Video

Waarom heet deze zwam chicken of the woods? Frans Kapteijns antwoordt

22 augustus 2021 om 09:02 • Aangepast 23 augustus 2021 om 10:49
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij in Stuifmail aandacht aan de drie stadia van de neushoornkever, een soort van lava uit een boom en een roepende rugstreeppad.

Lava uit een boom?
Op de foto van Nina Das zie je een gele zwam als een soort lava aan een boom. Als je deze zwam aanraakt, voel je net zoals bij veel zwammen en paddenstoelen een vlezige structuur. De naam van deze zwam is zwavelzwam. Deze boomzwam heeft deze naam te danken aan de kleur en ook aan de geur, want de zwam ruikt naar zwavel. Als de boomzwam vers is, ruikt deze zwam zelfs naar kip, vandaar de Engelse naam 'chicken of de woods'. In een jong stadium zijn deze zwammen zeer smakelijk. Zwavelzwammen zijn parasitaire zwammen, die vooral op eiken te vinden zijn. In volle bloei zijn ze heldergeel tot baksteenrood. Je vindt ze vooral op oude eikenbomen, in de zomer tot aan de vroege herfst. Als zo’n boom bezet is met een zwavelzwam dan wordt de stam van die boom langzaam van binnen uitgehold.

Een witte wolluis (foto: Jet Duenk).
Een witte wolluis (foto: Jet Duenk).

Welk beestje heb ik hier in mijn hand?
Op de foto van Jet Duenk zie je op een hand een heel klein wit diertje. Zij vraagt zich af wat dit is. We hebben hier te maken met een volwassen witte wolluis. Wolluizen kunnen een vervelende plaag vormen op planten. Wolluizen behoren tot de familie van de luizen en zuigen net zoals de bladluizen sappen uit planten. Ze hebben hun naam te danken aan de witte, wolachtige afscheidingen die de vrouwtjes produceren waarmee ze zichzelf en hun eitjes beschermen. Dit kun je ook heel goed zien aan de planten. Op aangetaste planten zie je witte, wollige bolletjes of stipjes. Gaan ze verhuizen, dan zie je een vreemd wit schepsel rondlopen zoals in de hand van Jet.

De pop van de neushoornkever (foto: Antoon Krol).
De pop van de neushoornkever (foto: Antoon Krol).

Drie van de vier stadia van de neushoornkever in de composthoop
Antoon Krol stuurde mij twee foto’s van diertjes in zijn composthoop. Hij vroeg of deze diertjes goed zijn voor zijn composthoop. Mijn antwoord is zonder meer ja. Deze diertjes verwerken de composthoop tot beter materiaal. Maar bijzonder is, is dat hij foto’s heeft genomen van drie van de vier stadia van de ontwikkeling van de neushoornkever. Op de bovenstaande foto zie je een oranjeachtig diertje. Dit is volgens mij de pop van een neushoornkever.

Een volwassen neushoornkever en larven van dit insect (foto: Antoon Krol).
Een volwassen neushoornkever en larven van dit insect (foto: Antoon Krol).

Op de foto hierboven zie je een volwassen neushoornkever omringd door larven van die kever. Daarnaast zie je nog kleinere larven. Dit zijn dan weer larven van andere bladsprietkevers.

Een zebrarups (foto: Merel van Zwienen).
Een zebrarups (foto: Merel van Zwienen).

Een mooie rups op de camping
Op de bovenstaande foto van Merel van Zwienen zie je een prachtige oranje rups met zwarte banden. Deze rups wordt zebrarups genoemd. Deze rupsen leven vooral op jacobskruiskruid, maar heel soms ook op enkele andere kruiskruidsoorten. Als ze eenmaal op een plant zitten, vreten de zebrarupsen deze hele plant kaal en zie je enkel de stengel nog staan. Na een bepaalde periode kruipt de rups de grond in. Na het verpoppen komt uit de pop een prachtige nachtvlinder: de Sint-Jacobsvlinder. Deze nachtvlinders zijn dagactieve nachtvlinders en behoren tot de familie van de spinneruilen, maar dan bij de onderfamilie van de beervlinders. Sint-jakobsvlinders kom je vooral tegen op de zandgronden, dus zeker in Brabant.

Een gewone dwergvleermuis (foto: Gerard Schiedon).
Een gewone dwergvleermuis (foto: Gerard Schiedon).

Vleermuis beschut weggehangen na vondst binnen
Op de bovenstaande foto van Gerard Schiedon zie je een heel mooie vleermuis. Hij is benieuwd welke soort dit is. Volgens mij is dit een gewone dwergvleermuis, want ik zie een mooie oranjeroestbruine bovenkant. Helaas kan ik de onderkant niet goed zien. Gewone dwergvleermuizen behoren met een maximale lengte van vijftig millimeter tot een van de kleinste vleermuissoorten in Europa. Op het menu van deze vleermuizen staan voornamelijk kleine insecten zoals muggen, schietmotten, motten en gaasvliegen. In principe vangen ze in een nacht ongeveer driehonderd van deze prooidiertjes. Ze komen daarvoor zo ongeveer dertig minuten na zonsondergang naar buiten en blijven dan gedurende acht uur aan een stuk jagen. Vooral bij gunstige weersomstandigheden.

Wachten op privacy instellingen...

Vossenwelpjes in Brabant
Herman Schellekens filmde vijf vossenwelpjes in een dassenburcht. De winter is de paartijd van de vos. De vrouwtjes zijn dan één tot zes dagen vruchtbaar en de mannetjes zijn dan ook op hun vruchtbaarst. Na een draagtijd van ongeveer 51 tot 56 dagen worden de jongen in de lente geboren. Na elf tot veertien dagen gaan de ogen van deze welpen open. De eerste maand zijn deze blauw van kleur, daarna worden ze bruin. Als de welpen ongeveer vier weken oud zijn, groeien de neus en oren en krijgen ze een rossige glans over hun vacht. Rond deze tijd eten de welpen ook hun eerste vaste voedsel.

Een rugstreeppad (foto: Rens Menke).
Een rugstreeppad (foto: Rens Menke).

Een heel kleine pad op de Oirschotse Heide
Op de ietwat wazige foto van Rens Menke zie je toch wel mooi afgetekend een grijzig dier met een streep over het midden van de rug. Hij dacht aan een soort pad en dat klopt. Dit is een rugstreeppad. Rugstreeppadden zijn middelgrote padden en kunnen maximaal tien centimeter groot worden. Volgens mij is de pad op de foto een stuk kleiner, dus is het een juveniel. Op de wazige foto kun je toch duidelijk de wrattige huid zien, die normaal geelbruin tot grijsbruin is. Bijzonder is verder dat de huid groenige vlekken vertoont en daarbij nog roodbruine of rode wratten. Rugstreeppadden zijn echte nachtdieren, die pas bij de schemering actief worden.

Wachten op privacy instellingen...

Het geluid van de rugstreeppad is heel bijzonder, zoals je kunt horen op de bovenstaande geluidsopname van Roy Kleukers.

Deze grote groene sabelsprinkhaan verstopt haar eitjes (foto: Jeroen Siebers).
Deze grote groene sabelsprinkhaan verstopt haar eitjes (foto: Jeroen Siebers).

Vrouwtje grote groene sabelsprinkhaan verstoord bij het leggen van eitjes
Op de foto van Jeroen Siebers hierboven zie je een grote groene sabelsprinkhaan. Dit insect, ook wel groene sabelsprinkhaan genoemd, komt al langer voor in Nederland. De naam heeft deze sprinkhaan te danken aan het feit dat de vrouwtjes van deze soort een lange legbuis hebben. Die lijkt een beetje op een sabel. Mannetjes hebben deze niet. Helaas heeft Jeroen het vrouwtje gestoord bij het leggen van haar eitjes. Zij had namelijk de legbuis de grond in gestoken om zo de eitjes in de grond te verstoppen. Dat ze dus niet graag wilde loslaten, was dan ook logisch. Hopelijk heeft ze de rest van haar eitjes ergens anders kunnen afzetten.

Bloeiende gewone heidestruiken
Bloeiende gewone heidestruiken

Natuurtip
Zoek je een leuk natuuruitje? Kies dan eens voor een heidewandeling in Noord Brabant. Niets is mooier dan een wandeling dwars door de paarse velden. Ook dit jaar weer staat de heide al in bloei. Tijd om je wandelschoenen aan te trekken en eropuit te gaan. Kies bijvoorbeeld voor de Drunense Duinen , de Kampina bij Boxtel, de Cartierheide bij Bladel, het Mastbos in Breda, de Strijkbeekse Heide of grenspark Kalmthoutse Heide. Meer informatie vind je op deze site.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.