Video

Wat gebeurt er op deze foto? Frans Kapteijns geeft antwoord in Stuifm@il

4 juli 2021 om 08:58
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij in Stuifmail aandacht aan wat een schorpioenvlieg bij een hommel doet, geeft hij antwoord op de vraag wie er eitjes heeft afgezet en vertelt hij meer over de middelste bonte specht.

Wat doet de Duitse schorpioenvlieg bij de hommel?
Op de foto van Corinne van den Brand zie je een hommel en een Duitse schorpioenvlieg. Corinne vraagt zich af wat er op deze bloem gebeurt. Ze had zelf al uitgezocht dat het insect rechts op de foto een Duitse schorpioenvlieg is en dat die voornamelijk aas eten. Eigenlijk moet je zeggen: aas leegzuigen. Maar daarnaast pakken schorpioenvliegen, als ze de kans krijgen, ook levende insecten aan. Meestal zijn dat dan verzwakte dieren. Overigens is de Duitse schorpioenvlieg op de foto een vrouwtje, want ze heeft geen angel achter op het lichaam. Mannetjes hebben die wel. Daar is de naam schorpioenvlieg ook op gebaseerd, want deze angel lijkt op de angel van een schorpioen. Maar het is enkel een showmodel.

Wantseneitjes op een dode plant (foto: Coise Vos).
Wantseneitjes op een dode plant (foto: Coise Vos).

Wie heeft hier eitjes afgezet?
Op de foto die Coise Vos mij stuurde, zie op de top van een dode plant duidelijk eitjes. Zij vraagt zich af of dit misschien vlindereitjes zijn. Volgens mij zijn het eitjes van een wants. Ik leid dit af uit de vorm - een bol - maar er lijkt ook een oog of punt op te zitten. Dat doet me denken aan wantseneitjes.

Populierenpijlstaart (foto: Janine B).
Populierenpijlstaart (foto: Janine B).

Welk insect zat er bij de voordeur van Janine?
Op de foto van Janine zie je een grote lichtbruine vlinder met twee witte voelsprieten en bijna doorzichtige vleugels. Zij wil graag weten wat dit voor dier is. In dacht als eerste aan een nachtvlinder uit de pijlstaartenfamilie, de populierenpijlstaart. Maar ik vond de vleugels zo vreemd. Daarom heb ik de boeken erbij gepakt. Maar ook in mijn vele boeken over vlinders kon ik niets hierover vinden, dus heb ik contact opgenomen met de Vlinderstichting. Die komt tot hetzelfde antwoord als wat ik al vermoedde: een populierenpijlstaart.

Overigens is dit een nachtvlinder die veel voorkomt in Brabant omdat wij heel veel populieren hebben staan.

Een middelste bonte specht (foto: Hennie Gramberg-Kwint).
Een middelste bonte specht (foto: Hennie Gramberg-Kwint).

Is dit de middelste bonte specht?
Op de foto van Hennie Gramberg-Kwint zien we op een soort van kooi een bonte specht. Hennie vraagt zich af of dit de middelste bonte specht is. Volgens mij wel, want boven op de kop zitten duidelijk rode veren en de buik heeft ook een beetje een rode gloed. Vooral onderin. De meeste bonte spechten die voorkomen in tuinen zijn grote bonte spechten en bij hen heeft het vrouwtje helemaal geen rood op de kop. Het mannetje van de grote bonte specht heeft dit wel, maar daar bevindt het rode petje zich net iets onder de kop, meer richting de nek. Beide soorten zijn ook bijna gelijk van afmeting, maar ik houd het in dit geval op de middelste bonte specht. Mooie waarneming!

Een gewone kameleonspin (foto: Auke van Veen).
Een gewone kameleonspin (foto: Auke van Veen).

Welk spinnetje is dit?
Op de foto van Auke van Veen hierboven zie je een geheel witte spin. Wat erg opvalt zijn de voorste twee grote witte poten. We hebben hier te maken met een gewone kameleonspin. Deze spinnen behoren tot de familie van de krabspinnen. Deze laatste naam hebben ze te danken aan het feit dat de eerste paar poten - en zelfs soms ook het tweede paar poten - in verhouding veel groter is dan de andere paren. Daardoor lijken deze diertjes op krabben. De naam kameleon heeft deze spin gekregen, omdat de spin zich de kleur kan aanmeten van de bloem waarin die wacht op een prooi. Gewone kameleonspinnen zijn dus jagers en geen webbouwers.

Wachten op privacy instellingen...

Parende Bruine korenbouten vormen een trio
Wie dacht dat triootjes alleen maar bij mensen voorkomen, mag zij of haar kennis bijstellen. In bovenstaand filmpje van Jozef van der Heijden zie je drie parende libellen. "Deze bruine korenbouten vormen een paringswiel met een reservewiel zou je kunnen zeggen."

Natuurlijk werd het tweede vrouwtje niet bevrucht in deze paringswiehouding. Het mannetje brengt zijn sperma alleen in het spermazakje van het eerste vrouwtje dat aan hem hangt en die hij vast heeft. De paring begint eerst in de lucht, waarna ze neerstrijken op riet of gele lis. Vrouwtjes slaan daarbij hun poten om het mannetje en krassen daarbij een deel van de blauwe berijping af. Je kunt aan de donkere strepen op het mannetje zien of het al gepaard heeft. Na de paring vliegen de libellen weg van het water.

Gallen van de esdoornhoornmijt (foto: Tom de Zwart).
Gallen van de esdoornhoornmijt (foto: Tom de Zwart).

Wat zijn dit voor kleine rode steeltjes op het esdoornblad?
Op de foto van Tom de Zwart zie je een esdoornblad met allemaal rode steeltjes. Tom wil graag weten wat dit is. Die langwerpige en een beetje helderrode steeltjes - die ook weleens geel kunnen zijn - zijn gallen. De meeste mensen kennen wel galappels onderaan het eikenblad, maar er bestaan heel veel meer gallen. In dit geval zijn het gallen van de esdoornhoornmijt, een spinachtige soort. Deze esdoornhoornmijten zijn heel klein en niet echt waarneembaar met het blote oog. Ze worden hooguit 0,2 millimeter groot. Ze eten van het esdoornblad en scheiden daarbij stoffen uit die de esdoorn aanzet tot het maken van deze gallen. De esdoornhoornmijten leven in deze gallen en ook de eitjes worden daarin gelegd. Na amper twee weken zijn er vervolgens weer nieuwe volwassen esdoornhoornmijten.

Een Sint-Jacobsvlinder (foto: Toos van Lieshout).
Een Sint-Jacobsvlinder (foto: Toos van Lieshout).

Wat is dit voor insect?
Op de bovenstaande foto van Toos van Lieshout zie je een heel mooie roodzwarte vlinder. We hebben hier te maken met de Sint-Jacobsvlinder. Deze prachtige nachtvlinder is zowel in de nacht als overdag actief. De rupsen van deze vlinder zijn geeloranje en hebben heel opvallende zwarte dwarsbanden, vandaar dat ze ook wel zebrarupsen worden genoemd. Deze rupsen leven op Jacobskruiskruid. De giftige stoffen van deze planten slaan de rupsen op in hun lichaam. Dit doen ze zodat ze niet opgegeten worden. Later gaan ze verpoppen en uit dat popstadium komt dan deze heel mooie Sint-Jacobsvlinder, die ook die giftige stoffen van Jacobskruiskruid in zich heeft en dus door vogels gemeden wordt. Je kunt deze vlinders tegenkomen van mei tot in augustus.

Natuurtip
Vrijdag 9 juli vindt van een tot vier uur 's middags wordt een fotografieworkshop georgansieerd in de Oisterwijkse Bossen en Vennen. Onder de bezielende leiding van fotografe Carla van Iersel gaan deelnemers op zoek naar de (im)perfecte kaders om foto's te maken. Let op: dit is geen technische fotografiecursus. Je leert op een volledig andere manier naar je omgeving kijken. Je bent ook van harte welkom als je met je telefoon wilt fotograferen en/of helemaal geen kennis van fotografie hebt.

Carla heeft zich verdiept in de leer van Wabi Sabi, een Japanse filosofie die schoonheid ziet in dat wat imperfect is. De kern is dat niets perfect is en niets ooit af is. Maar ook het accepteren van de natuurlijke levenscyclus hoort erbij: weten dat niets voor altijd is en dat dit helemaal oké is. Wabi Sabi refereert aan eenvoud, vergankelijkheid en asymmetrie. In de fotografie zijn we in eerste instantie vaak geneigd om te gaan voor het perfecte plaatje. Bij Wabi-Sabi ga je daar juist aan voorbij. Het is een andere manier van kijken en fotograferen. Het is fotograferen vanuit hart en ziel. Het is contact maken met je omgeving met aandacht voor dat wat er is.

Tips van de fotografe:
• Breng een camera/telefoon mee om foto's mee te maken.

• Trek stevige wandelschoenen aan.

• Draag kleren die passen bij het weer en waarmee je op de grond kunt liggen.

• Controleer jezelf achteraf altijd op teken.

Aanmelden kan via BC Oisterwijk, via telefoonnummer 013 – 591 5000. Ook voor meer informatie kun je hier terecht.


App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!