Video

Van wie zijn deze eitjes? Frans Kapteijns beantwoordt vragen in Stuifm@il

9 mei 2021 om 09:30
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer geeft hij in Stuifmail antwoord op de vraag of de vogels op de foto ganzen of eenden zijn, wat voor insect er op iemands grindtegel zit en van welke vogel de rossige eitjes zijn.

Prachtig nestje met eitjes van de winterkoning
Op de foto van Martien van Helmond zie je in een nestje heel duidelijk vijf enigszins rossige eitjes. Hij vraagt zich af of die van een winterkoning zijn. Volgens mij klopt dat helemaal, want deze eitjes hebben aan de stompe kant roodachtige spikkels. Door de lichtinval lijken de eitjes rossig, maar in principe zijn het witte eitjes. Een nest van winterkoningen wordt gebouwd door het mannetje. Vaak bouwt die in zijn broedgebied meerdere nesten. Hij paart ook met meerdere vrouwtjes. Het koepelvormige nest bestaat uit diverse plantenmaterialen, zoals grasstengels en dorre bladeren, maar ook mos. De finishing touch wordt door het vrouwtje aangebracht, zij bekleedt de binnenkant van het nest met veertjes. Dit doet ze echter pas als ze het nest heeft goedgekeurd. Vervolgens legt ze daar vijf tot acht eieren in. Deze eieren broedt zij alleen uit.

Een bodemjachtspin (foto: Piet Haverkamp).
Een bodemjachtspin (foto: Piet Haverkamp).

Welk insect zit er op mijn grindtegel?
Op de foto van Piet Haverkamp zie een diertje op grindtegels. Hij vraag zich af wat voor een insect dit is. Je kunt op de foto duidelijk zien dat het diertje acht poten heeft en dat de kop en het borststuk een zijn. Dan hebben we niet te maken met een insect, maar met een spin. In dit geval hoort deze spin bij de bodemjachtspinnenfamilie. Ik denk dat het een kampoot-soort is. Bodemjachtspinnen - dus ook deze kampoot - hebben nauwelijks een tekening op het achterlijf, zoals de kruispinnen. De kleur bij deze spinnen is ook al niet zo bijzonder, die varieert tussen zwart en grijsbruin. Het zijn spinnen die zich overdag in een gesponnen schuilplaats bevinden en in de nacht op jacht gaan.

Wachten op privacy instellingen...

Welke beestjes zij hier aan het paren?
Jan de Kruijf stuurde mij een filmpje waarop je twee zwarte gevleugelde diertjes met het achterlijf tegen elkaar ziet zitten. Hij vraagt zich af wat voor diertjes dit zijn en of ze aan het paren zijn. Dat laatste klopt. De twee diertjes zijn maartse vliegen, ook wel rouwvliegen genoemd. Deze familie van zwarte vliegen zie je heel veel bij het begin van de lente. Ze zijn te zien tot september. Vooral in het begin van de lente vallen ze heel erg op omdat ze dan massaal uitkomen. Dan zie je hele zwermen. Feitelijk zijn deze belangrijke bestuivers niet eens vliegen. Ze behoren tot de muggen, maar steken niet. In principe klimmen de mannetjesvliegen en -muggen op elkaar om te paren, maar maartse vliegen paren net zoals langpootmuggen door de achterlijfspunten tegen elkaar te brengen. In het achterlijfspunt bevinden zich namelijk de geslachtsorganen.

Maretakken in bomen (foto: Merel van Zwienen).
Maretakken in bomen (foto: Merel van Zwienen).

Wat zijn dit voor vreemde bollen?
Tijdens een mooie boswandeling heeft Merel van Zwienen mooie bollen in bomen gezien. Die kun je ook heel mooi zien op haar foto hierboven. Volgens mij heeft zij deze gezien bij een wandeling in het zuiden van Limburg, want als ik naar de foto kijk denk ik dat dit maretakken zijn. In het algemeen komen maretakken namelijk vooral voor in het zuiden van Limburg, maar de laatste jaren zie je sporadisch ze ook langs de kust en in particuliere tuinen. Maretakken - en dan speciaal de soort viscum album - zijn altijd groenblijvende planten die op bomen leven. Ze hebben water en zout nodig, die ze uit de gastheerboom halen. Zelf maken ze door middel van fotosynthese suikers aan. Dit doen de groene delen. We noemen maretakken dan ook wel halfparasieten. Vogellijm en mistel zijn andere namen voor de maretak, maar veel mensen kennen nog beter de Engelse naam mistletoe.

Een vink (foto: Ries van Dorst).
Een vink (foto: Ries van Dorst).

Welke vogel heb ik hier versuft in mijn hand?
Op de bovenstaande foto van Ries van Dorst zie je op een hand een vogel zitten. Ries denkt dat dit een vink is. Volgens mij is het inderdaad een vink, een jong vrouwtje. Vinken komen in tuinen voor, maar ook in bossen oen boomrijke parken. Het zijn namelijk echte zaadeters. Dit kun je goed zien aan hun ietwat plompe snavel. Insectenetende vogels zoals de roodborsten hebben juist echte spitse snavels. Het liefst eten de vinken de zaden van beukenbomen, maar ook andere zaden staan op het menu, evenals zachte bladknoppen. Vinken kun je nu heel goed herkennen aan hun gezang. Aan het eind van hun zang laten vinken vaak de bekende vinkenslag horen.

Wachten op privacy instellingen...

Zwarte specht hakt erop los
In het filmpje van Vroege Vogels hierboven wordt aandacht besteed aan zwarte spechten. Die hakken elk jaar een nieuwe nestholte uit in dikke loofbomen. De oude holtes worden dankbaar in gebruik genomen door bosuilen en boommarters. De snippers vliegen in het rond en dat geeft een feestelijk beeld. Deze spechten zijn gefilmd door Henk Verbruggen.

Nijlganzen (foto: Karin Keij).
Nijlganzen (foto: Karin Keij).

Zijn dit eenden of toch ganzen?
Op de bovenstaande foto van Karin Keij zie twee volwassen watervogels en een hele rits kleintjes. Karin vraagt zich af of dit eenden zijn. Dat zijn het niet, maar misschien toch een beetje wel... Dit zijn nijlganzen, maar ze zien eruit als grote eenden. In principe behoren de nijlganzen tot de familie van zwanen, ganzen en eenden maar in deze familie behoren nijlganzen tot de onderfamilie van de halfganzen. Sommige mensen noemen eendachtige vogels ook wel eendganzen. Oorspronkelijk kwamen deze dieren voor rond de Nijl, vandaar ook de naam. In Europa zijn ze ontsnapt uit de diverse vogelparken en dierentuinen. Sinds 1967 hebben ze zich echt gevestigd in Nederland. Momenteel schat men het aantal broedparen zelfs op ongeveer twaalfduizend. Oude Egyptenaren beschouwden de nijlgans als een heilig dier en beeldden hem regelmatig af.

Winterpostelein (foto: Tinie Rovers).
Winterpostelein (foto: Tinie Rovers).

Welk onbekend plantje staat er tussen de morgensterren?
Op de foto van Tinie Rovers hierboven zie je een heel groen blad en in het midden van dat groene blad zitten witte bloempjes. Tinie vraagt zich af wat dit voor plant is. Deze plant heet winterpostelein. Van oorsprong kwam deze voor in Noord-Amerika. Vermoedelijk is de winterpostelein via Cuba Europa binnengekomen. De plant kom je in Nederland tegenwoordig veel verwilderd tegen, maar er zijn ook tuinders die deze plant als winterharde variant telen. Dat laatste kan ook gemakkelijk, want winterpostelein is goed bestand tegen de vorst. Vandaar ook de naam. In het vroege voorjaar kom je ze vaak op diverse plaatsen tegen. Winterpostelein staat bol van vitamine C. Er zitten veel mineralen in deze plant, zoals calcium, magnesium, en ijzer. Tijdens de goudkoorts in Amerika werd winterpostelein ingezet als belangrijke voedselbron tegen scheurbuik. Diverse Indianenstammen aten niet enkel de bladeren, maar ook de knollen en wortels van deze plant. Mooi als winterporselein in je tuin verschijnt, groente voor niets!

Natuurtip
In de maatschappij is discussie ontstaan over het jaaggedrag van katten. Wat betekent dit voor de omgeving? Katten die buiten lopen jagen op dieren en brengen die vaak mee naar huis. Het is zonde om met deze informatie niets te doen, de Zoogdiervereniging kan jouw hulp gebruiken! Door te melden wat jouw kat thuis heeft thuisgebracht, helpt u om de verspreiding van kleine zoogdieren in kaart te brengen.

Via de website Watbrengtdekatthuis kun je meldingen doorgeven. Stuur foto’s in van het gevonden dier en geef aan welk dier je denkt dat de kat gevangen heeft. Het kan zijn dat voor verdere informatie over de melding contact wordt opgenomen. Hiervoor wordt uitsluitend hiervoor wordt jouw emailadres gebruikt. Meer informatie vind je op deze site of op de site van de Zoogdiervereniging.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!