Non-binair op de middelbare school: 'Jongeren gaan er gemakkelijker mee om'

10 december 2021 om 10:00 • Aangepast 17 december 2021 om 16:46
nl
Steeds meer jongeren zien zichzelf als non-binair en voelen zich niet een jongen of een meisje. Het is een onderwerp waar scholen niet omheen kunnen. Volgens sommige scholen zit er in iedere klas wel een non-binaire leerling, maar toch zijn er ook scholengemeenschappen die stellen dat het bij hen niet voorkomt. Op Paarse Vrijdag besteden veel scholen aandacht aan hun lhbti-leerlingen.
Profielfoto van Rebecca Dijkstra
Geschreven door
Rebecca Dijkstra

Volgens onderzoek voelt 0,7 procent van de middelbare scholieren zich anders dan het geslacht dat na de geboorte werd vastgesteld.. Hoeveel van hen zichzelf zien als non-binair, is niet helemaal duidelijk. Veel scholen willen in het kader van privacy geen cijfers geven.

Marieke Theeuwes van Lierop noemt zichzelf ook wel gekscherend de ‘diversiteitsdrammer’ van het Montessori College in Eindhoven. Ze regelde een workshop voor leraren over genderidentiteit en seksualiteit, vrijdag komt er een regenboogzebrapad op het schoolplein en er hangen posters over gender en seksualiteit op de gang. “Er is veel meer aandacht voor en dat merk je”, zegt Marieke.

“Non-binaire mensen worden meer zichtbaar en dan merk je dat anderen over zichzelf gaan nadenken."

De jeugdserie SpangaS introduceerde vorig jaar het eerste non-binaire personage Lesley. Bekende mensen als zanger Demi Lovato en presentator Raven van Dorst identificeren zich als non-binair. De van oorsprong Brabantse schrijver Marieke Lucas Rijneveld zegt: "Ik ben geen jongen en geen meisje. Ik ben een tussenmens."

Joep Roeffen, klinisch psycholoog en programmacoordinator van het Genderteam Zuid-Nederland zegt: “Non-binaire mensen worden meer zichtbaar en dan merk je dat anderen over zichzelf gaan nadenken. Wij zijn allemaal grootgebracht met het idee dat er alleen maar mannen en vrouwen zijn, maar nu blijkt dat dat ook wel eens anders kan zijn. Zeker op internet zijn veel voorbeelden te vinden en daardoor zit het onderwerp niet meer in een verboden hoekje. Er zijn kinderen en tieners die SpangaS kijken en denken: dat kan dus ook."

"Als een student dat wil, wordt het geslacht in het volgsysteem veranderd."

De creatieve vakschool Sint Lucas in Eindhoven stelt dat er in elke klas wel enkele non-binaire leerlingen zitten. De school hanteert een duidelijk beleid: “Als de student dat wil, wordt de roepnaam in het volgsysteem veranderd. Als een student dat wil, wordt ook het geslacht veranderd. Ook spreken we de student aan op door hem, haar of hen gewenste manier”, zegt een woordvoerder van het Sint Lucas. “In de praktijk gaat dat nog wel eens mis. De wil is er zeker en het respect ook, maar het voelt soms onnatuurlijk om ‘hen’ te zeggen,” legt ze uit, "maar dat wordt normaler als je er langer mee bezig bent."

Roeffen: “Het woord non-binair is inmiddels ingeburgerd geraakt. Jongeren pikken bepaalde gewoontes gemakkelijker op. Ze vragen bijvoorbeeld aan elkaar hoe ze aangesproken willen worden. Dat is een vraag die anderen niet stellen. Ik zie jou als vrouw dus ga ik niet vragen of je zo ook aangesproken wilt worden. Die gewoonte om het te vragen, vind ik belangrijk. Dat je er gevoel bij krijgt.”

Er zijn ook scholengemeenschappen die stellen dat er geen non-binaire leerlingen op hun scholen zitten. Veel scholen willen liever helemaal niet ingaan op dit thema in verband met de privacy van leerlingen en hebben geen duidelijk beleid rondom het thema.

“Wereldwijd neemt de groep non-binaire mensen heel erg toe."

Roeffen stelt dat de groep non-binaire mensen wereldwijd heel erg toeneemt. "Vijftien jaar geleden bestonden er wel non-binairen maar er was weinig zicht op en weinig aandacht voor. De laatste vijf tot tien jaar zien we veel meer non-binaire mensen.”

Hoe dat komt, is niet zo eenvoudig te verklaren. “We weten dat niet zo goed. Het is een ontwikkeling die gaande is. In 2016 was er een wereldcongres over dit thema. Toen zeiden de Amerikaanse collega’s al: een derde van alle jongeren identificeert zich als non-binair. Ik moet eerlijk zeggen dat ik dat toen een ongelooflijke uitspraak vond, ik dacht: dat is wel heel veel. Maar ondertussen merk je ook hier de grote toename.”

Er is zeker een rol voor scholen weggelegd rondom dit thema, denkt Roeffen. "Je mag van scholen verwachten dat zij dit thema oppakken. Het is namelijk handig dat er niet alleen op tv en thuis aandacht voor is, maar ook op school."

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.