Er komt steeds meer aandacht voor het bos. Niet alleen om er lekker te wandelen of te ontspannen, maar vooral ook omdat we inmiddels weten hoe belangrijk het bos is voor het vasthouden van koolstofdioxide (CO2) en het opvangen en vasthouden van water. Maar echt goed gaat het niet met de Brabantse bossen.

Meer dieren en planten
Bosecoloog Etiënne Thomassen weet er alles van. Hij werkt bij Bosgroep Zuid en ziet het bos veranderen.

"Door klimaatverandering, verdroging en stikstof zijn de Brabantse bossen flink aangetast. De temperaturen stijgen en de bomen moeten daar mee om zien te gaan. Een deel van de soorten die we hier hebben kunnen daar helemaal niet tegen. Zo'n 30 procent van de bomen die we hier hebben, zal dat niet aankunnen. En de verzuring van de grond wordt steeds erger. Voedingsstoffen spoelen weg."

Daarom zijn er volgens de provincie op grote schaal herstelmaatregelen nodig. "Het gezond maken van 60.000 hectare bestaand bos is hoognodig, vooral op de drogere zandgronden, en we moeten haast maken", zegt provinciebestuurder Hagar Roijackers. "De aanleg van nieuw bos beschermt tegen de gevolgen van de klimaatverandering en zorgt voor meer dieren- en plantensoorten."

Schaarse grond
Brabant heeft nu het Actieplan Brabantse Bomen vastgesteld. Daarin staat precies beschreven hoe Brabant, samen met partners die stevige ambitie wil waarmaken. Want het kost niet alleen een hoop geld, er is ook grond voor nodig. En laat daar nou juist een gebrek aan zijn.

Ruimte is schaars in Brabant. Zomaar aanplanten van nieuw bos zal daarom niet heel makkelijk gaan. Dus wordt er gekeken naar slimme combinaties met wonen, klimaat en landbouw. Denk aan agroforestry. Een combinatie van landbouw en bosbouw op het zelfde perceel is goed voor de grond en voor de CO2-opslag. Door de schaduw en beschutting van de bomen is het landbouwgewas minder gevoelig voor extreme temperaturen of neerslag.

Bestaande bossen een flinke oppepper geven, gaat een stuk makkelijker. Alleen is daar wel veel geld voor nodig. Tot maart 2023 wil de provincie in totaal 2500 hectare nieuw bos realiseren en maar liefst een kleine 10.000 hectare bos revitaliseren. Daar is die 50 miljoen voor bedoeld.

Inheemse bomen
In de Malpiebergsche heide bij Valkenswaard, het bos van ecoloog Etiënne, is al begonnen met die revitalisatie. Zo is er steenmeel gestrooid, een bodemverbeteraar en meststof ineen.

"Ook planten we nieuwe soorten inheemse bomen aan. Loofbomen waarvan het vallend blad zorgt voor een goede humuslaag op de grond en dus voor voedingsstoffen. Dat kan, omdat deze bomen beter grondstoffen op kunnen nemen. Meer verschillende bomen zorgen er ook voor dat het bos zich beter kan wapenen tegen veranderende omstandigheden.

Voor de verdere plannen tot 2030 kijkt Brabant ook nadrukkelijk naar Den Haag. De druk om klimaatmaatregelen te nemen groeit en het rijk wil ook dat er meer dieren- en plantensoorten komen. Ook hoopt de provincie nog in Brussel te kunnen aankloppen voor wat extra geld.

Een van de Brabantse bossen die de afgelopen jaren onder handen zijn genomen, is de Malpiebergsche heide bij Valkenswaard. In de video vertelt Etiënne Thomassen van Bosgroep Zuid Nederland daarover.