Video

Waarom heeft deze reebok een rood merkteken? Frans Kapteijns antwoordt

2 mei 2021 om 08:55 • Aangepast 2 mei 2021 om 13:23
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij in Stuifmail aandacht aan tegelwippen, de vermoeide paring van rosse metselbijen en antwoord op de vraag waarom sommige reeën een oormerk hebben.

Reebok met rood oormerk
Op de prachtige foto van Monique Spooren zie je een reebok met een rood merkteken in het oor. Zij vraagt zich af waar dit voor dient. Voor ik de vraag ga beantwoorden wijs ik je er even op dat je op de mooie foto van Monique ook goed kunt zien dat er nog huid om het gewei zit, dus dat dit gewei pas uit de rozenkop is komen opgroeien. Later zien je geen huid meer op zo’n gewei zitten. Goed terug naar de vraag, want het komt inderdaad voor dat reeën een merkteken krijgen. Dat is heel belangrijk. Onderzoekers kunnen zo nog meer het gedrag van reeën onderzoeken, wat heel belangrijk kan zijn bij het beschermen van deze dieren. Daarnaast wordt er ook onderzoek gedaan naar hoe reeën omgaan met teken en hoe zij antistoffen opbouwen of hiertegen hebben. Kortom, nuttige zaken!

De larve van een wapenvlieg (foto: Suzanne Boddé).
De larve van een wapenvlieg (foto: Suzanne Boddé).

Het lijkt wel een prehistorisch insect!
Op de foto van Suzanne Boddé zie je een grijs gepantserd insect met een soort staart. We hebben hier te doen met de larve van een wapenvlieg. Deze insecten horen thuis bij de grote familie van vliegen en muggen, ook wel diptera genoemd. Ze staan bekend als bloembezoekers en hebben een voorkeur voor schermbloemige planten. Ze zijn zeker niet gevaarlijk, al doet de naam anders vermoeden. Wapenvlieglarven kun je tegenkomen op mestvaalten, composthopen of op kadavers van diverse diersoorten.

Larven van taxuskevers (foto Judy Reyes).
Larven van taxuskevers (foto Judy Reyes).

Veel witte larven in de tuin, zijn het maden van vliegen?
Op de foto van Judy Reyes zie je een heleboel witte larven met een beetje bruin kopje. We hebben hier volgens mij te maken met de larven van taxuskevers. Hun c-vormige houding, hun romige witte kleur en de glanzend bruine kop - en volgens mij zie ik geen poten - duiden daarop. Judy vraagt of ze schadelijk zijn voor haar tuin. Daarop is het antwoord is ja. Deze kevers komen van oorsprong hier hier vandaan. Ze zijn via de invoer van taxusplanten ons land binnengekomen. Daarom de naam taxuskever, maar officieel heten ze gegroefde lapsnuitkevers. Dit zijn kevers die niet kunnen vliegen, maar lopend kunnen ze een ware ravage kunnen aanrichten aan de aanplant in tuinen. Het beste is dus om ze te bestrijden. Hoe je dit op biologische wijze kunt doen lees je op websites van Biocontrole, Biogroei of Biopol.

Een reebok met een rood merkteken (foto: Monique Spooren).
Een reebok met een rood merkteken (foto: Monique Spooren).

Reebok met rood oormerk
Op de prachtige foto van Monique Spooren zie je een reebok met een rood merkteken in het oor. Zij vraagt zich af waar dit voor dient. Voor ik de vraag ga beantwoorden wijs ik je er even op dat je op de mooie foto van Monique ook goed kunt zien dat er nog huid om het gewei zit, dus dat dit gewei pas uit de rozenkop is komen opgroeien. Later zien je geen huid meer op zo’n gewei zitten. Goed terug naar de vraag, want het komt inderdaad voor dat reeën een merkteken krijgen. Dat is heel belangrijk. Onderzoekers kunnen zo nog meer het gedrag van reeën onderzoeken, wat heel belangrijk kan zijn bij het beschermen van deze dieren. Daarnaast wordt er ook onderzoek gedaan naar hoe reeën omgaan met teken en hoe zij antistoffen opbouwen of hiertegen hebben. Kortom, nuttige zaken!

De paring van rosse metselbijen (foto: Karin Slob).
De paring van rosse metselbijen (foto: Karin Slob).

Vermoeide paring van rosse metselbijen
Op de foto hierboven van Karin Slob zie je twee bijen op elkaar. Wat zij gefotografeerd heeft, is de paring van rosse metselbijen. Het kleinere mannetje zit bovenop het grotere vrouwtje. Zo vindt de paring dus plaats. Dat zoiets een vermoeide indruk maakt, is dan ook meteen duidelijk. Rosse metselbijen komen vroeg voor in het voorjaar tevoorschijn en behoren tot de behangersbijen. In mijn insectenhotel zijn er verschillende rosse metselbijen actief geweest. Na de paring gaat het vrouwtje in holtes - pijpjes - tien broedcellen bouwen, die ze per broedcel afscheidt door een muurtje te 'metselen' van modder. Bij elk eitje legt ze een papje van stuifmeel en nectar. Uit het eitje komt vervolgens een larve, die dit papje opeet. Daarna spint de larve zelf een cocon en het volgende voorjaar komen er dan weer nieuwe rosse metselbijen.

Groene veralging, ook wel flap genoemd (foto: Arna Dirks).
Groene veralging, ook wel flap genoemd (foto: Arna Dirks).

Waarom groeien groene algen omhoog?
Op de bovenstaande foto van Arna Dirks zie een groene veralging. Zij vraagt zich waarom die omhoog groeit tegen het gras? Feitelijk is het andersom. Deze algen groeien niet omhoog, maar het water waarin ze zitten is gezakt en dus blijven ze hangen aan de vegetatie. Deze groene veralging wordt veroorzaakt door draadalgen die we ook wel flap noemen of slijmalgen. Dat laatste is heel duidelijk te zien op de foto van Arna. Dankzij teveel voedingsstoffen - in dit geval mest in allerlei vormen - gaan deze slijmzwammen enorm snel groeien. Zeker als er veel zonnige periodes zijn. Waterverdamping en onttrekking van water zorgt er voor dat het water zakt en de grote massa slijmalgen blijft hangen.

Wachten op privacy instellingen...

Rosse metselbij in bijenhotel legt eitje
In het filmpje van Henk Zwaan hierboven zie je hoe rosse metselbijen nectar en stuifmeel brengen, metselen en een leggen eitje in doorzichtige PVC-slang. De diameter van de slang links is acht millimeter, de rechtse zes millimeter. De onderste buisjes van vier millimeter zijn bezocht door de muurwesp.

Lidrus (foto: Bep van den Bempt).
Lidrus (foto: Bep van den Bempt).

Wat voor plantje groeit er langs de vijverrand?
Bep van den Bempt vond een plantje aan de rand van haar vijver en ze vraagt zich af welk plantje dit is. Op de foto hierboven zie je als je heel goed op een stengel groene delen die eindigen in een rand met zwarte punten. Vervolgens begint weer een nieuw groen deel. We hebben hier te maken met de lidrus. Deze plant hoort thuis bij de bekende paardenstaartfamilie, waarvan heermoes een van de meest bekende is. Ook wel bekend als akkerpaardenstaart. Deze laatste staat graag op droge plekken, maar zijn familielid lidrus bevindt zich graag op natte, voedselrijke grond langs vijvers, poelen, natte graslanden en in moerassen. Lidrus kan een hoogte bereiken van zestig centimeter. Voordat de groene delen verschijnen, komen eerst de lichtbruine sporenaren tevoorschijn.

Een heggenmus (foto: Jorie).
Een heggenmus (foto: Jorie).

Welk vogeltje heb ik gefotografeerd?
Op de foto die Jorie mij stuurde, zie een kleine grotendeels bruine vogel met een beetje grijs bij de kop. We hebben hier te maken met een van de mooiste tuinvogels: de heggenmus. In Brabant noemen ze de heggenmus ook wel blauwleggerke, omdat de eitjes die dit vogeltje legt blauw zijn. Daarnaast kom je ook weleens de naam basterdnachtegaal tegen, omdat heggenmussen heel mooie zingen. Ze komen heel veel voor in Brabant, maar toch is het een vogel die weinig mensen kennen. Mensen zien ze namelijk amper, omdat ze verborgen leven onder en in struiken en heggen. Daarnaast vliegen heggenmussen bijna niet vaak, maar scharrelen ze vooral op de grond van struik naar struik op zoek naar voedsel. Hier kun je de zang van een heggenmus beluisteren.

Natuurtip
Tot 30 september vindt het NK tegelwippen plaats. Het doel is om zoveel mogelijk tuinen in Nederland groener te maken. Ontvang ‘groene tips’ van Tinka Chabot, de duurzaamste hovenierster 2019. Want tegels eruit is een ding, maar welk plantje komt daarvoor in de plaats? Op deze site kun je van alles vinden over hoe belangrijk het zogenoemde tegelwippen is en er staan ook tips op. Daarnaast kan je checken hoe groen je leefomgeving is, bij check je plek.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!