Video

Vergeten Kasteel Gageldonk ligt goed verstopt in nieuwbouwwijk Breda

25 juli 2021 om 12:44 • Aangepast 26 juli 2021 om 11:19
nl
Het is eigenlijk de wereld op zijn kop, dat je in een moderne woonwijk verrast raakt door gebouwen of huizen die daar misschien al eeuwen staan. Dus lang voordat de stadsuitbreiding ze opslokte. Zo ook in de Haagse Beemden in Breda. Dit stadsdeel werd vanaf 1977 uit de grond gestampt. Nu verstopt tussen de duizenden rijtjeshuizen vind je nog steeds het poortgebouw en de kapel van Kasteel Gageldonk. Uit de elfde eeuw.
Profielfoto van Raoul Cartens
Geschreven door
Raoul Cartens

Gelukkig is er door de planologen destijds wat ruimte om de historische gebouwen gelaten, waardoor het poortgebouw en de kapel van Kasteel Gageldonk nog steeds zijn omgeven door veel groen.

Verstopt in het groen: Het Hooghuys in Breda (foto: Raoul Cartens).
Verstopt in het groen: Het Hooghuys in Breda (foto: Raoul Cartens).

En juist dat vele groen zorgt ervoor dat je tussen de bomen en struiken extra goed moet kijken om te ontdekken hoe bijzonder deze gebouwen zijn. Zo is het Hooghuys het overgebleven poortgebouw van het kasteel.

"Hier lag een ophaalbrug over een slotgrachtje en daarachter lag het kasteel."

Kasteel Gageldonk zelf werd in 1573 door de Watergeuzen in brand gestoken, waarna het poortgebouw werd verbouwd tot boerderij. Maar in de gevel is nog altijd te zien waar de ridders en rijtuigen het kasteel betraden. "Hier lag een ophaalbrug over een slotgrachtje en daarachter lag het kasteel. Het nu vergeten kasteel, kun je wel stellen", licht huidige bewoner Dick van Elk toe.

Aan de andere kant van het fietspad staat een eveneens eeuwenoude kapel van de heilige Maria van Dymphna. "Tijdens het beleg van Breda in de Tachtigjarige Oorlog waren er hier nog Spanjaarden in deze kapel", vertelt vrijwilliger Dirk Remie.

De kapel en het poortgebouw van Kasteel Gageldonk voordat de wijk Haagse Beemden werd gebouwd.
De kapel en het poortgebouw van Kasteel Gageldonk voordat de wijk Haagse Beemden werd gebouwd.

Het Hooghuys is nu een fraaie villa met enorme tuin en een grote Vlaamse schuur met rieten dak. Een rijksmonument, dus beschermd tegen al te grote verbouwingen die de historie doen vergeten. Dick van Elk en zijn vrouw zijn zich erg bewust van het erfgoed dat zij beheren.

"En nog altijd zijn er buurtbewoners die nu pas ontdekken wat voor bijzonder gebouw dit is."

Toch zijn ze op zoek naar nieuwe eigenaren. "Het heeft al een keer te koop gestaan, maar we hebben er geen haast mee. Het woont hier schitterend, maar je bent met zo'n oud huis wel altijd bezig. Wij verwachten van de nieuwe eigenaren dat ze het net zo goed in stand houden als dat wij dat hebben gedaan."

Aan de overkant is Dirk Remie samen met andere vrijwilligers bijna dagelijks in de kapel te vinden. Om verse bloemen op het altaar te leggen of om opgebrande kaarsen op te ruimen. Regelmatig lopen er mensen binnen voor een schietgebedje. "En nog altijd zijn er buurtbewoners die nu pas ontdekken wat voor bijzonder gebouw dit is", lacht Remie.

"De stad was te ver weg. Dus kwamen ze hier om te trouwen of te dopen."

Door de coronacrisis was het middeleeuwse kapelletje maandenlang dicht. Nu de imposante oude deur weer open staat, wordt er hard gewerkt om het gazon en de naastgelegen kapeltuin bij te houden. Want ze willen nog veel meer mensen dit verstopte monument laten ontdekken.

Een oude tekening van het poortgebouw, zonder aanbouw (foto: Stadsarchief Breda).
Een oude tekening van het poortgebouw, zonder aanbouw (foto: Stadsarchief Breda).

"Deze kapel is ooit gebouwd in het - toen nog - buitengebied van de vesting Breda. De stad was te ver weg. Dus kwamen ze hier om te trouwen of te dopen. Hoe mooi zou het zijn als de bewoners van de Haagse Beemden deze plek opnieuw omarmen door dat ook nu weer hier te doen", glundert Remie.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.