Video

Waarom ligt deze merel met gespreide vleugels op kunstgras? Frans weet het

17 juli 2022 om 09:00 • Aangepast 18 juli 2022 om 10:54
nl
Boswachter Frans Kapteijns deelt wekelijks zijn kennis van de natuur op de radio. Luisteraars kunnen vragen insturen via [email protected]. Dit keer besteedt hij in Stuifmail aandacht aan tegelwippen, een kleurrijke vlinder en een bijzonder insect bij de Twickeler houtzaagmolen.

Merels met wijd gespreide vleugels en staartveren op het kunstgras
Albert van Sambeek stuurde mij een foto van een op zijn gazon liggende merel. Hij vraagt zich af waarom de merel zo pal in de zon er zo raar bij lag: vleugels en staartveren wijd en de snavel helemaal open. Wat doet deze merel? Dit is gedrag van alle vogels bij te hoge temperaturen. In principe raken vogels hun warmte kwijt via onder meer hun snavel of bek. Ze liggen dan met de snavel open te hijgen en verdampen zo via de tong en de bek vocht. Noem het maar een soort zweten. Dit geeft verkoeling. Dit doen ze al zonnebadend. Dan spreiden ze alle veren helemaal uit. Dit heeft nog iets moois extra, want de zon kan dan op de huid komen en daardoor nemen ze extra vitamines op. Wordt het echt veel te warm, dan verdwijnen ze in de schaduw of nemen ze een bad. Dat kan zowel in water als in zand. Dit laatste dan wel in de schaduw. Ook te zien op dit filmpje van Paul Dinning.

Groot avondrood (foto: Mendy).
Groot avondrood (foto: Mendy).

Wachtend op de trein zag Mendy een heel mooie en grote vlinder
Mendy stuurde mij een foto van een vlinder die haar opviel vanwege de mooie kleuren en de grootte. We hebben hier te maken met het groot avondrood. Deze vlinder is inderdaad erg fraai, met olijfgroene voorvleugels en wat roze ertussen. Het groot avondrood is een nachtvlinder uit de mooie familie van de pijlstaarten. Het zijn echte nachtvlinders, die vanaf de schemering op zoek gaan naar vooral kamperfoelie. De rupsen van deze nachtvlinders kun je vaak in plantsoenen en tuinen tegenkomen. Dan moeten er planten in staan zoals kattenstaart, waterdrieblad (vijver) of fuchsia. Bijzonder is dat groot avondrood, zo blijkt uit onderzoek, kleuren kan onderscheiden door de grote ogen.

De nimf van de groene schildwants (foto: Annie Dekker).
De nimf van de groene schildwants (foto: Annie Dekker).

Een insect met mooie groene kleuren, viel bijna niet op
Op de bovenstaande foto van Annie Dekker zie je een groen op een lieveheersbeestje lijkend insect. Het heeft op verschillende plaatsen zware strepen of vlekken. Annie wil graag weten wat dit is. Je kan dit insect ook niet elke dag tegenkomen. Dit is een nymf van een groene schildwants, ook wel groene stinkwants genoemd. Wantsen hebben een onvolledige gedaantewisseling en dus komt er uit het eitje een insect dat al erg veel lijkt op het later volwassen dier, ook wel imago genoemd. In dit geval lijkt het diertje, de nymf, enigszins op het latere imago maar zij er toch grotere verschillen in vergelijking met andere soorten. Het imago van de groene schildwants is geheel groen van kleur en heeft in tegenstelling tot veel gelijkende wantsen geen duidelijke tekening, terwijl de nimf die wel heeft. Deze insecten leven vooral van allerlei soorten planten, die ze met hun steeksnuit aanprikken. Vervolgens zuigen ze de sappen op.

Het NK tegelwippen, doe jij ook mee? Paula deed het wel en is er bijzonder mee in haar nopjes (foto: Paula van Dooren).
Het NK tegelwippen, doe jij ook mee? Paula deed het wel en is er bijzonder mee in haar nopjes (foto: Paula van Dooren).

Een heel mooi bericht van Paula van Dooren
Paula van Dooren stuurde me een bericht waar ik heel gelukkig van word. Ze laat weten dat haar tuin altijd vol tegels lag. "Lekker makkelijk dacht ik. Maar ik ben helemaal om! In de voortuin heb ik alle stenen weggedaan en er een klein tuintje van gemaakt en achter op de plaats tegen de muur een kruipplant geplaatst en bloembakken neergezet. O wat mooi, wat heb ik dit jaren gemist! Ik geniet nu alle dagen van bijen, hommels en andere insecten. Wat is de natuur mooi! Ik wist ook niet dat er zoveel verschillende insecten zijn. Op oudere leeftijd leer je nog!"

De houtwesp sirex juvencus (foto: Mieke van Duijnhoven).
De houtwesp sirex juvencus (foto: Mieke van Duijnhoven).

Bijzonder insect bij de Twickeler houtzaagmolen gezien, wat is het?
Mieke van Duijnhoven stuurde mij een foto van een insect dat ze had gefotografeerd bij de Twickeler houtzaagmolen. Ze zag daar meerdere exemplaren van dit insect en dat kan kloppen, want op de foto staat een houtwesp. Deze houtwesp heeft nog geen Nederlandse naam, maar wel een wetenschappelijke: sirex juvencus. Na de paring leggen de vrouwtjes maximaal vijf eitjes in een gat in het hout. Dit gat hebben ze zelf uitgeboord. Per seizoen leggen ze overigens zo’n honderd eitjes op verschillende plekken. De larven van de houtwesp voeden zich eerst met het hout, dicht bij de broedplaats. Maar midden in de zomer graven ze dieper het hout in. Deze larven verpoppen in de zomer. De volwassen insecten komen al kauwend naar de oppervlakte en verlaten de boom via uitgangsgaten.

Veel wespen op polycarbonaat platen (foto: Doreen Vogelzangs).
Veel wespen op polycarbonaat platen (foto: Doreen Vogelzangs).

Zijn dit wespen op polycarbonaat platen?
Doreen Vogelzangs heeft al enkele dagen onder de overkapping van polycarbonaat een heleboel insecten. Ze denkt dat dit wespen zijn. Volgens mij klopt dit wel, maar wat ze daar doen is ook een vraag voor mij. Het zou kunnen dat de platen daar vochtig zijn. Wellicht vinden wespen dit lekker. Zeker als het vocht wat zoetig is. Zou dat kunnen met die polycarbonaat platen? Wespen zijn altijd op zoek naar zoetigheid. Dit is ook de beloning die ze krijgen als ze de larven voeden. Een andere verklaring zou ik zo niet weten voor zoveel wespen onder zo’n overkapping.

Wachten op privacy instellingen...

Ree met jong reekalf - Jan Eggens
In de maanden mei en juni worden kalfjes geboren. Meestal twee, soms één en soms drie per reegeit. Pasgeboren kalfjes zijn de eerste weken nog heel kwetsbaar. Ze zijn dan een gemakkelijke prooi voor predatoren zoals de vos, de das en het wild zwijn. Doordat de kalfjes in die periode geen geur verspreiden, zijn ze echter betrekkelijk veilig. Overdag liggen ze dan ook heerlijk rustig in het hoge gras te herkauwen en te slapen. Het zogen van de kalveren neemt af tot het helemaal stopt als ze een half jaar oud zijn. Dus houd zeker tot die tijd (oktober/november) honden aan de lijn. En in natuurgebieden altijd!

Vermoedelijk een kapucijnerduif (foto: Gerry de Wit).
Vermoedelijk een kapucijnerduif (foto: Gerry de Wit).

Aparte duif bij de voederplek
Gerry de Wit voert altijd de zogenaamde buitenvogels en sinds een paar dagen zit er een vreemde duif bij. Haar vraag is of dit toch een wilde duif is. Op basis van de wazige foto vermoed ik dat het een kapucijnerduif is, maar ik kan me vergissen. Zelf heb ik ook ooit een kapucijnerduif gehad en die heb ik heel tam gemaakt. De naam was Dukie en deze vrolijke vedervriend kwam mij altijd tegemoet gevlogen als ik uit school kwam. De duif op de foto van Gerry lijkt hier erg op. De originele naam is Oudhollandse kapucijn en die naam heeft heel sterk te maken met de karakteristieke klederdracht van de kapucijner monniken. Oorspronkelijk kwamen deze duiven voor in het zuidoosten van Azië, maar ze zijn al sinds de zestiende eeuw in ons land. Vermoedelijk zijn ze meegebracht door onze zeevaarders.

Spinnenwebhuislook (foto: Michael Beer).
Spinnenwebhuislook (foto: Michael Beer).

Welke vetplant zie ik hier in het schaaltje?
Michael Beer stuurde mij een foto van een schaaltje met vetplanten waarin hij voor het eerst een bloem ontwaarde. Hij schrijft dat de bloem afkomstig lijkt te zijn van een andere planeet. Toch hebben we hier te maken met de bloem van een huislooksoort. In principe zijn huislookplanten afkomstig uit het hooggebergte. Er zijn heel veel soorten te vinden, afhankelijk van hun standplaats. Gewone huislook is de meest bekende, maar ook spinnenwebhuislook komt tegenwoordig veel voor in Nederland. Spinnenwebhuislook soort heeft de naam te danken aan het feit dat de plant een spinnenwebachtige beharing heeft, zoals je kunt zien op de foto. Dankzij die beharing, wat een natuurlijke aanpassing is, en natuurlijk ook de vlezige bladeren kan deze huislook soort perfect zuinig zijn met (regen)water.

Natuurtip
Zaterdag 23 juli wordt tussen tien uur 's ochtends en twaalf uur 's middags een wandeling georganiseerd door natuurgebied Huis ter Heide bij De Moer. Beleef de vliegende kleurenpracht van de vlinders hier. Dit natuurgebied vormt het thuis voor veel vlindersoorten. Deze dag gaan we op zoek naar de bijzondere vlinders in dit natuurgebied. Vorig jaar zijn er verschillende opvallende nieuwkomers gezien bij Huis ter Heide. Wie weet zien we de kleine parelmoervlinder, de distelvlinder of de oranjeluzerne vlinder wel zonnen op een bloem.

Meer informatie:
• Aanmelden is verplicht en kan via deze link.

• Vertreklocatie is de Tussenbaan in De Moer, zie deze link.

• Graag een kwartier voor aanvang aanwezig zijn.

• Draag bedekkende kleding.

• Controleer jezelf op teken na een bezoek in de natuur.


App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!