Kostbaar schilderij van Kandinsky na 70 jaar naar joodse erfgenamen

15 september 2022 om 18:12 • Aangepast 23 september 2022 om 15:39
nl
Het schilderij Blick auf Murnau mit Kirche van de beroemde kunstenaar Wassily Kandinsky gaat terug de erfgenamen van de voormalige joodse eigenares. Het kunstwerk zat al zeventig jaar in de collectie van het Van Abbemuseum in Eindhoven. Opvallend is dat in 2018 nog werd gezegd dat de erfgenamen niet met zekerheid vast te stellen waren.
Profielfoto van ANPProfielfoto van Collin Beijk
Geschreven door

Het schilderij van Kandinsky was eigendom van de Joodse Johanna Margarethe Stern-Lippmann. Zij kwam om het leven in 1944 en is de (over)grootmoeder van de erfgenamen aan wie het schilderij nu toekomt volgens de Restitutiecommissie. Die houdt zich bezig met de teruggave van kunstwerken die tijdens de Tweede Wereldoorlog in andere handen zijn geraakt

De Restitutiecommissie brengt een advies uit, maar de gemeente Eindhoven heeft beloofd dit te respecteren. Het schilderij is sinds 1951 in het bezit van de Gemeente Eindhoven en behoort tot de collectie van het Van Abbemuseum. "We gaan in overleg met de familie en de overdracht zo snel mogelijk organiseren."

Verzoek afgewezen
In 2015 ontving het Van Abbemuseum een formele claim op het kunstwerk dat in 1951 werd aangekocht. Begin 2018 werd een verzoek om teruggave nog afgewezen omdat toen niet kon worden vastgesteld dat het werk tijdens het naziregime van Stern-Lippmann werd geroofd.

Dankzij nieuwe documenten die boven water zijn gekomen, denkt de commissie er nu anders over. Die zegt dat het 'voldoende aannemelijk is dat Margarethe Stern-Lippman het schilderij onvrijwillig heeft verloren tijdens het naziregime'.

Aanwijzingen
De commissie gaat ervan uit dat het werk niet vóór de bezetting uit het bezit van Stern-Lippmann is geraakt en denkt ook niet dat het na de bezetting door de familie is verkocht. Het moet tijdens de bezetting uit handen van de eigenares zijn geraakt.

Daarom, en omdat ze een particulier was die wegens haar Joodse afkomst tot een vervolgde bevolkingsgroep behoorde, wordt aangenomen dat haar bezitsverlies onvrijwillig was.

Welke waarde het schilderij heeft, is niet bekend. In 2012 werd een ander schilderij van Kadinsky voor 23 miljoen dollar geveild in New York.

Erkenning
De familie in België, Amerika en Nederland laat weten erg blij te zijn. "Het is een schilderij dat op een prominente plek bij onze (over)grootouders hing en een schilderij dat veel van het verleden van onze familie vertegenwoordigt."

De teruggave van het schilderij van de Russisch-Franse kunstschilder is een belangrijk moment voor de familie. "We krijgen de negen rechtstreekse familieleden die zijn vermoord er niet mee terug, maar het is een erkenning van het onrecht dat onze familie en zovelen zoals wij hebben ervaren."

Het schilderij Blick auf Murnau mit Kirche van Wassily Kandinsky (foto: Van Abbemuseum).
Het schilderij Blick auf Murnau mit Kirche van Wassily Kandinsky (foto: Van Abbemuseum).

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!