Video

Wat doe je met een vlinder in je toilet? Frans Kapteijns weet raad

28 november 2021 om 09:26 • Aangepast 2 december 2021 om 07:13
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij in Stuifmail aandacht aan kleine witte eitjes in een boomstam, het buitenzetten van dieren en honingbijen die raten bouwen in de open lucht.
Profielfoto van Frans Kapteijns
Geschreven door

Dagpauwoog koos toiletruimte als overwinteringsplaats
Bij Helma van de Wiel en Hermie Bloem thuis heeft een dagpauwoog de toiletruimte uitgekozen om te overwinteren. Zij vragen zich af wat nu? Wat kunnen we het best doen? Verplaatsen? Of laten zitten? Mijn advies is in dit geval, laten zitten: Ten eerste is het lastig om zo’n vlinder te vangen, want dat wil hij niet en dus vliegt de vlinder weg, en dat betekent energieverlies. Ten tweede schiet het insect in de stress en ten derde als het lukt om het diertje te vangen dan beschadig je het misschien. Kortom: gewoon laten zitten. Bevalt de ruimte uiteindelijk toch niet, dan vliegt de dagpauwoog bij warmere dagen toch wel weg.

De gewone goudwesp (foto: Jacqueline van Boven).
De gewone goudwesp (foto: Jacqueline van Boven).

Insect met felle kleuren
Jacqueline van Boven stuurde mij een foto van een klein insect met een felrood achterlijf en een blauwgroenig borststuk. Daarnaast schreef ze dat het insect zocht naar gaatjes in het hout. Dat klopt helemaal. We hebben hier te maken met een gewone goudwesp. We noemen deze goudwespen - maar ook sommige andere soortgelijke parasiterende insecten - koekoekswespen. Vrouwtjes van de goudwesp zoeken namelijk nesten van bijen en wespen op om daar hun eitjes te leggen. De eenmaal uit het eitje gekomen larve van de goudwesp eet vervolgens zowel de larven op van het andere insect als het voedsel dat klaar lag voor die larven.

Tijdens koude dagen spinnen buiten zetten?
Ook Martijn van Baare heeft een vraag over het hebben in huis van dieren, in dit geval spinnen. Gedurende het jaar zet hij de grote spinnen buiten en laat hij de kleine spinnen lekker zitten. Maar nu het winterse weer aanbreekt, vraagt hij zich af of hij de grote spinnen wel buiten kan zetten. Allereest zullen er minder spinnen zijn, want veel spinnen overwinteren als eitje en de volwassen spinnen gaan dus dood. Daarnaast zijn er wel halfvolwassen spinnen, maar die kunnen tegen redelijk wat koude.

Het is dus lastig om een algemeen antwoord te geven. Ik verwacht dat Martijn minder spinnen zal zien, maar als er dan eentje is kan hij die het beste in een schuurtje zetten of zoiets.

Eitjes, vermoedelijk van een naaktslak (foto: Henk Sieba).
Eitjes, vermoedelijk van een naaktslak (foto: Henk Sieba).

Wie heeft deze witte eitjes in de vermolmde boomstam gelegd?
Henk Sieba stuurde mij een foto van een stel witte eitjes en hij vroeg zich af van wie die afkomstig waren. De inmiddels uitgekomen witte eitjes zaten in een vermolmde boomstam en zijn volgens mij van een naaktslak. Naaktslakken leggen in het begin van het voorjaar al eieren, maar ze doen dat ook in het vervolg van een jaar tot zelfs in september. Meestal produceert zo’n naaktslak tussen de tien en dertig eitjes per keer, maar het kan ook oplopen tot wel 70. In het begin zijn de pas gelegde ovaal zachte eitjes doorschijnend, maar tegen dat ze uitkomen zijn ze melkwit, zoals op de bovenstaande foto.

'Verwaaide' honingraten (foto: Jozef van der Heijden).
'Verwaaide' honingraten (foto: Jozef van der Heijden).

Honingraten van honingbijen in de open lucht
Jozef van der Heiden zag honingraten hangen in een takkenwal bij zijn schuur in Netersel. Waarschijnlijk zijn die de afgelopen zomer uitgezwermd uit de bijenkasten die zijn buurman achter in zijn weiland heeft staan. De bijen zitten open en bloot en moeten de weersomstandigheden trotseren die ze vorige en deze nacht hebben doorstaan. Dat hij de raten niet eerder heeft gezien, komt vermoedelijk doordat er brandnetels voor groeiden. De brandnetels zijn dit weekend door de vorst slap geworden en door de sneeuw weggezakt. Jozef belde mij wat hij het beste kon doen en ging ook te rade bij de buurman imker. Het gevolg is een heel mooie blog.

Wachten op privacy instellingen...

Help de egel de winter door – Vroege Vogels
Egels houden een lange winterslaap van soms wel zes maanden. Dat betekent dat ze zich goed moeten voorbereiden: flink eten en een stevig holletje bouwen. Hoe kun je de egel hierbij helpen? Zie het filmpje hierboven.

Parasitaire honingzwammen.
Parasitaire honingzwammen.

Paddenstoelen onderaan de voet van een boom
Ida van de Reijt stuurde mij een foto van wat paddenstoelen, die onder aan de voet van een boom stonden en de titel van het bericht was 'zo mooi'. Dat laatste klopt aan de ene kant wel, want de paddenstoelen die zij gefotografeerd heeft zien er inderdaad mooi uit. Helaas is de boom er niet blij mee, want die is ten dode opgeschreven. Je ziet namelijk op de foto paddenstoelen van een honingzwam en dat zijn parasitaire zwammen. Deze soorten doden dus bomen en sommige honigzwammen gaan zelfs opzoek naar zwakke bomen om ze aan te vallen waardoor die bomen sterven.

Honingzwamsoorten kan je bijna wereldwijd tegenkomen en hun paddenstoelen (de vruchtlichamen) zijn in ons land te zien van september tot december.

Leuk weetje

“In 2000, als gevolg van een aanvankelijk raadselachtige bossterfte in het Malheur National Forest (Oregon, Verenigde Staten), werd een gigantisch mycelium van de een honingzwamsoort ontdekt. Het strekte zich uit over een oppervlakte van ongeveer negen vierkante kilometer (900 hectare), waarmee het qua oppervlakte het grootst bekende organisme ter wereld zou zijn. De leeftijd van het mycelium werd geschat op 2.400 jaar en het gewicht op ongeveer 600 ton. De grootste honingzwamkloon van Europa werd in 2004 ontdekt in Zwitserland nabij de Ofenpas. Deze was 500 tot 800 meter in doorsnee, had een oppervlakte van 35 hectare en was ongeveer 1000 jaar oud.”

Roze paddenstoelen ofwel russula's.
Roze paddenstoelen ofwel russula's.

Hoe heten deze roze paddenstoelen, gezien bij een ven bij Surae (Oosterhout)?
Op de bovenstaande foto die Steven Rose mij stuurde zie je twee oudere roze paddenstoelen staan. Je kunt ook zien dat het plaatjeszwammen zijn, want de plaatjes of lamellen zijn vanwege de ouderdom onder de hoed te zien. Helaas zie je geen steel, maar ik durf toch te melden dat het russula’s zijn. Welke het precies zijn, kan ik door de minimale informatie niet zeggen. Er zijn namelijk 750 soorten russula’s en ook zeker een stuk of wat roze. Vandaar dat we dan de naam geven russula spec. Dit is de afkorting van het Latijnse woord species en dat betekent dan weer soort. Overigens is de meest bekende roze russula de roze berkenrussula en dat zou 'm kunnen zijn.

Natuurtips
Wie eens iets leuks wil doen, kan eens kiezen voor de kloosterroute in Boxtel. In de middeleeuwen maar vooral tijdens de negentiende en het begin van twintigste eeuw zijn er veel kloosters gesticht. Zo ook in Boxtel. Deze kloosters hebben met hun scholen en verzorgingshuizen erg veel betekend voor de Boxtelse samenleving. Tijdens deze tocht worden de deelnemers meegenomen langs een aantal plekken waar deze kloosters hebben gestaan. Indien de openingstijd dit toelaat, kunnen de deelnemers onderweg in het Religieus Panorama bij Museum Vekemans bekijken hoe de kloosterlingen vroeger gekleed gingen.

• De route is drie kilometer lang.

• Deze route wordt dit jaar alleen na reservering gelopen.

• Reserveren kan door een e-mail te sturen naar [email protected] of door te bellen naar 06 – 22 56 20 01.

De meeste kloosters in Brabant waar nog broeders en zusters wonen, bevinden zich in het oosten van de provincie. Speciaal vanwege het Kloosterjaar 2021 is een 330 kilometer lang wandelpad samengesteld.

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.