Bijzondere zwam
Bob van den Engel stuurde mij een foto van een heel bijzondere paddenstoel die hij gefotografeerd had in het natuurgebied de Brand. De paddenstoel heeft een witte basis en daaruit steken 5 oranje armen met daarop wat groenig slijmerig spul. We hebben hier dan ook te maken met een bijzondere paddenstoel, namelijk de inktviszwam. Inktviszwammen horen bij de familie van stinkzwammen, vandaar ook die groenige slijmerige massa, heeft een kadavergeur, op de oranje armen want dat vind je op alle stinkzwammen. Inktviszwammen komen oorspronkelijk voor in Australië en Tasmanië, maar zijn voor het eerst in Europa ontdekt in 1921. Vermoedelijk heeft het Australische leger sporen van deze bijzondere stinkzwammen meegenomen tijdens de Eerste Wereldoorlog. De inktviszwammen komen net als alle ander stinkzwammen uit een soort ei. Uit dat ei komen dan vier tot zeven slanke lange die dan nog aan elkaar vastzitten. Later laten deze los en vallen dan op de bodem.

Bijzondere eikel
Op de door Esther van Aalst gestuurde foto zie je een eikel van de zomereik met aan het napje een bruin maar in verhouding groot uitsteeksel. We hebben hier te maken met een knoppergal. De veroorzaker van dit vreemde uitsteeksel is een knoppergalwesp. Knoppergalwespen zijn vliesvleugelige insecten uit de familie van de echte galwespen. Vrouwtjes van deze knoppergalwespen leggen met hun legboor eitjes in de knoppen van een eikenboom. De boom ontwikkelt daar een eikel met napje en daar tussenin groeit dan een kleverige, groene grote uitsteeksel, de knoppergal. Soms zorgt zo’n knoppergal ervoor dat de eikel nauwelijks zichtbaar is. Later wordt die groen kleverige knoppergal bruin van kleur. De naam knopper komt waarschijnlijk van het Duitse woord knoppe. Een knoppe is een soort vilten pet of helm, die in de 17e-eeuw veel gedragen werd en een vorm had waar de knoppergal veel op lijkt.

Wants zoekt winterverblijfplaats
Op de foto die Hans Osté mij stuurde zie je een bruin insect met achter het borststuk een klein driehoekje en een verbreding op het een na laatste lid van achterpoten. We hebben hier te maken met de bladpootwants ook wel de bladpootrandwants genoemd. Deze wantsensoort is in feite een invasieve exoot, want van oorsprong waren ze enkel in Noord- en Midden-Amerika te vinden. Waarschijnlijk zijn ze met de schepen naar Europa gekomen. De eerste werden in 1999 in Italië ontdekt en in Nederland in 2007, vooral in de kuststreek. Vanaf 2010 hebben ze zich vervolgens snel verspreid over heel Nederland. In het voorjaar en de zomer zie je deze insecten niet, want zitten ze vooral op dennenbomen, waar ze leven van de zaden. Als de koudere perioden aanbreken gaan deze bladpootwantsen beschutting zoeken en die vinden ze vaak in huizen, net zoals de lieveheersbeestjes. Wat dan bijzonder is, is dat zij een lokstof hebben, die ze de lucht in sturen om aan ander bladpootwantsen door te geven, dat ze op gunstige overwinteringsplek zitten. De anderen volgen dan snel.

Slang of toch geen slang?
Op de foto die Hans van Baare stuurde zie je een slangachtig wezen en hij dacht dat het misschien weleens een gladde slang zou kunnen zijn. Volgens mij heeft Hans gelijk en is het inderdaad een gladde slang. De kop en het patroon op het lichaam geven dat ook aan. Daarnaast klopt ook het biotoop, want gladde slangen wonen voornamelijk op hogere delen van hoogveengebieden en daar is voldoende van aanwezig in de Groote Peel. Je kan ze verder ook tegenkomen op droge heideterreinen en in open bossen op zandgronden. Overigens is deze niet giftige slang gemakkelijk te verwarren met een hazelworm, pootloze hagedis, want die heeft ook een bruine kleur en een rolrond lichaam, maar de kop is rolrond. Ook de lengte is anders, gladde slangen halen amper de 65 centimeter, terwijl hazelwormen amper 40 centimeter lang kunnen worden.

Wat is de naam van deze oranje langharige rups?
Op de foto die Wilhelmien Soffner mij gestuurd heeft zie je in de Japanse esdoorn een langharige oranje rups met zwart omrande witte cirkels. We hebben hier te maken met een bonte rups en die heeft dan ook de mooie naam bont schaapje. De naam heeft deze rups te danken aan het harige, wollige uiterlijk van de rups wat doet denken aan een schaap. Daarnaast heeft het bont schaapje lange haren, die in kleur variëren tussen geel, oranje en rood, vandaar bont. Dat de rups daarna verdwenen is, heeft misschien te maken met het feit dat deze rups een plek zocht om te gaan verpoppen (oktober) en dat doen ze voornamelijk in dood hout. Begin mei van het jaar daarop komt uit deze pop een grijze nachtvlinder.

Nummer 6A. Bronst in Het Groene Woud – Herman Schellekens
Publicatie 15 okt. 2020

De bronst is nog niet ten einde, getuigt dit filmpje van 16 seconden waarin een hert met 21 hindes te zien is.

Nummer 6B. Edelherten bronsttijd in Het Groene Woud – Herman Schellekens
Publicatie 10 okt. 2018

Vanaf half september tot half oktober is de bronsttijd van de Edelherten, een samenvatting.

Massaal opvliegende kleine mestkevers
Op de foto die Maria stuurde zie je op een vest een kleine bruine kever met een zwarte kop en ook zwart borststuk. Deze kever heeft nog geen Nederlandse naam en heet Aphodius contaminatus. Het zijn kleine mestkevers en ze horen dus thuis bij de familie bladsprietkevers net als de mestkever en de meikever. Net als vorig jaar kreeg ik dit jaar weer heel veel meldingen van honderden van deze kleine mestkevers. Mensen troffen ze in de vlucht tegen terwijl ze aan het fietsen waren, net zoals Maria, of ze zaten in grote aantallen op muren. Deze kleine mestkevers komen zo rond september / oktober massaal uit de graslanden gevlogen en zijn opzoek naar mest, vooral paardenmest is favoriet. Dat er dit jaar en vorig jaar zoveel van die kleine mestkevers waren heeft misschien te maken met het veranderde warmere klimaat. Mensen die er meer over willen lezen, bij dezen een link:

Een witte nachtvlinder en de naam is plakker
Op de foto van Heycke Mekking zie een witte vlinder met diverse zwarte streepjes op de vleugels en een witharig kop en borststuk. We hebben hier te maken met een nachtvlinder met de naam plakker. De naam plakker komt waarschijnlijk van het feit dat vrouwtjes plakker, hun eitjes als een plakkaat tegen de schors van een boomstam plakken. We hebben hier ook te maken met een vrouwtje, want de mannetjes zijn grijs en hebben grotere voelsprieten. Ze zijn goed te zien vanaf half juni tot en met eind augustus, want de vrouwtjes kunnen slecht vliegen. Ze blijven dus dichtbij hun cocon en zetten de eitjes ook in de buurt af. Bij deze vlindersoort overwintert de soort als ei.

Natuurtip s

Komende week: herfstvakantie
Ga de natuur in en ontdek de mooie herfstkleuren en ook de pracht aan paddenstoelen. Laat ze staan de paddenstoelen, want dan heeft een ander daar ook plezier aan. Heb daarnaast respect voor de natuur en ook respect voor elkaar. Vermijd te drukke natuurlocaties.

Zaterdag 24 oktober is het Nacht van de Nacht
Op de website Nacht van de Nacht kan je zien welke activiteiten nog doorgaan, want veel activiteiten zijn afgeblazen wegens het oplopende aantal coronapatiënten.

Je kunt ook thuis meedoen aan de Nacht van de Nacht. Doe thuis bijvoorbeeld een uur het licht uit of kijk met je buren waar er te veel felle verlichting is en probeer dat voor een periode te laten verminderen. Kijk voor nog meer voorbeelden eens op de website.