Wat doen de kikkereitjes bovenop een paal?
Op de foto van Thea Willems zie je op een paal heel veel doorzichtige bolletjes met daarin een zwart puntje. Thea’s vraag is hoe komen deze kikkereitjes, want dat zijn het, op die paal? Zou het een vogel zijn geweest? Of toch iets anders? Persoonlijk denk ik het laatste. Dit lijkt me meer een gevolg van menselijk handelen. Dieren eten die eitjes meteen op en leggen die niet zo maar op iets buiten het water. Maar waarom iemand zoiets doet, is heel vreemd. Het zou baldadigheid kunnen zijn. Of bewust, omdat diegene geen kikkers in de buurt wil hebben. Misschien vanwege het kwaken. Overigens hoor je het kwaken van de kikkers die uit deze eitjes zijn gekomen nauwelijks. Dit zijn namelijk kikkereitjes van de bruine kikker en die maakt minder lawaai dan de groene kikker. Luister maar eens naar knorrende bruine kikkers.

Heerlijke eetbare rozenblaadjes
Gaby Schmidt stuurde mij een foto van rozen in een bloempot. Maar van die rozen waren al heel veel blaadjes verdwenen. Wie kan dit gedaan hebben, vraagt zij zich af. Tja rozenblaadjes zijn gewild bij rupsen en ook bij bepaalde volwassen insecten zoals wantsen en kevers. Onder meer de lapsnuitkever. Toch denk ik hier eerder aan rupsen, want die eten meestal heel het blad op. Ook mensen eten rozenblaadjes, maar ik kan me niet voorstellen dat iemand deze blaadjes bij haar steelt. Heb je rozen in je tuin staan, dan kun je de rozenblaadjes plukken en ze in de thee gebruiken of door je dessert mengen. Gebruik niet zomaar de rozenblaadjes van tuincentra of bloemisten, want over het algemeen zijn dit giftige blaadjes, omdat ze bespoten zijn. Daarom mag je tegenwoordig bij veel ziekenhuizen geen bloemen meer meenemen naar de kamers. Behalve als de bloemen aantoonbaar biologisch geteeld zijn, dus geen giftige stoffen bevatten.

Koolmees met uitzonderlijk lange snavel
Op de foto van Wies Rens zie je een bijzondere koolmees, want deze koolmees heeft echt een heel lange snavel. Wies vraagt zich af wat hier aan de hand is? In principe groeien vogelsnavels, net als nagels bij mensen, gewoon door. Vogelsnavels blijven vaak op maat omdat die slijten. Dit slijten gebeurt door het poetsen langs een tak, het pikken in hout of bomen en gewroet. Vaak zie je zo’n snavelafwijking bij vogels dus niet, maar het schijnt wel vaker voor te komen.

Men dacht dat dit misschien te maken had met giftige stoffen of dat er sprake was van een fysieke oorzaak. Bijvoorbeeld omdat het dier ergens tegenaan was gevlogen. Een andere denkrichting was voedseltekort of een genetische afwijking. Of gewoon ziekte. Recent onderzoek heeft echter uitgewezen dat zo’n snavelafwijking vermoedelijk te maken heeft met een virus, maar verder onderzoek hiernaar is zeker nodig.

Ook Jan-Hein Van Den Hoven zag een mees met een lange snavel, in dit geval een pimpelmees.

Ook bij deze pimpelmees is de snavel uitzonderlijk lang.

Eekhoorns knabbelen heerlijk aan eilanden- en edelhertengewei
Joop van Extel ziet dat zijn elanden- en edelhertengeweien kapot geknaagd worden door eekhoorns. Hij vraagt zich af waarom ze dit doen. Op het menu van eekhoorns staan heel veel zaken, maar vooral boomzaden zoals dennenzaden, zaden van andere naaldbomen, eikels en noten. Aanvullend eten ze eigenlijk van alles zoals knoppen, bladeren, bessen, schorsen, paddenstoelen, rupsen, vogeleieren en jonge vogels. Tevens hebben ze behoefte - zoals alle zoogdieren - aan mineralen, zoals kalk. Laat dat nou net in grote hoeveelheden in die geweien zitten. Daarnaast hebben eekhoorns tanden. Die groeien gewoon door, dus is het heel belangrijk dat eekhoorns kunnen knagen. Zo slijten ze hun tanden af. Geweien zijn daar ook heel geschikt voor, dus voor de eekhoorns bij Joop van Extel vangen twee vliegen in een klap.

Is dit nu een rode kelkzwam of de krulhaarkelkzwam?
Op de bovenstaande foto van Anton Vos zie je prachtige rode bekerachtige zwammen staan. Hij vroeg zich af of dit rode bekerzwammen zijn. Die naam wordt inderdaad vaak gebruikt, al is de officiële naam rode kelkzwam. Maar dit kan ook de krulhaarkelkzwam zijn. Onderzoek heeft aangetoond dat in Nederland twee soorten kelkzwammen voorkomen: de rode kelkzwam en krulhaarkelkzwam. Helaas is zo op het oog het verschil tussen die twee niet te zien. Dit kan alleen als men microscopisch onderzoek doet. Hoe dan ook zijn dit echte winterzwammen, die soms nog in het vroege voorjaar te vinden zijn. Meestal zie je ze staan op bemost en verterend hout, en dan op vochtige, voedselrijke grond. Dit waren zeldzame zwammen op het eind van de twintigste eeuw. Maar sinds 2010 komen beide kelkzwammen vrij algemeen voor. Welke van de twee op de foto staat, is dus niet te zien en dus mogen Erwin en Anton Vos beide namen onder de foto zetten. Een mooi weetje: de oneidastam, inheemse Amerikaanse indianen, gebruiken de gedroogde en vermalen rode kelkzwammen om op de navel van pasgeborenen te smeren, zodat die sneller zou helen.

Das met drie jongen
In het zwartwit filmpje van Herman Schellekens hierboven zie je drie jonge dassen buiten de burcht. In februari of maart worden de jonge dassen geboren. Hun ogen openen deze jonge dassen na ongeveer vijf weken. Na twaalf weken worden de jongen gespeend. In de eerste zes tot acht weken van hun leven blijven de jongen ondergronds. Daarna gaan ze voorzichtig de wereld boven verkennen. Als ze de burcht uitgaan, komt de moeder eerst de omgeving inspecteren door te snuffelen. Dan gaat ze terug om haar jongen op te halen. In het begin blijven de jongen maar kort buiten en schieten ze bij het minste teken van onraad terug in de veilige burcht. Na een week worden ze wat moediger en beginnen ze hun omgeving te onderzoeken en ruwe en woeste spelletjes met elkaar te spelen.

Welke hommel kwam onder de oude ligusterheg vandaan?
Op de bovenstaande foto van Marieke Arts zie je een zwart harig insect met op het eind van het achterlijf een mooie oranjerode beharing. We hebben hier te maken met een hommel. In dit geval de koningin van een steenhommel. Steenhommels kom je in diverse landschappen in ons land tegen, maar ze worden ook regelmatig gezien in stadstuinen. Koninginnen van deze steenhommel gaan van midden maart tot eind mei een geschikte plek zoeken om hun nest te maken. Zo’n nest kan gemaakt worden - zoals de naam al aangeeft - onder stenen, maar je komt ze ook tegen in muurspleten, in stallen en schuren. Daarnaast worden ook weleens steenhommelnesten ondergronds aangetroffen, net als bij het familielid de aardhommel. Een volwaardig steenhommelnest, ook wel kolonie genoemd, bestaat naast de koningin uit honderd tot driehonderd werksters.

Wat groeit hier?
In reactie op de vraag die Jeroen van Meulen eerder stelde in deze rubriek over de rode bollen die hij vond tussen de houtsnippers onder de perenboom heb ik twee reacties gekregen. Mevrouw A. de Vries uit Gemert vond ze veel lijken op bijna uitkomende rabarber. "Je ziet dan eerst die glanzende bollen, waarna zich het blad ontvouwt." Gerry van den Elzen denkt daarentegen aan stinkzwammetjes.

Natuurtip
Nu de lente aanbreekt, is het tijd om de eikenprocessierups goed aan te pakken.

Doel: de natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups helpen om deze zomer die vervelende kriebelbulten te voorkomen. De meest gebruikte aanpak tot nu toe: kneiterveel mezennestkasten ophangen, want mezen eten deze rupsen.
Dit is een mooie eerste stap, maar alleen een nestkast aan een boom voelt voor een mees als een hutje in de woestijn. Ze hebben dichte bomen en struiken nodig (beschutting en nestplekken), vers water en bloeiende bloemen die insecten trekken en zaden leveren (voedsel).

Ezelsbruggetje: vogels willen de vier V’s: veiligheid, voedsel, voortplanting en variatie.

Vier tips om vogels en insecten die natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups zijn te helpen:
• Plant verschillende soorten dichte of stekelige struiken (liefst met bessen). Vogels vinden hier voedsel en veilige plaatsen om te broeden of te rusten. En de struiken vormen een goed leefgebied voor insecten.

• Graaf een vijvertje of zet een platte waterschaal neer, als drinkplaats voor vogels en insecten.

• Zorg voor verschillende soorten bloeiende planten in uw tuin. Of, als je gemeenteambtenaar bent, zorg voor bloemrijke bermen en parken die insectenvriendelijk worden beheerd. Bloemrijke tuinen en bermen bieden leefgebied aan talloze insecten en daarmee voedsel voor vogels.

• Is het leefgebied geschikt voor vogels? Staan er verschillende soorten struiken en bloeiende planten? Hang dan een paar nestkastjes op voor tuinvogels, bijvoorbeeld koolmezen, omdat hun invliegopening geschikt is voor meerdere vogelsoorten. Tips voor het ophangen van een nestkast vind je hier.

Nog meer informatie is te vinden op de website van Nature Today