Downton Abbey in Brabant: historische films brengen ons verleden tot leven
De familie Ten Horn-Verheijen leefde het goede leven, weet Teuntje van de Wouw van het Regionaal Archief in Tilburg. “Beetje jagen, reisjes maken, prachtige huizen. We hebben een film waarop ze op wintersport zijn in Oostenrijk."
"Deze beelden zouden van nu kunnen zijn, met après ski in een skihut."
"Dat zou ook nu nog opgenomen kunnen zijn, met après ski in een skihut. Het zijn heel bijzondere filmbeelden, die we speciaal hebben verpakt en bewaren in een koelcel. Zo zijn ze veiliggesteld voor de toekomst.”
Honderden filmrollen, videobanden en dvd’s zijn de afgelopen jaren opnieuw gedigitaliseerd. “De techniek van nu is zo ontzettend goed geworden”, legt Van de Wouw uit. Afgelopen jaar heeft ze alle films bekeken en alle beschikbare informatie erbij gezet.
"In 1929 was klederdracht al nostalgie."
Op veel opnames zie je folklore. Vooral processies waren hét moment waarop iemand die het kon betalen zijn filmcamera erbij pakte. Leuk om te zien, maar het is meer, vindt Van de Wouw: “Je ziet hoe de stad zich heeft ontwikkeld."
"Op een film uit 1929 zie je een folkloristische schouw. Je ziet allemaal mensen in klederdracht, met koeien en paarden door de stad trekken. Dat was al nostalgie, want zo liepen mensen er toen niet meer bij.”
Met op de achtergrond het oude stadhuis van Tilburg trekken praalwagens voorbij. Iemand melkt een koe, een oude dame zit achter een spinnenwiel: “Echt Brabantse nostalgie. In die film zie je heel duidelijk de hang naar het verleden. Het sentiment van de verdwijnende boerengemeenschap, omdat door de textielindustrie de stad verandert.”
"Schokdempers bestonden nog niet, je hebt een stevige maag nodig."
Naast nostalgie laten de oude films zien hoe enorm Tilburg de afgelopen eeuw is veranderd. De film uit 1964 laat een ritje door de stad zien. Van de Wouw: “Schokdempers bestonden nog niet, dus je hebt een stevige maag nodig. En de wegen waren nog niet goed geasfalteerd.”
Je rijdt langs het station in aanbouw, de Schouwburgring met het Paleis-Raadhuis. “Voor veel oudere Tilburgers herkenbaar”, weet Van de Wouw. Maar voor iedereen jonger dan zestig is de situatie onherkenbaar. Weinig steden zijn zo veranderd als Tilburg."
Grote favoriet van Van de Wouw is de film ‘Stad’ uit 1984. “Iemand komt aan op het station, beleeft een dag in Tilburg en gaat weer weg. In zwartwit zie je allemaal verstilde beelden. Je ziet de droefheid van Tilburg toen, maar ook met een vleugje humor. Het is een film van drie kwartier waar je voor moet gaan zitten en die je over je heen moet laten komen.”
"Dit is voor de jongere generatie juist het Tilburg dat ze herkennen."
In deze film geen processie of andere clichés uit het Roomsche leven, maar lege fabrieksterreinen. Van de Wouw: “Dit is voor de jongere generatie juist het Tilburg dat ze herkennen. Ik ken Tilburg ook als een stad waar je even moeite voor moet doen. Op het eerste oog lijkt het lelijk, maar als je beter kijkt, vind je fantastische plekken.”
Dinsdag 4 oktober komt de website van het Regionaal Archief online.
LEES OOK: Unieke beelden van Tilburg uit 1948 gevonden: ‘Koninklijke glorie herleefd'
