Video

Jongeren doorbreken 'Indisch zwijgen' van hun opa en oma: ‘Best eng’

3 mei 2021 om 20:39 • Aangepast 4 mei 2021 om 10:06
nl
Minutenlang zitten Tessa en Stan maandagochtend zwijgend tegenover elkaar aan tafeltje in de Indische buurt in Tilburg. Met zes jongeren oefenen ze voor een voorstelling over het oorlogsverleden van hun ouders en grootouders. Allemaal hebben ze Indische roots. Dus Bevrijdingsdag is voor hen een feestdag met een bijsmaak. Want voor Indische Nederlanders ging de oorlog na 5 mei door.
Profielfoto van Tom van den Oetelaar
Geschreven door

Tessa De Boysère is een van de jongeren die meewerken aan de voorstelling. Haar optreden focust zich op ‘Indisch zwijgen’. "In de Indische en Molukse community heel bekend", vertelt Tessa. "Het is het fenomeen dat er over trauma’s niet wordt gesproken. En dat wil ik nabootsen."

De Molukkers die na de Tweede Wereldoorlog met de Nederlanders hadden meegevochten, kwamen na de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd naar ons land. In de hoop dat dat maar voor een paar maanden was, maar het werd hun leven lang. De pijn daarover werd verzwegen. En dat zwijgen vindt Tessa niet goed. Want daardoor gaat het trauma over van generatie op generatie. "Door te praten, kun je het doorbreken."

"Het was niet zo dat hier Indische mensen woonden."

Op allerlei plekken in de Indische buurt van Tilburg treden de jongeren dinsdagmiddag op zoals de Celebesstraat, Bankastraat, en Borneostraat. Ondanks de verwijzingen naar het koloniale verleden, heeft geen van de jongeren er een oorsprong. En da’s volgens Myra Bodian van Het Zuidelijk Toneel niet raar. "Het was slechts een straatnaam, het was niet zo dat hier Indische mensen woonden. Het was een teken vanuit Nederland dat Nederlands-Indië een kolonie was. Nogal oppervlakkig, vinden wij. Dus juist daarom willen we hier de optredens doen over de geschiedenis van Indonesië."

Iedereen kan vanaf dinsdag via de website van Het Zuidelijk Toneel een audiotour downloaden. De zes jongeren vertellen je dan over de gesprekken die ze voerden met hun familie. "Dat vind ik best een beetje eng", hoor je Stan Verlaek zeggen. "Want als je het hebt over Indisch zwijgen: mijn oma is daar redelijk goed in. Dus ik ben bang dat ik niet te weten kom wat ik wil weten."

Maar Stan kreeg zijn oma zo ver dat ze ging praten. In de audiotour vertelt hij haar verhaal. Gedeeltelijk dan. Want haar bijnaam ‘het fort’ maakt ze waar: ze geeft zich niet helemaal bloot. Toch is Stan opgelucht dat hij het gedaan heeft. "Ik ben niet meer zo afhankelijk van mijn verleden. Het voelt echt of ik een stukje van mezelf heb teruggevonden."

"Nu zag ik wel af en toe tranen in zijn ogen."

Ook voor Sem van Beukering was het een intens avontuur: “Want ik zie mijn vader niet vaak emotioneel. En nu zag ik wel af en toe iets van tranen in zijn ogen. Maar dat we zo’n diepgaand, echt gesprek hadden, vond ik heel fijn.”

Tessa heeft hooggespannen verwachtingen van het project. "Ik hoop dat het een vuurtje kan aanwakkeren bij mensen, waardoor ze zich meer gaan verdiepen in het koloniale verleden. En dat daardoor meer empathie komt." Nimué Pattirane knikt instemmend. "Dat mensen beseffen dat dit niet vergeten mag worden. Dat we niet moeten blijven hangen in het verleden, maar dit mee moeten nemen naar de toekomst."

De optredens van de jongeren zijn dinsdag van twee tot vier uur ’s middags. De audiotour kan ook daarna nog gedaan worden door het scannen van de QR-codes op de route.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.