Het was voor even het walhalla van de pijprokers: de tent bij restaurant Hoeve 1827 in Oirschot. De missie lijkt simpel: de pijp zolang mogelijk aanhouden met een vooraf bepaalde hoeveelheid tabak. Het vorige record stond op 1 uur, 57 minuten en 34 seconden en was in handen van een 78-jarige Rotterdammer.

Toch is pijproken alles behalve simpel. Je moet de pijp constant aan de mond houden om de rook goed te laten circuleren. Crans: "De enorme lengte van deze pijp is een flinke handicap. Je kunt nauwelijks zien wat er gebeurt. Je moet het voortdurend in de gaten houden."

Nog niet uitgedoofd
Wie denkt dat het de traditie langzaam uitdooft, heeft het volgens Crans mis. Het was stijf uitverkocht met zestig deelnemers uit Duitsland, België en zelfs uit twee uit Italië. Ook doen 21 jonge studenten van het Wageningse Dispuut mee onder de toepasselijke naam de Toebacksuygers.

"Dit is echt topsport", vindt de 66-jarige Henk Hulsen uit Son. "Focussen is het moeilijkst. Alle trucs worden ingezet om je af te leiden. Zo bieden mensen je drinken aan om je uit je concentratie te halen."

Anderen zitten er meer voor het sociale aspect. "Je ontmoet veel mensen uit allerlei verschillende landen. Ook zie je veel andere rookculturen", vindt de 62-jarige Donald de Groot. "Het is een beleving op zich, iedere keer weer."

Strenge regels
Het pijproken staat sinds 2015 op de Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland. Het kampioenschap is uiterst serieus en heeft strenge maar rechtvaardige regels. Zo mag je alleen meedoen met een Goudse standaardpijp van Nico van Duyn van Velzen uit de periode 1918-1940. Opnieuw aansteken is uit den boze: als je pijp uit is, dan heb je verloren.

Of het NK niet een dodelijke gewoonte onterecht promoot? "Het hele leven is ongezond", zo doet Crans de discussie af. "Je moet het wel beperken", geeft hij toe. "Het is cultuur en het is een eeuwenoude traditie met mooie oude voorwerpen die we levendig willen houden."

Henk Hulsen uit Son en Breugel won uiteindelijk het NK in Oirschot met de tijd van 56 minuten en 23 seconden. Begin oktober komen minstens tweehonderd pijprokers naar Istanbul om mee te doen aan de World Cup voor teams. Ook zo'n twintig pijprokers uit Nederland zullen daar present zijn.