naam ijzervogel en dat heeft te maken met de kleuren van het verenak.

Alsemambrosia. (Foto: Toon Kraayvanger)
Alsemambrosia. (Foto: Toon Kraayvanger)

Hooikoorts plant gesignaleerd
Toon Kraayvanger heeft mij een foto toegestuurd van een totaal groene plant waarvan de bladeren diep ingesneden zijn, dit noemt men dubbelgeveerd, en op de top van deze plant staat een zwarte aar. We hebben hier te maken met de beruchte hooikoorts leverde alsemambrosia, die vaak ambrosia genoemd wordt. De planten bloeien van ongeveer eind augustus tot en met oktober en worden vaak over het hoofd gezien, want ze lijken er veel op bijvoet en boerenwormkruid. Er zijn nog twee andere soorten ambrosia, namelijk de driedelige ambrosia en de zandambrosia. Deze ambrosia’s zijn ons land binnengekomen via het vogelvoer. Alle drie leveren ze problemen op voor hooikoorts gevoelige mensen en dus moeten ze zeker bestreden worden. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft op de site een duidelijk verhaal staan over het hoe en waarom van deze invasieve exoot.

Twee stoeiende hoornaars. (Foto: Thijs van Hoof)
Twee stoeiende hoornaars. (Foto: Thijs van Hoof)

Twee vechtende hoornaars
Thijs van Hoof zag in zijn tuin twee stoeiende hoornaars en hij vroeg zich af wat ze aan het doen waren. Volgens mij zijn het hoornaars van een rivaliserend nest en dus proberen ze elkaar te doden. Dat is ook logisch want het gaat natuurlijk om wie er in dat gebied aan voldoende voedsel kan komen voor de larven. De Europese hoornaar, want daar gaat het hierom, komt steeds meer voor in ons land. Dit onder andere vanwege de gunstige klimaatomstandigheden. Dat het klimaat gunstig is voor dit soort dieren, merken we steeds meer want ook de Aziatische hoornaar vestigt zicht steeds vaker in ons land. Vermoedelijk is deze laatste wesp, oorspronkelijk enkel levend in Azië, naar Europa gekomen via het transport. Het eerste nest van deze soort werd in ons land in 2017 aangetroffen op Schouwen-Duiveland. In 2018 kwamen al berichten dat er op meerdere plaatsen nesten gevonden werden en ook dit jaar kwamen ze op meerdere plaatsen voor. Een grote invasie is het nog niet echt.

Wachten op privacy instellingen...

Nummer 6. Zwarte ooievaars in de Flaes – Bert Hendrikx
Publicatie 29 aug. 2016
Een terugkerend fenomeen; zwarte ooievaars in de Flaes. Natuur rond Hilvarenbeek. 12 zwarte ooievaars gezien in De Flaes, gelegen op landgoed De Utrecht te Lage-Mierde.

Penseelkever. (Foto: Jolanda van Hees)
Penseelkever. (Foto: Jolanda van Hees)

Een schilderachtige kever
Jolanda van Hees heeft met haar smartphone een foto gemaakt van een heel kleurrijke kever en nu wil ze weten hoe het insect heet. De dekschilden van deze kever zijn geel met zes zwarte vlekken en daarnaast is de rest van het lichaam harig en oranje. We hebben hier te maken met de penseelkever. Omdat deze kevers veel beharing hebben, zorgen zij net als hommels ook voor de overdracht van stuifmeel. Eigenlijk doet het uiterlijk van deze kever ook een beetje denken aan een hommel en de tekeningen op de dekschilden aan een wesp. Kortom; de kever doet aan mimicry, nabootsen van een ander insect als verdediging. Penseelkevers horen net als de mestkevers en de meikevers tot de familie van bladsprietkevers.

Wilgenhoutrups. (Foto: Alex Hop)
Wilgenhoutrups. (Foto: Alex Hop)

Een grote naar azijnzuur ruikende rups
Alex Hop stuurde een foto van een hele grote rups waarvan de rug glimmend donker rood is, de buik wat oranjegeel, er zitten wat haren op de rups en een kop met zwarte vlekken. We hebben hier te maken met een wilgenhoutrups. Raak hem niet aan, want dan begint deze rups als verdediging enorm te stinken. De geur is te vergelijken met mannetjes bokken in de paartijd en is wat azijnzurig. Na twee jaar als rups in een boom geleefd te hebben, is de rups klaar om te verpoppen. De wilgenhoutrups knaagt een ruime popkamer in de stam van de boom. Van het zaagsel en de door de rups gesponnen zijdedraden maakt ze een cocon. In het voorjaar, na een overwintering, komt uit die cocon de wilgenhoutvlinder gekropen. Wilgenhoutvlinders zijn nachtvlinders en na paring zet het vrouwtje haar eitjes af in zachte delen van aangetaste bomen.

9) Natuurtip
Komend weekend is het Open Monumentendag, zowel op 12 als op 13 september. De titel van het thema is ‘Leermonument’.
Van elk monument kun je uiteraard wel wat leren. Naast monumenten die een leerfunctie hadden of hebben (zoals scholen en universiteiten), worden in 2020 ook allerlei andere monumenten ‘leermonumenten’. We gaan namelijk nog meer dan anders de nadruk leggen op beleving in het monument. Het doel is dat in elk opengesteld monument iets te leren valt, tijdens een ‘leermoment’. Dit kan van alles zijn: een schilderworkshop, een masterclass gospel zingen, een les hiphop dansen of een uurtje yoga voor beginners.

Open Monumentendag op Fort Giessen
Tijdens 'Open Monumentendag' is Fort Giessen enkel op 12 september geopend . Er is extra aandacht voor het gebouw en zijn rijke geschiedenis. Het gebouw is daarom al vanaf 10.00 uur geopend tot 17.00 uur. Het nabijgelegen educatiepark over de Eerste Wereldoorlog is altijd vrij toegankelijk.

Adres: Giessensesteeg 2 in Giessen

Meer informatie: website Brabants Landschap

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.