Video

Van wie is dit mooie blauwe eitje? Frans Kapteijns geeft antwoord op vragen

18 april 2021 om 08:53 • Aangepast 18 april 2021 om 10:53
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer in Stuifmail aandacht voor een rat met een gat in het hoofd, een roofvogel in de tuin en antwoord op de vraag: wat hebben kinderen gevonden in een vermolmde boomstam?

Welke vogel heeft dit mooie blauwe eitje gelegd?
Op de foto van Liesbeth van Hees-Linders zie je een mooi blauw eitje. Zij vraagt zich af welke vogel dit eitje gelegd heeft. Heel fijn trouwens dat ze een centimeter erbij heeft gelegd, want dat maakt het beantwoorden van deze vraag een stuk gemakkelijker. Volgens mij hebben we te maken met het eitje van een heggenmus. Die wordt in Brabant ook wel blauwleggerke genoemd. Daarnaast was ooit de naam basterdnachtegaal in gebruik, omdat deze vogels heel mooie zingen.

Een heggenmus (foto: TheOtherKev via Pixabay).
Een heggenmus (foto: TheOtherKev via Pixabay).

Heggenmussen komen heel veel voor in Brabant, maar toch is dit een vogel die maar weinig mensen kennen. Het verborgen leven onder en in struiken en heggen zorgt ervoor dat mensen hen weinig zien. Daarnaast vliegen heggenmussen niet vaak. Ze scharrelen vooral op grond van struik naar struik op zoek naar voedsel. Dit is trouwens de het gezang van een heggenmus.

Mogelijk is dit de pop van een kever (foto: Luc Aerts).
Mogelijk is dit de pop van een kever (foto: Luc Aerts).

Een pop van een kever?
Op de foto van Luc Aerts zie je een zwart insect dat richting de achterkant versmalt. Het insect heeft een beetje een bolle voorkant. Achteraan lijkt een staartje te zitten. Ik denk aan de pop van een keversoort, maar ik weet het niet zeker. Als er luisteraars zijn die dit wel herkennen, mogen ze mijn een e-mail sturen.

Een jonge sperwer (foto: Marcel Heijnen).
Een jonge sperwer (foto: Marcel Heijnen).

Roofvogel in de tuin
Op de bovenstaande foto van Marcel Heijnen zie je een roofvogel met een lichte buik met vlekken, gele poten en bruine vleugels. Dit is een jonge sperwer. Marcel weten of het uniek is dat hij deze in de tuin ziet. Dat is het niet. Sperwers komen meer en meer voor in tuinen omdat ze vaak in het bos grote concurrentie ondervinden van haviken die ongeveer dezelfde prooiendieren hebben. Tevens weten sperwers dat er in tuinen veel vogels gevoerd worden en dat de kans dus groot is dat ze daar zo’n vogel kunnen slaan. Recent is dit nog gebeurd bij mij in de tuin. Het resultaat: een hele berg merelveren. Overigens is het wel uniek dat hij een foto van de sperwer heeft kunnen maken.

Een wilgenhoutrups (foto: Colinda van Grinsven).
Een wilgenhoutrups (foto: Colinda van Grinsven).

Wat hebben kinderen gevonden in de vermolmde boomstam?
Op de foto hierboven van Colinda van Grinsven zie je verstopt in vermolmd hout een bruinige rups met op de kop zwarte vlekken. We hebben hier te maken met een wilgenhoutrups. Deze rupsen kunnen gemakkelijk negen tot tien centimeter groot worden. Vrouwtjes van de wilgenhoutrupsen leggen met hun legboren eitjes in de spleet van de schors van een loofboom. Daarna knagen zich de rupsen gedurende meestal twee jaar gangen in deze boom. Deze geknaagde gangen kunnen meterslang worden. Na twee jaar zijn de rupsen volgroeid en knagen ze in die loofboom een grote poppenkamer. Van het zaagsel en de gesponnen zijdedraden maken ze cocoonen. Hierin verpoppen de wilgenhoutrupsen zich. Na overwintering komen ze in het voorjaar uit. Pak ze nooit op, want dan voelen ze zich bedreigd en scheiden ze onmiddellijk een geur af die ruikt naar azijnzuur. Sommige mensen hebben het zelfs over de geur van een bok in paringstijd.

De hersenen van een rat, opgegeten door vogel (foto: Henny Manders).
De hersenen van een rat, opgegeten door vogel (foto: Henny Manders).

Wie of wat heeft deze rat gedood?
Op de wat bloederige foto van Henny Manders zie je een rat met een groot gat in de kop. Hij vraagt zich af wie of wat dit gedaan heeft. Ik vermoed dat dit gebeurd is door een grotere vogel, een kraai of misschien zelfs een ekster. Maar het kan ook een roofvogel zijn geweest. Dit vermoeden heb ik omdat vogels vaak eerst de hersenen van dieren eten, omdat die zeer eiwitrijk zijn.

Wachten op privacy instellingen...

Rode bosmieren
Vroeg in het voorjaar als het zonnetje schijnt komen rode bosmieren massaal naar buiten om hun nest op te warmen. Dit zag Geert Reintsema in maart op Texel. Nu is dit ook weer mooi te zien in Brabant, vooral in naaldbossen. De mieren spelen een soort centrale verwarming, want als ze opgewarmd zijn gaan ze beneden de warmte afgeven en dat gaat zo maar door.

Speenkruid (foto: Joke Seuntjens).
Speenkruid (foto: Joke Seuntjens).

Woekeraar in grasveld en sloot
In het grasveld van Joke Seuntjens is een mooi klein plantje met gele bloempjes gaan groeien. De naam hiervan is speenkruid. Dit is een van de mooie voorjaarsbloeiers die Brabant kent. In mei is speenkruid al helemaal uitgebloeid en verdwenen. Toch vind Joke dit een 'overwoekeraar' en zou ze het liefst dit plantje weg willen hebben. Beste Joke, hopelijk kan ik je een beetje ompraten om toch te genieten van de kortstondige bloei van deze liefelijke voorjaarsbloeier. Wellicht is dit grasveld en de slootkant enigszins vochtig, want dat hebben speenkruiden nodig. Op droge zandgrond groeien ze niet. Mocht dus het vocht verdwijnen, dan vertrekt het speenkruid ook. Maar speenkruidblaadjes eten is heel gezond, want die zitten vol vitamine C. Daarom werd speenkruid vroeger gebruikt tegen scheurbuik.

Een hoornaar (foto: Ferry van Hek).
Een hoornaar (foto: Ferry van Hek).

Dode wesp of hoornaar?
Op de foto van Ferry van Hek zie je een dode grote wesp. Hij vraagt zich af of dit een hoornaar is. Ferry heeft geprobeerd de angel eruit te halen, maar zag er geen. Daarom vraagt hij zich af of dit misschien een andere wesp is. Zelf denk ik dit niet. Als ik naar de vleugels kijk, zie ik dat dit plooivleugels zijn. Dit doodgeslagen insect behoort dus tot de plooivleugeligen en daar horen ook alle wespen bij. Ik denk dat dit toch een hoornaar is. Volgens mij is het gezien de grootte - vijf centimeter - een koningin. Die hebben zeker een angel. Mogelijk is de angel afgebroken tijdens de aanval van Ferry op de hoornaar, want bij gevaar komt de angel meteen eruit.

Natuurtip
Tot en met 30 april vind in het Van Gogh Nationaal Park de landschapstriënnale 2021 plaats. Dan is daar van alles te doen, maar vanwege het coronavirus vooral online. Het programma vind je onder deze link.

Daarnaast vindt de Nationale Bijentelling dit weekend plaats. Kom in actie voor de wilde bij en doe mee. Namens alle wilde bijen: alvast bedankt! Op deze website vind je allerlei informatie over bijen en hoe je mee kunt doen

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!